موفقیت نیازمند هماهنگی و هم‌افزایی است

باز هم هفته عقیدتی‌ـ سیاسی در سپاه بهانه‌ای شد تا در تعامل با معاونت تربیت و آموزش‌های عقیدتی‌ـ سیاسی نمایندگی ولی فقیه در سپاه، ویژه‌نامه‌ای از فعالیت‌های یک ساله این مجموعه و افق‌های پیش‌رو تهیه کنیم. پیش از گفت‌وگو گپ و گفتی با آقای مجید غلامرضا داشتم از دوران دفاع مقدس، گردان غواص‌ها تا دروس حوزه و لباس طلبگی و یادی هم کردیم از سردار پرافتخار حاجعلی فضلی که خداوند ایشان را برای اسلام و انقلاب محفوظ بدارد. در کلام حاج آقای غلامرضا یک نکته مهم وجود داشت، او پاسداری را حتی مهم‌تر از هر عنوان و سمت دیگری تلقی کرده و حضور در سپاه را ارجح‌تر از هر چیز دیگری می‌داند. در ادامه هم بحث‌های آماری و گزارش فعالیت‌ها و برنامه‌های آینده این معاونت را جویا شدیم که خلاصه‌ای از این بخش از مصاحبه را می‌خوانید.

ارزیابی شما از پیشرفت آموزش‌های عقیدتی‌ـ سیاسی پاسداران چیست؟
در ابتدا هفته عقیدتی‌ـ سیاسی سپاه را به همه استادان، مربیان و مدیران تبریک و تهنیت عرض می‌کنم و از تلاش‌های علمی و فعالیت‌های تربیتی و آموزشی همگان تشکر کرده و قدردان تلاش‌های خالصانه این عزیزان هستم. جا دارد از فرماندهان و مسئولانی که همواره حامی و پشتیبان برنامه‌ها و فعالیت‌های عقیدتی‌ـ سیاسی بوده‌اند، قدردانی کرده و برای آنان آرزوی توفیق روزافزون کنم. همچنین از شما عزیزان هفته‌نامه «صبح صادق» و معاونت سیاسی هم به دلیل در اختیار قراردادن این فرصت برای معاونت تربیت و آموزش‌های عقیدتی‌ـ سیاسی نمایندگی باید تشکر کنم. عزیزان معاونت سیاسی هم بال دیگر نمایندگی ولی فقیه در سپاه در کنار این معاونت هستند. تربیت و آموزش عقیدتی‌ـ سیاسی مأموریت خطیری است و در سپاه و بسیج از جایگاه ویژه‌ای برخوردار است و در رشد و تعالی سرمایه انسانی نقش بسزایی ایفا می‌کند. بهره‌گیری از نظام آموزشی و تربیتی هماهنگ با آموزش‌های سپاه و استفاده از فرصت‌های دانشگاهی و مراکز آموزشی و در فعالیت‌های حین خدمت در تمامی رده‌ها، زمینه فراگیری را برای مخاطبان و جامعه هدف فراهم کرده است؛ به گونه‌ای که در چهل و چند سال گذشته تجربه‌ای ارزشمند، کم‌نظیر و اثرگذار را پیش‌روی ما و نهادهای دیگر قرار داده است. البته با نگاه تحولی.

برای تغییر و تحول در تربیت و آموزش عقیدتی‌ـ سیاسی چه اقداماتی انجام شده است؟
از طرح موضوع تحول در نمایندگی ولی فقیه در سپاه بیش از 10 سال می‌گذرد و این مجموعه از بدو تشکیل پیوسته حرکت رو به رشد داشته و درصدد پیشبرد رسالت و مأموریت خود متناسب با تحولات سپاه و محیط انقلاب اسلامی بوده است و هیچ گاه دچار ایستایی و توقف نشده و همزمان با اجرای برنامه‌ها، همواره نظامات، فرآیندها، روش‌ها و شیوه‌ها را بازنگری و نیروی تخصصی این مأموریت را تقویت کرده است. در سال گذشته، فعالیت فشرده مطالعاتی و هم‌اندیشی برای بررسی و شناسایی نقاط قوت، ضعف‌ها، فرصت‌ها و تهدیدهای اهداف کلان نمایندگی انجام شد و در رابطه با سه هدف محوری تعمیق معرفت و بصیرت دینی و انقلابی و تربیت دینی و انقلابی و ارتقای معنویت، راهبردهای شش‌گانه و ده‌ها طرح اقدام را تدوین و در فرآیند بررسی، اعتباربخشی و ابلاغ قرار گرفته است و در سال آینده و در برنامه‌ پنج ساله هفتم مبنای فعالیت‌های عقیدتی‌ـ سیاسی خواهد بود. امیدواریم که این اقدام مهم با همت و تلاش شبکه عقیدتی ـ سیاسی منشأ جهش و حرکت منسجم و اثربخش در فعالیت‌ها شود.

