در هفتههای گذشته، اخباری منتشر شد که نشان میدهد برخی افراد صاحبنظر در زمینه هوش مصنوعی هشدار میدهند. آنها معتقدند، هوش مصنوعی میتواند در سالهای آینده به چالش تبدیل شود.
«جفری هینتون» که یکی از پدرخواندههای هوش مصنوعی شناخته میشود، به تازگی پس از یک دهه کار در شرکت گوگل آن را ترک و اعلام کرد این کار را انجام داده است تا بتواند به راحتی درباره خطرهای این فناوری صحبت کند. هینتون اکنون در میان رهبران فناوری است که آشکارا از نگرانی درباره تهدید احتمالی هوش مصنوعی حمایت میکنند. آنها معتقدند، در صورتی که ماشینها به هوشی بالاتر از انسان دست یابند، کنترل سیاره زمین را در دست میگیرند.
هینتون میگوید: «من دوست ندارم تغییرات آب و هوایی را بیارزش کنم. نمیخواهم بگویم شما نباید نگران تغییرات آب و هوایی باشید؛ اما فکر میکنم در نهایت هوش مصنوعی فوریت بیشتری داشته باشد. توصیه مواردی که جلوی تغییرات آب و هوایی را بگیرند، آسان است، مانند توقف در سوزاندن کربن، اما در مورد هوش مصنوعی شما با شخص طرف نیستید.»
هینتون که پدر هوش مصنوعی دنیاست، امروز خطرهای این فناوری را گوشزد میکند، خطرهایی که ممکن است به نابودی نسل انسان منجر شود. با آغاز به کار ChatGPT بسیاری از دانشمندان این حوزه از ارائه عمومی فناوریهای هوش مصنوعی به کاربران ابراز نگرانی کردند. چند ماه پیش بود که فعالان فناوری نامهای سرگشاده درباره مخاطرات هوش مصنوعی منتشر کردند؛ اما مدتها قبل از اینکه «ایلان ماسک» و «استیو وازنیک» بنیانگذار اپل آن نامه سرگشاده درباره خطرهای عمیق هوش مصنوعی برای بشریت را امضا کنند، «استیون هاوکینگ» فیزیکدان، زنگ خطر را درباره این فناوری به سرعت در حال تکامل به صدا درآورده بود. هاوکینگ در مصاحبهای با بیبیسی در سال 2014 گفته بود: «توسعه هوش مصنوعی کامل میتواند پایان نسل بشر باشد. ایجاد سیستمهایی که با هوش انسانی رقابت میکنند یا از آن پیشی میگیرند، میتواند برای نسل بشر فاجعهبار باشد.»
او در کتاب خود ذکر کرده است، رایانهها احتمالاً در عرض 100 سال از انسانها در هوش پیشی خواهند گرفت و مینویسد: «ما ممکن است با یک انفجار اطلاعاتی مواجه شویم که در نهایت منجر به ماشینهایی میشود که هوش آنها بیش از هوش ماست.» هاوکینگ استدلال کرده که کامپیوترها باید برای هماهنگی با اهداف انسانی آموزش ببینند و افزوده است، جدی نگرفتن خطرهای مرتبط با هوش مصنوعی میتواند بدترین اشتباه ما باشد.
در همین حال، با شدت گرفتن نگرانیها، «مارگارت وستاگر»، کمیسر رقابت اتحادیه اروپا میگوید، این اتحادیه بهدنبال تصویب اولین قانون بزرگ هوش مصنوعی جهان است. قانونگذاران اروپایی و سازمانی تحت حمایت ایلان ماسک که در تهیه پیشنویس قانون هوش مصنوعی اتحادیه اروپا مشارکت دارند، از جمله سازمانهایی هستند که از رهبران جهان خواستهاند تا برای یافتن راههایی جهت جلوگیری از ایجاد اختلال در هوش مصنوعی پیشرفته همکاری کنند.
همچنین وزرای دیجیتال کشورهای پیشرفته G7 به تازگی موافقت کردند، مقررات مبتنی بر ریسک درباره هوش مصنوعی را تصویب کنند. این مقررات یکی از اولین گامهایی است که میتواند منجر به توافقهای جهانی در مورد نحوه تنظیم هوش مصنوعی شود.
«وارن بافت» که یکی از معروفترین سرمایهگذاران در جهان است، هفته گذشته نسبت به هوش مصنوعی و خطرهای آن ابراز نگرانی کرد. از نظر او، وقتی یک ابزار بتواند همه کارها را با هم انجام دهد، این اتفاق میتواند کمی نگرانکننده باشد. او میگوید: «ما به دلایل بسیار بسیار خوبی بمب اتم را اختراع کردیم و جنگ جهانی دلیل مهمی بود که این کار را بکنیم؛ اما آیا برای 200 سال آینده جهان مطلوب بود که چنین قابلیتی آزاد شود؟» بافت اختراع بمب اتم را امری منطقی میداند! اما همین آدم به ظاهر متمدن منطقی، نسبت به آماده بودن جامعه برای پذیرش فناوریهای هوش مصنوعی ابراز تردید میکند! بافت هوش مصنوعی را حتی نگرانکنندهتر از بمب اتم میبیند که میتواند سرنوشت بشر را تغییر دهد.
شواهد حاکی است، نگرانیها نسبت به هوش مصنوعی بالا گرفته است و سازمانهای جهانی به دنبال قانونمند کردن آن هستند؛ اما اصل ماجرا این است که این فناوری خیلی زودتر از گمانها رشد کرده است و با همین سرعت و حتی بیشتر از سرعت گذشته، در حال رشد و بلوغ است. هفته گذشته گوگل در یک نشست خبری از قابلیتهای جدید خود رونمایی کرد، قابلیتهایی که همگی مبتنی بر هوش مصنوعی بودند و کارایی این فناوری را در زندگی روزمره انسانها نشان میدادند. قدرت اصلی هوش مصنوعی اختیاراتی است که در حال حاضر سازمانهای نظامی از آن بهرهمند شدهاند و نکته خطرناک ماجرا هم همین سلاحهای مبتنی بر هوش مصنوعی است که غفلت از آنها میتواند حتی سازندگانشان را هم نشانه بگیرد! وقتی کارشناسان خبره هوش مصنوعی از توانایی این فناوری برای نابودی بشر صحبت میکنند، قطعاً از مواردی میگویند که در دید عموم قرار ندارد و آنها خطرشان را زودتر اعلام میکنند. هر چند یکی از دلایل داغ کردن موضوعات مرتبط با هوش مصنوعی میتواند بازارگرمیهای تجاری برای فروش محصولات جدید باشد؛ اما نکته قطعی این است که دولتمردان کشورمان باید هرچه زودتر نسبت به هوش مصنوعی و قوانین آن چارهاندیشی کنند تا در آینده با چالشهای کمتری ناشی از نبود قانون مرتبط با فناوریهای هوش مصنوعی مواجه شویم.