واکنش‌ها به یک توافق؛ آرامش عربی، خشم صهیونیستی و افسوس آمریکایی

وبگاه اینترنتی شبکه لبنانی «الاخبار» گزارشی درباره توافق ایران و عربستان سعودی برای ازسرگیری روابط دیپلماتیک در پکن منتشر و در آن به سه نوع واکنش جهانی نسبت به این رویداد اشاره کرد. براساس تحلیل منتشرشده توسط الاخبار، پایتخت‌های عربی که طی هفت سال گذشته نگران افزایش تنش‌های ایرانی-عربی در سطوح مختلف بوده‌اند، حالا با استقبال از این توافق نشان دادند که یکی از نگرانی های بزرگ منطقه‌ای‌شان رفع شده است. چین، به عنوان کشور مبتکر این همگرایی توانایی‌های سیاسی خود در رویدادهای واقعی بین‌المللی را نشان داده و جایگاه آمریکا را به چالش کشید.

در ائتلاف مقابل اما محور غربی-صهیونیستی دیدگاه مثبتی نمی‌تواند درخصوص نزدیکی روابط تهران-ریاض داشته باشد و همانطور که رسانه‌های عبری و آمریکایی گزارش داده‌اند، منافع راهبردی تل‌آویو و واشنگتن برای ایجاد ائتلاف منطقه‌ای علیه ایران تحت‌الشعاع قرار گرفته است. تحلیل‌گران منطقه حالا با این همگرایی ایرانی-عربی امیدوارند که پرونده‌های مهم منطقه‌ای از جمله جنگ یمن، بحران روابط سوریه با جهان عرب، چالش‌های سیاسی لبنان و وضعیت امنیتی عراق حل‌و‌فصل شوند. مسئله فلسطین، به عنوان مسئله محوری جهان اسلام نیز در این توافق، افق‌های حمایتی خوبی برای آینده دارد و جناح‌های مقاومت آن، با خوشحالی از این همگرایی استقبال کردند.

توافقی با معانی بسیار؛ از همگرایی منطقه‌ای تا شکست ائتلاف‌های غربی

اعلام توافق بین عربستان سعودی و ایران به ابتکار و نظارت چین برای از سرگیری روابط دیپلماتیک، رویداد جدیدی در سلسله تحولات در حال وقوع منطقه است که اثرش در تغییرات منطقه‌ای و در سطح بین‌المللی گسترده خواهد بود. درست است که این تصمیم برای ازسرگیری روابط تهران-ریاض به دلایلی [از جمله انتظار عربستان برای دیدن نتایج اغتشاشات در ایران] به تعویق افتاد، با این حال، امضای توافق توسط ریاض دقیقاً در این زمان نشانه‌های زیادی دارد؛ به‌ویژه پس از اوج‌گیری تلاش‌های رژیم صهیونیستی در مورد لزوم ایجاد اتحاد با کشورهای عربی حاشیه خلیج‌فارس برای ضربه زدن به ایران.

در پی چندین دور مذاکره، روز گذشته جمعه، ۱۰مارس این توافق از سوی پکن، پایتخت چین، با معانی بزرگی که از نقطه جغرافیایی توافق یعنی شرق جهان و [به ویژه با توجه به عواقب بزرگی که جنگ روسیه و اوکراین در جهان به جا گذاشت] اعلام شد. این اعلام و توافق به معنای آغاز حرکت قدرت‌های منطقه‌ای به سمت تشکیل گروه‌ها و بلوک‌هایی است که فاصله آشکاری از پروژه‌های آمریکا می‌گیرد؛ آمریکایی که سیاست‌هایش، الزامات دردسرساز ی برای اقتصاد کشورها و امنیت داخلی و منطقه‌ای آن‌ها ایجاد می‌کند. در اینجا گفتنی است، پکن روابط خوبی با ریاض و تهران دارد؛ روابطی که اخیراً به قراردادهای همکاری با دو طرف تبدیل شده است.

چین: مبتکر صلح و مبلغ دیپلماسی

سخنرانی «وانگ یی»، رئیس دستگاه دیپلماسی چین پس از اعلام این خبر حاوی پیام‌های زیادی در این زمینه بود. او گفت: مذاکرات بین عربستان سعودی و ایران در پکن یک پیروزی برای صلح است. وانگ یی تاکید کرد چین به ایفای نقش سازنده در برخورد مناسب با مسائل و موضوعات درهم‌تنیده، مطابق با خواست همه کشورها ادامه خواهد داد. وزیر خارجه چین در ادامه تصریح کرد که این گفت‌وگوها خبرهای بسیار خوبی را برای جهان آشفته و مضطرب فعلی ارائه کرد.