برنامه معاونت برای موضوع با اهمیت تربیت دینی و انقلابی چیست؟
اگر بخواهیم مکتب تربیتی صحیح داشته باشیم، پایه اصلی آن معرفت‌افزایی است و بدون آن تربیت به نتیجه‌ای نمی‌رسد. مطلب دیگر اینکه در تربیت سرمایه انسانی مؤمن و انقلابی، مجموعه‌ای از اقدامات هماهنگ در درون سپاه به منزله نظام تربیتی با تمرکز بر سازمان باید شکل بگیرد تا اهداف تربیت دینی و انقلابی محقق شود که از جمله آنان گزینش نیروی مستعد، آموزش عمیق، محیط و روابط سازنده، اداره کارآمد سازمان، عملکرد مدیریتی صحیح و رفتارسازی در عرصه‌های جهادی و انقلابی زمینه سازندگی پاسدار متدین و انقلابی را فراهم می‌کند. تلاش و مداومت همسوی سپاه پاسداران و خانواده آنان در مسیریابی و طی طریق به سمت زندگی توحیدی و تقرب الی‌الله مقاصد تربیتی را فراهم می‌کند. در این زمینه ضرورت دارد در کنار نظام تعلیم و تربیت فردی و خانوادگی، تمامی اجزا و نظامات و عمل سازمانی با جهت‌گیری‌ها و مراحل تربیت کماکان هماهنگ و هم‌افزا عمل کنند. سپاه در این مورد موفق عمل کرده و توانسته است بخشی از نیروهای انقلابی جامعه را جذب کرده و در محیط جهادی پرورش دهد و در عرصه‌های گوناگون نقش خود را به درستی ایفا کند، که پیشگامی فرماندهان و پاسداران خداجو، ولایت‌مدار، جان بر کف و شهادت‌طلب برای دفاع از انقلاب در درون و برون از نشانه‌های برجسته آن است.

پیش‌بینی برنامه‌های عقیدتی ـ سیاسی برای پاسداران در سال 1402 چیست؟
در سال گذشته، بیش از 120 هزار نفر از پاسداران در دوره‌های یک هفته‌ای تربیت و تعالی شرکت کردند و در جهت شبهه‌زدایی از مسائل مهم اعتقادی و سیاسی اقدامات مؤثری در رده‌ها انجام شد که در نوع خود از حیث محتوا و کمیت قابل توجه بوده است. در سال 1402 علاوه بر رشد کمی، پایه اصلی محتوایی بر جنبه‌های مهارتی، تربیتی و کاربردی تأکید دارد و از نظر روشی، رویکرد مسئله محوری را تقویت خواهد کرد و به‌طور گسترده مربیان روش تدریس فعال را عملیاتی خواهند کرد و فهم فکری و یادگیری عمیق و بحث دوطرفه جای یادگیری طوطی‌وار و یک‌طرفه را خواهد گرفت و در جهت اهداف دوره تغییر نگرش عمیق ایجاد خواهد شد. این امر مهم که نقش استاد و مربی را در هدایت و راهنمایی تقویت می‌کند، به همت بلند این عزیزان نیاز دارد تا در غنی‌سازی و اثربخش کردن محتوا فعال باشند.

