حضور مقامات عالی روسیه در ایران و دیدار با مقامات عالی و همچنین مدیران اجرایی و صنعتی کشورمان که طی روزها و هفتههای گذشته به کرّات رخ داده است، نویددهنده ارتباطات وثیق دو کشور در حوزههای گوناگون طی ماهها و سالهای آتی خواهد بود.
«حجتالاسلام والمسلمین رئیسی»، رئیسجمهور کشورمان روز 18 دی ماه در آیین اهدای استوارنامه به «الکسی ددوف» سفیر جدید فدراسیون روسیه در جمهوری اسلامی ایران بر ضرورت شکلگیری و تقویت همکاریهای راهبردی اقتصادی ایران و روسیه تأکید کرد.
سفر «ویاچسلاو ولودین» رئیس دومای دولتی مجلس فدرال فدراسیون روسیه و یک هیئت عالی متشکل از معاونان چندین وزارتخانه و جمعی از رؤسای کمیسیونهای دوما به ایران برای حضور در نشست کمیسیون عالی مشترک پارلمانی جمهوری اسلامی ایران و فدراسیون روسیه، از رویدادهای خبری مهم هفته گذشته بود. بررسی نحوه اجراییسازی تفاهمنامهها و قراردادهای تجاری و اقتصادی در زمینههای حملونقل، انرژی، کشاورزی و مبادلات بانکی بین دو کشور، مهمترین دستورکار کمیسیون عالی مشترک پارلمانی ایران و روسیه به شمار میآمد.
«قالیباف» رئیس مجلس شورای اسلامی در جریان دیدار دوجانبه با رئیس دومای روسیه، کمیسیون عالی مشترک ایران و روسیه را فرصتی مهم برای مقابله با تحریمهای آمریکا دانست و با بیان اینکه در طول برنامه هفتم توسعه روابط بین دو کشور به چندین برابر افزایش خواهد یافت، گفت: «ایران و روسیه باید توافق راهبردی خود ناظر بر همکاریهای 20 ساله را هرچه زودتر اجرایی کنند.» رئیس دومای روسیه نیز با بیان اینکه این توافق تنها یک قرارداد راهبردی نیست؛ بلکه بنایی برای توسعه همکاریهای ایران و روسیه در تمام زمینههاست، ابراز امیدواری کرد که این قرارداد در آینده نزدیک مورد بررسی رؤسای دولتهای دو کشور قرار گیرد.
پس از پایان سفر رئیس دومای روسیه به کشورمان، «عباس گلرو» رئیس کمیته روابط خارجی مجلس شورای اسلامی بر ضرورت تشکیل ستاد یا قرارگاه ویژه مدیریتکننده برای تنظیم روابط ایران و روسیه تأکید کرد.
«ایگور کراسنوف» دادستان کل فدراسیون روسیه نیز که اواخر آذر ماه در کشورمان حضور یافته بود، افزون بر دیدار با حجتالاسلام والمسلمین محسنی اژهای، رئیس قوه قضائیه، دیدارهای جداگانهای را با دادستان کل و رئیس سازمان بازرسی جمهوری اسلامی ایران انجام داد و در نتیجه این دیدارها، چندین تفاهمنامه در حوزههای حقوقی، قضایی، نظارتی، استرداد مجرمان، انتقال محکومان و مبارزه با تروریسم میان دو طرف به امضا رسید.
سفر «ایگور لویتین» دستیار رئیسجمهور روسیه به ایران و دیدار با دبیر شورای عالی امنیت ملی، معاون اول رئیسجمهور و وزرای راه و شهرسازی و ورزش و جوانان کشورمان، از دیگر رویدادهای خبری مشترک ایران و روسیه طی هفته گذشته بود. شنیدهها حاکی از آن است که هدف از سفر لویتین به ایران، تسهیلگری و سرمایهگذاری در امر تکمیل کریدور شمال ـ جنوب و خط آهن رشت ـ آستارا بوده است.
از سوی دیگر، طی هفته گذشته «هادی تیزهوش» رئیس اتاق بازرگانی ایران و روسیه در حاشیه افتتاح نمایشگاه توانمندیهای صادراتی ایران و اوراسیا که با حضور «استانیسلاو سینچنکو» رئیس اتاق بازرگانی و صنعت آستراخان برگزار شد، تبادلات تجاری ایران و روسیه در سال جاری را حدود پنج میلیارد دلار عنوان کرد و گفت: «صادرات ایران در سال جاری بیش از ۶۰ درصد افزایش یافته است.»
این روزها افزایش مراودات تجاری و صنعتی جمهوری اسلامی ایران و روسیه از حوزه پوشاک و مواد خوراکی تا خودرو و حتی محصولات نظامی را در بر میگیرد. چند روز پیش بود که «شهریار حیدری» عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس شورای اسلامی از ورود جنگندههای سوخو ۳۵ به کشور در اوایل سال آینده خبر داد. همچنین، حضور وزیر صمت کشورمان در نمایشگاه بینالمللی اتومبیلیتی ۲۰۲۲ مسکو که در شهریورماه سال جاری برگزار شد، دریچه صادرات خودروهای ایرانی به روسیه را باز کرد. طی روزهای گذشته، مدیرعامل شرکت ایرانخودرو اعلام کرد، تا پایان سال جاری حدود دو هزار دستگاه خودروی تارا و دنا به بازار روسیه صادر خواهد شد. همچنین، مدیرعامل سایپا از برنامهریزی این شرکت برای صادرات خودروهای پی 90 و شاهین به روسیه طی هفتههای آتی خبر داده است.
بازدید هیئت عالی دانشگاهی و صنعتی کشور روسیه از شرکتهای فعال و مستقر در پارک علم و فناوری دانشگاه صنعتی امیرکبیر طی هفته گذشته و اطلاع یافتن از آخرین دستاوردهای علمی و تحقیقاتی محققان این دانشگاه و بحث و تبادل نظر برای اجرای برنامههای مشترک، از دیگر حوزههای همکاری جدید ایران و روسیه به شمار میآید. حضور این هیئت در کشورمان در حالی انجام شد که چهار ماه قبل نیز نمایندگان 80 شرکت بزرگ روسی با حضور در ایران، فرصتهای سرمایهگذاری و دادوسند با تجار ایرانی را بررسی کردند.
«کاظم جلالی» سفیر ایران در روسیه نیز به تازگی طی سخنانی گفته است: «اصلیترین مانع توسعه ارتباطات ایران و روسیه در گذشته، نداشتن شناخت از یکدیگر بود که امروز آن شناخت لازم حاصل شده است.»
کلام پایانی آنکه در وضعیت فعلی مقامات دو کشور تحت تحریم ایران و روسیه نیک دریافتهاند که میتوانند شرکای قابل اعتمادی برای خود در حوزههای سیاسی، اقتصادی و اجتماعی باشند و بر همین اساس تلاش دارند تا کاستیهای سالهای گذشته در حوزه ارتباطات دوجانبه را با اقداماتی سریع و پرشتاب جبران کنند.