حزب فساد

رژیم مستبد پهلوی که اجازه هیچ نوع فعالیت سیاسی مستقل را در قالب احزاب و گروه‌های سیاسی مستقل نمی‌داد، مجبور بود برای آنکه ظاهری دموکراتیک از خود نشان دهد، احزاب دولت‌ساختی ایجاد کند که در نهایت نیز جز مجموعه‌ای توخالی و فاسد چیزی نبود. نمونه‌ای از این احزاب توخالی، حزب «ایران نوین» بود که عملاً پلکان ترقی و سوءاستفاده شماری جاه‌طلب بود. رقبای حزبی و سیاسی حزب ایران ‌نوین هم اعضا و وابستگان این حزب را مجموعه‌ای نامتجانس و ناهماهنگ لقب می‌دادند که مشترکاتی، همچون سودجویی و فرصت‌طلبی فردی آنان را دور هم گرد آورده است و نور چشمی‌های لانه کرده در حزب بی‌هیچ تلاشی صاحب مال و مقام شده‌اند. بعضی از افرادی که حزب را «باور» کرده بودند، خیلی زود به این حقیقت پی بردند که حزب «دکانی» برای فرصت‌طلبان و جاه‌طلبان است. حزب ایران‌نوین، هیچ‌گاه نتوانست مصداق واقعی یک حزب باشد؛ چرا که برخلاف همه سر و صداها و تبلیغاتش بدون کمک دولت، یک روز هم نمی‌توانست دوام بیاورد و اگر کمک‌ها و در حقیقت رانت‌های دولتی در کار نبود، حتی نمی‌توانست اجاره محل شعبه‌های خود را پرداخت کند. همچنان که از گزارش ساواک برمی‌آید، در اواسط تیرماه 1345 حزب ایران‌نوین عمدتاً به دلیل بی‌توجهی‌های دولت هویدا، که در رقابتی انکارناپذیر با خسروانی و دستگاه رهبری حزب بود، دچار بحرانی قابل‌توجه شد. مظفر شاهدی، در کتاب «سه حزب» که مؤسسه «مطالعات و پژوهش‌های سیاسی» آن را منتشر کرده است، درباره فساد رایج در این حزب می‌نویسد: «پیرامون شیوع گسترده فساد اخلاقی در حزب نیز اخبار و شایعات فراوان وجود داشت. گفته می‌شد که حتی برخی از وزیران حزبی که در دستگاه رهبری حزب صاحب مقاماتی بودند به شدت به فساد اخلاقی شهره هستند. ساواک در یک مورد به شیوع علنی فساد مشمئز‌کننده جنسی و اعمال منافی عفت در بالاترین سطوح رهبری حزب و دولت حزبی چنین اشاره کرده است. علاوه بر فساد اخلاقی، فساد مالی و رشوه‌گیری نیز دامنگیر اعضای بلندپایه حزب بود. ساواک در هفتم بهمن 1349 در این باره گزارش کرده است که وضع آموزش و پرورش از چند سال پیش بدتر شده است؛ زیرا از زمانی که وزیر حزبی خانم پارسا وزیر شده‌اند، گرفتن پست در فرهنگ پولی شده است... البته سابق هم بود؛ ولی حالا تا اندازه‌ای علنی گردیده و هر کس می‌خواهد رئیس فرهنگ یا رئیس بخش شود، باید یک مقداری پول بدهد، بستگی دارد [به] آنجا که می‌‌خواهد رئیس شود، مبلغ فرق می‌کند. اگر شهرستان بزرگ باشد، بیشتر باید بپردازد.»