با توجه به اثربخشی دوره‌های خانوادگی در سال جدید چه اقداماتی را پیش‌رو دارید؟
در سال قبل نزدیک به 50 هزار خانواده پاسداران عزیز را در مشهد و شمال با افتخار پذیرا بوده‌ایم و با تلاش فرماندهان، معاونت‌های ستاد کل سپاه و مدیران عقیدتی‌ـ سیاسی، دوره‌های تربیت تعالی با محوریت مهارت‌های سبک زندگی برگزار شده است. خانواده پاسداران افزون بر استفاده از تعالیم و معارف استادان و مربیان مجرب از برکات معنوی بارگاه حضرت رضا(ع) بهره برده‌اند و تاکنون این دوره‌ها در جهت ارتقای مودت و تحکیم خانواده سپاه مؤثر و مفید عمل کرده‌ است. در سال جاری، با تقویت جنبه‌های کمی و کیفی، بنا بر این است که نوع اعزام‌ها بر گروه‌های صادقین استوار باشد و فرماندهان با یاران گروه از نزدیک در محیط آموزشی و زیارتی همراه شوند و با ایجاد فضای صمیمی و تربیتی، وفاق گروه‌ها بیش از گذشته تقویت شود.

سال گذشته برنامه‌هایی مانند راهیان نور، پیاده‌روی اربعین و دوره‌هایی را در کربلای معلی در قالب برنامه‌های تربیتی و آموزشی داشتید، دلیل پیش‌بینی این برنامه چیست؟
همواره یکی از درخواست‌های مهم فرماندهان استفاده از فرصت‌های تأثیرگذار معنوی بود که به ایمان‌افزایی پاسداران کمک می‌کند. بنابراین، در شورای تربیت و تعالی سپاه یکی از بحث‌های مهم چگونگی تحقق تدابیر رهبر معظم انقلاب(مدظله‌العالی) در زمینه تربیت به معنای خاص آن و نیز تأکید معظم‌له بر اینکه صرف کلاس برای ایمان‌افزایی کفایت نمی‌کند، بوده است. به علاوه توجه به تعلقات درست افراد و تمرکز بر آن از مسائل کلیدی در امر تربیت است. باید اذعان کرد، مکان‌ها و موقعیت‌های نورانی و معنوی مانند مرقد مطهر اهل بیت(ع) و حرکت عظیم آماده‌سازی ظهور اربعین و نیز حضور در موقعیت های یادمانی دفاع مقدس، نیازمند سرمایه‌گذاری معرفتی و تربیتی است و توانسته است به لحاظ علایق و قرابت ذهنی و قلبی با تعلقات پاسداران در معنوی‌سازی، بی‌نظیر عمل کند و تأثیرات آن در سپاه و میان پاسداران عزیز محسوس و به گونه‌ای هویت‌ساز شده است. معاونت عقیدتی ـ سیاسی مصمم است این روند را با قوت ادامه دهد و به منزله رسالت تربیت دینی و انقلابی این برنامه‌ها را تقویت کند و فعالیت‌های خود را در کلاس و محیط آموزشی صرف محصور و محدود نکند.

با توجه به اهمیت تولید و احصای دانش، در مراکز آموزش عالی و دانشگاهی چه اقدام مؤثری در نظر دارید؟
در مسیر تقویت مراکز دانشگاهی سپاه، سه اقدام مهم را در برنامه‌ریزی سال جدید دنبال می‌کنیم که در رأس آن بازنگری در محتوای دروس معارفی و رویکرد جدید و تقویت گروه معارف و ارتقا و توانمند کردن اعضای هیئت علمی و نیز انسجام‌بخشی به ساختار و سازمان گروه و عقیدتی‌ـ سیاسی دانشگاه‌هاست. سرمایه‌گذاری و محوریت دادن به فعالیت‌های تربیتی در دانشگاه‌ها از بهترین فرصت‌های در اختیار سپاه و شبکه آموزش سپاه است که با هماهنگی‌های لازم در شرف تغییرات مهم در این خصوص هستیم.

فرصت حضور جوانان در سپاه موضوعی است که مورد توجه رهبر معظم انقلاب قرار دارد، شما در حیطه وظایف و مأموریت‌های خود، برای مراکز رزم مقدماتی و برنامه‌های سربازان چه اقداماتی پیش‌رو دارید؟
یکی از موضوعات با اهمیت در برنامه‌های عقیدتی ـ سیاسی عزیزان جوان سرباز هستند که در این رابطه نیاز جدی به بازنگری در نظامات است. به تازگی اقدام خوبی برای تهیه نظام جامع سرباز در سپاه شده است و اهتمام بیشتری به تربیت نیروی جوان در سپاه خواهد شد. عقیدتی‌ـ سیاسی محتوای مورد نیاز را به صورت کاربردی طراحی کرده است که بخشی از نیازهای کنون جوانان را برطرف خواهد کرد. انجام فعالیت‌های معرفتی و تربیتی در حین خدمت و نیز تأکید بر مهارت‌افزایی عزیزان جوان، فضا و محیطی مناسبی برای رشد و تعالی این برادران با یاری و کمک مربیان و فرماندهان فراهم خواهد کرد.

