اوضاع در اوکراین بر وفق مراد مقامات غربی پیش نمیرود! فرانسه و آلمان به عنوان دو عضو پیمان آتلانتیک شمالی(ناتو) شدیدا نگران هستند که تحولات جاری در جنگ اوکراین به مرحلهای غیرقابل کنترل برسد و خاک اروپا و برخی اعضای ناتو درگیر این نبرد شود. از سوی دیگر، ریسک ناشی از پذیرش عضویت اوکراین در ناتو به اندازهای بالاست که مقامات اروپایی چارهای جز اذعان به این مسئله ندارند! به این ترتیب، وعدههای طولانیمدت مقامات اروپایی به اوکراین در خصوص عضویت در ناتو و اتحادیه اروپا یکی پس از دیگری نقش بر آب شده است. قطعا اصلیترین بازنده این معادله، غربگرایان اوکراینی هستند.
پیامی که ماکرون ابلاغ کرد
در حالی که غربیها پیش از عملیات نظامی ویژه روسیه در اوکراین منافع امنیتی مسکو از جمله درخواستش برای دریافت تضمینهای امنیتی را نادیده گرفتند، ماکرون در مصاحبه با روزنامه فرانسوی «لوموند» گفته است، مساله تضمینهای امنیتی یک موضوع محوری است و با توجه به اهمیت آن، عضویت اوکراین در ائتلاف ناتو بعید خواهد بود.
ماکرون در این مصاحبه گفت: "ورود اوکراین به ناتو از سوی روسیه به عنوان یک تقابل در نظر گرفته خواهد شد. شما نمیتوانید با موضع فعلی روسیه چنین اتفاقی را متصور شوید. پیوستن اوکراین به ناتو سناریوی محتملی نیست. باید به آن تضمینهای امنیتی قویتر داده شود چون از سوی روسیه مورد حمله قرار گرفته است."
آوار سخنان ماکرون بر سر زلنسکی
واقعیت امر این است که ناتو هرگز قرار نیست عضویت اوکراین در این مجموعه را بپذیرد! به عبارت بهتر، اوکراین از یکسو به زمین بازی ناتو در برابر روسیه تبدیل شده و از سوی دیگر، سران پیمان آتلانتیک شمالی حاضر به پذیرش عضویت این کشور در مجموعه متبوع خود نیستند! این همان نگاه ابزاری غرب به اوکراین است که غربگرایان در کییف فریب آن را خوردهاند. زلنسکی نسبت به اینکه مقامات غربی بهراحتی وی را در جریان دیپلماسی پنهان و رایزنیهای غیررسمی خود در مسیر منافع کوتاهمدت کاخ سفید و اتحادیه اروپا قربانی کنند بسیار نگران است. بیدلیل نیست که او طی روزهای اخیر بار دیگر ناامیدانه از آمریکا و بازیگران اروپایی ناتو خواسته است اوکراین را فوراً به عضویت پیمان آتلانتیک شمالی درآورده و چتر حمایتی خود را وفق ماده ۵ منشور ناتو (که حمله به خاک یکی از اعضای ناتو را مترادف با حمله به همه اعضا قلمداد میکند) را بر سر کییف گسترده کنند. اما نهتنها آمریکا، بلکه دیگر اعضای ناتو نیز اهمیتی برای خواسته زلنسکی قائل نیستند.
اظهارات اخیر ماکرون، نقطه آشکارساز مخالفت رسمی و علنی ناتو مبنی بر پذیرش اوکراین در این مجموعه محسوب میشود. نکته جالب توجه اینکه مقامات فرانسوی قبلا نیز اعلام کرده بودند که عضویت اوکراین در اتحادیه اروپا نیز ممکن است دهها سال به طول بیانجامد! به این ترتیب، غربگرایان اوکراینی رسما از پیوستن به ناتو و اتحادیه اروپا ناامید شدهاند حتی اگر جنگ اوکراین در همین لحظه پایان پیدا کند! به نظر میرسد هر اندازه زمان میگذرد، نگاه غربیها نسبت به زلنسکی و غربگرایان اوکراینی برای رئیسجمهور ناتوان این کشور آشکارتر میشود. زلنسکی شدیدا از این تصویر گریزان است اما چارهای جز مواجهه با واقعیت از سوی این کمدین وجود ندارد. در نهایت، این همان انتخابی است که زلنسکی انجام داده و نباید بابت آن، دیگران را سرزنش کند.