این توافق مورد استقبال بسیاری از کشورهای منطقه و در راس آن‌ها عراق قرار گرفت و وزارت امور خارجه آن کشور اعلام کرد: از توافق عربستان و ایران استقبال می‌کنیم که بر اساس آن صفحه جدیدی از روابط دیپلماتیک بین دو کشور آغاز می‌شود. در مقابل، سلطنت عمان نیز از این اعلامیه استقبال کرد و وزارت امور خارجه آن ابراز امیدواری کرد که «از سرگیری روابط بین عربستان سعودی و ایران به تقویت ارکان امنیت و ثبات در منطقه کمک کند».

کشورهای اسلامی و عربی دیگر، از جمله مصر، امارات، اردن، بحرین و قطر، از نزدیکی ایران و عربستان استقبال کرده و تاکید داشتند که این توافق به ایجاد فضای مثبت در منطقه و کمک به ثبات و امنیت آن کمک می‌کند. جناح‌های محور مقاومت از جنبش حزب‌الله لبنان و انصارالله یمن گرفته تا جنبش‌های مقاومت فلسطین، از این توافق استقبال کرده و آن را برای آینده منطقه مثمرثمر خواندند.

آمریکای همیشه نگران و متاسف

خبرگزاری آمریکایی «رویترز» در واشنگتن به نقل از سخنگوی امنیت ملی کاخ سفید نوشت: واشنگتن از گزارش‌ها مبنی بر ازسرگیری روابط دیپلماتیک بین ایران و عربستان سعودی آگاه است؛ و اینکه کاهش تنش و روی آوردن به دیپلماسی همراه با حفظ قدرت بازدارندگی، از ارکان اصلی سیاستی است که «جو بایدن»، رئیس جمهور آمریکا در آخرین سفر خود به منطقه تعیین کرد. سخنگوی کاخ‌سفید در این باره افزود: واشنگتن از هرگونه تلاشی که به پایان جنگ در یمن و کاهش تنش‌ها در خاورمیانه کمک کند، استقبال می‌کند. شاید این اشاره آمریکایی‌ها بر اساس آن چیزی باشد که در بیانیه سه جانبه آمده است که در آن بر «فعال‌سازی توافقنامه همکاری امنیتی امضا شده بین عربستان سعودی و ایران در سال ۲۰۰۱» تاکید شده است. بر اساس این توافق حالا طرف‌ها با اشتیاق، تمام تلاش خود را برای ارتقای «صلح منطقه‌ای و امنیت بین‌المللی» در آنچه که مستقیماً به یمن اشاره می‌شود، به کار خواهند گرفت.

از سوی دیگر، «محمد عبدالسلام» سخنگوی رسمی جنبش انصارالله یمن، در توئیتی تأیید کرد که «منطقه به بازگشت روابط عادی بین کشورهای خود نیاز دارد. تا امت اسلامی امنیت از دست رفته خود را در اثر مداخلات خارجی به رهبری صهیونیسم و ​​آمریکا بازیابد». وی افزود: مداخلات خارجی برای سرمایه‌گذاری در مناقشات منطقه‌ای تاثیرگذار بود و عامل ایران‌هراسی را برای دامن زدن به درگیری‌ها و تجاوز به یمن به کار گرفت. در لبنان هم، «سید حسن نصرالله»، دبیرکل جنبش حزب الله لبنان، در این باره خاطرنشان کرد: امضای توافق‌نامه ازسرگیری روابط دیپلماتیک بین ریاض و تهران تحول خوبی است. ما خوشحالیم زیرا اطمینان داریم که این به نفع مردم منطقه خواهد بود». با توجه به اینکه این توافق اگر در مسیر عادی پیش برود، افق‌هایی را به روی منطقه از جمله لبنان خواهد گشود. 

تل‌آویو عصبانی! تنور اختلافات اشغالگران با این توافق داغ‌تر شد

در سرزمین‌های اشغالی، اعلام این توافق در میانه بازار گرم مناقشات سیاسی بین ائتلاف حاکم به رهبری «بنیامین نتانیاهو» نخست‌وزیر کابینه تل‌آویو و ائتلاف مخالفان به رهبری «نفتالی بنت» و «یائیر لاپید» مقامات سابق رژیم صهیونیستی قرار گرفت. نفتالی بنت، نخست وزیر سابق تل‌آویو، به نتانیاهو، نخست‌وزیر کنونی حمله کرده و گفت: این [توافق] شکست مفتضحانه کابینه نتانیاهو را که ناشی از ترکیب سهل‌انگاری سیاسی با ضعف عمومی و درگیری‌های داخلی در کشور است، برملا کرد.

طبق گزارش روزنامه عبری «یدیعوت آحارونوت»، از دیدگاه بنت این توافق یا به قول خودش «تجدید روابط بین عربستان سعودی و ایران، یک تحول خطرناک برای اسرائیل و یک پیروزی سیاسی برای ایران است. دولت نتانیاهو در حالت شکست شدید اقتصادی، سیاسی و امنیتی است و هر روز حکومت آن کشور اسرائیل را به خطر می‌اندازد». معارض نتانیاهو پس از انتقادات خود، خواستار تشکیل «یک دولت اضطراری ملی گسترده برای اسرائیل» شد.

منبع: فارس