سپاه را نمی‌توان جدای از بدنه مردمی آن، یعنی بسیج دید، برای مجموعه بسیج چه اقداماتی را در نظر گرفته‌اید؟
موضوع بسیج نباید مورد غفلت قرار گیرد و در این زمینه عقب‌ماندگی‌هایی وجود دارد. برنامه‌های معرفت‌افزایی پایه اساسی تربیت در رابطه با سرمایه بزرگ بسیج به شمار می‌آید و این به گونه‌ای نیمه فعال است و ضرورت دارد در مجموعه بسیج هماهنگی و تقسیم کار برای اجرای آن صورت گیرد و مسئولیت‌های معین برای انجام مأموریت‌ها مشخص شود، به ویژه اقدامات مرتبط با رسالت نمایندگی و تربیت و دینی و انقلابی در این امر مورد توجه قرار گیرد و اجرایی شود. سند اعتلای بسیج و دستورالعمل‌های پیاده‌سازی آن ابلاغ شده است و نیازمند جهش در حفظ و تقویت بدنه بسیج در پایگاه‌ها و در میان اقشار بسیج است که از این وضعیت رهایی و حرکت جدیدی شکل بگیرد. معاونت عقیدتی‌ـ سیاسی بنا دارد با تدوین نظام تربیت و آموزش عقیدتی ـ سیاسی متناسب با جامعه هدف که عمدتاً فرماندهان و مربیان است، به محقق شدن سند اعتلا کمک کند و در این رابطه تمامی ظرفیت‌های خود را اعم از شبکه مربیان و مدیران و مراکز تداوم را برای اجرایی شدن به میدان می‌آورد.

بفرمایید کلیدی‌ترین موضوع برای کیفی‌سازی تربیت و آموزش از نظر شما چیست؟
کلیدی‌ترین مؤلفه تربیت و آموزش مربی است که می‌تواند منشأ تحول و ارتقای کیفیت باشد و تاکنون هر چه داریم مدیون معلمان و مربیان خود هستیم که باید افزون بر حفظ کرامت و عزت و اعتبار آنان، جایگاه، زمینه تلاش و فعالیت آنان را در سپاه و بسیج تقویت کنیم. معاونت عقیدتی‌ـ سیاسی سرمایه‌گذاری برای این عنصر ارزشمند را بر خود فرض می‌داند و برای جذب و گزینش و رشد و ارتقای آنان این چند ساله اقدامات مؤثری را داشته و تا رسیدن به وضعیت قابل قبول فاصله داریم. موضوع شبکه‌سازی تخصصی استادان و مربیان از مهم‌ترین موضوعاتی است که می‌تواند یک تشکّل منسجم علمی و با تجربه برای حفظ و تقویت پایه‌های فکری و عقیدتی‌ـ سیاسی در کشور برای حضور در عرصه‌های انقلاب اسلامی و در این مقطع جهاد تبیین سامان دهد و تمام ظرفیت‌های پیدا و ناپیدای خود برای میدان‌داری جهاد همه‌جانبه در صحنه مبارزه با دشمنان را وارد این جبهه عظیم کند. به موازات تلاش استادان و مربیان، مدیران عقیدتی‌ـ سیاسی هم سهم بزرگی در اجرای آموزش‌ها و تمامی برنامه‌های عقیدتی‌ـ سیاسی داشته و به خوبی و موفق عمل کردند؛ ضمن تشکر و قدردانی از همه همکارانم، عرض می‌کنم با وجود کثرت برنامه‌ها باید برای آینده انقلاب کمربندهای خود را محکم‌تر کنیم و زمینه پذیرش فعالیت‌های گسترده‌تر را در مجموعه فراهم آوریم. این فرصت جهاد بزرگ، امروز در اختیار ماست و از هیچ تلاشی نباید فروگذاری کنیم و از خداوند بخواهیم ما را مشمول عنایات خود قرار دهد تا با همه کمبودها و نقص‌ها، نقش مؤثری در مجموعه داشته باشیم. ان‌شاء‌الله