دمیدن فرانسویها در آتش جنگ
نکته قابل تامل دیگر، به مواضع بعدی رئیسجمهور فرانسه درخصوص عدم آماده بودن شرایط لازم برای اعمال دیپلماسی در قبال جنگ اوکراین بازمیگردد! ماکرون میگوید فعلا راهی برای دیپلماسی وجود ندارد! گویا توصیه شرکتهای تسلیحاتی فرانسوی و اروپایی دخیل در جنگ اوکراین به ماکرون و اولاف شولتش صدراعظم آلمان مثمرثمر واقع شده و سیاستمداران اروپایی تصمیم گرفتهاند خون شهروندان اوکراینی را فدای منافع تسلیحاتی و اقتصادی خود کنند! واقعیت امر این است که ماکرون در عین ابراز همدردی ظاهری با شهروندان اوکراینی و ابراز تأسف از جنگی که در این کشور در گرفته است، «ایجاد صلح در اوکراین» را خط قرمز خود و حزب متبوعش در فرانسه قلمداد میکند. به دلیل ضعف شدید دولت فرانسه، در صورتی که جنگ اوکراین در همین لحظه پایان یافته و جو هیجانی ناشی از این بحران در داخل فرانسه فروکش کند، جریانهای «ملیگرای افراطی» و «چپ افراطی»، قدرت تمرکز بیشتری روی نقاط ضعف کاخ الیزه را خواهند داشت. کاخ الیزه به همراه واشنگتن و لندن (۲ مولد اصلی دیگر بحران اوکراین) هرگز اجازه نتیجهبخشی مذاکرات مستقیم میان مسکو و کییف را نمیدهند. به عبارت بهتر، مقامات فرانسوی از یک سو درهای ناتو و اتحادیه اروپا را جهت عضویت اوکراین برروی کییف بستهاند و از سوی دیگر، بر تداوم جنگ و کاسبی با خون شهروندان اوکراینی تاکید دارند! این بدترین معامله ممکن از سوی غرب با اوکراین است. در این معادله، مهرههای بازی غرب در کییف و در راس آنها زلنسکی نیز مغبون و سردرگم هستند.
غربیها اوکراین را فریب دادند
دیگر زلنسکی و مقامات اوکراینی باید متوجه بازی خطرناک و دوسر باخت خود در زمین غرب شده باشند! در چنین فضایی، مقامات آمریکایی و اروپایی اساسا اهمیتی برای تمامیت ارضی اوکراین، عضویت این کشور در ناتو و صیانت از جان شهروندان اوکراینی قائل نیستند! ضمن آنکه شرکتهای تسلیحاتی در غرب مشغول کاسبی پشت پرده و آشکار خود در این جنگ هستند. بهتر بود زلنسکی و دیگر مقامات اوکراینی تنها به این حقیقت تلخ فکر میکردند که اگر واقعا ناتو و اتحادیه اروپایی دلسوز اوکراین بودند، چرا از سال ۲۰۰۴ میلادی یعنی زمان وقوع انقلاب نارنجی تاکنون این کشور را به عضویت خود نپذیرفتند؟ زمانی که اوکراین در آرامش و ثبات نسبی به سر میبرد و خبری از وقوع جنگ در مناطق شرقی، لوهانسک و دونتسک نبود، بازیگران غربی ریسک ناشی از عضویت این کشور در ناتو و اتحادیه اروپایی را نپذیرفتند و الان تکلیف ماجرا از قبل نیز مشخصتر است و مسیر عضویت اوکراین در ناتو و اروپای واحد مسدود شده است. رمزگشایی از سخنان ماکرون درباره عدم اعتقاد وی به نتیجهبخشی مذاکرات روسیه و اوکراین در کوتاهمدت اصلا دشوار نیست. منظور رئیسجمهور فرانسه این است که جنگ باید تا زمانی که غرب بتواند لااقل به بخشی از اهداف خود در این آوردگاه دست پیدا کند ادامه یابد حتی اگر اوکراینیها چنین چیزی را نخواهند!