التهاب ۷۴ دقیقه‌ای آمریکایی‌ها

به نظر می‌رسد هشدار‌های کسینجر و فوکویاما درباره ناتوانی آمریکا در زمینه هدایت و کنترل بحران‌های حوزه سیاست خارجی خود، یکی پس از دیگری در حال تحقق است! شرق آسیا و به صورت خاص شبه جزیره کره، یکی از کانون‌های اصلی مداخله‌گرایی آمریکا در نظام بین‌الملل به شمار می رود. پس از وقوع جنگ اوکراین، مقامات آمریکایی در راستای تحقق استراتژی خلق گره‌های کور راهبردی در حوزه روابط بین‌الملل، مداخله‌گرایی مستمر در منطقه شرق آسیا را در دستور کار قرار داده‌اند. همین مسئله، منجر به واکنش بازیگرانی مانند کره شمالی و چین شده است. اگرچه مقامات کاخ سفید و پنتاگون مدعی محاسبه‌پذیر و قابل کنترل بودن این واکنش‌ها شده‌اند؛ اما واقعیت ماجرا چیز دیگری است! آمریکا قدرت تسلط حداقلی بر منازعات خودساخته‌اش در نظام بین‌الملل را از دست داده است.

آزمایش موشک بالستیک به دست کره شمالی
کره شمالی در تازه‌ترین آزمایش موشکی خود یک موشک بالستیک قاره‌پیما پرتاب کرد که پس از نزدیک به یک ساعت حرکت در آب‌های نزدیک ژاپن فرود آمد. اکنون مقامات نظامی ژاپن و کره جنوبی گفتند که این موشک به مدت ۷۴ دقیقه در حرکت بود. این طولانی‌ترین مدت زمان حرکت یک موشک پیونگ‌یانگ است. این آزمایش یک روز پس از آن انجام می‌شود که کره شمالی با لحنی تند و هشدارآمیز آمریکا را متهم کرد هواپیما‌های جاسوسی‌اش به منطقه آبی اقتصادی این شبه‌جزیره نفود کرده است. این موشک مسافتی ۱۰۰۰ کیلومتری را طی کرد. آخرین بار کره شمالی حدود یک ماه پیش موشک‌هایش را آزمایش کرد؛ اما آخرین آزمایش موشک پرتابشی قاره‌پیما یا موشک بالستیک قاره‌پیما (ICBM) مربوط به ماه فوریه بود.

به نظر می‌رسد با تشدید مداخله‌گرایی آمریکا در شبه جزیره کره و شرق آسیا، بیش از پیش شاهد آزمایش موشک‌های بالستیک قاره‌پیما به دست پیونگ یانگ باشیم. البته این کف ماجراست! ممکن است در آینده‌ای نزدیک اقدامات کره شمالی از فاز بازدارندگی در برابر آمریکا خارج شده و وارد فاز اقدام شود. این بدترین خبر ممکن برای مقامات پُرادعای کاخ سفید از جمله جو بایدن و بلینکن خواهد بود.

پاسخی به مداخله‌گری آمریکا
«یون سوک یول» رئیس‌جمهور کره جنوبی پس از پرتاب موشک کره شمالی به طور مجازی از لیتوانی در نشست اضطراری شورای امنیت شرکت کرد. لیتوانی محل نشست رهبران ناتوست و یون سوک یول نیز در آنجا حضور دارد. آزمایش‌های فراوان موشکی کره شمالی در سال ۲۰۲۲ به نگرانی آمریکا و متحدانش در منطقه از جمله کره جنوبی و ژاپن دامن زد. این کشور‌ها در اطراف شبه جزیره کره رزمایش و تمرینات نظامی را برگزار کردند. این حادثه یک روز پس از آن رخ می‌دهد که مقامات پیونگ یانگ نسبت به آنچه به گفته آنها تهاجم مکرر هواپیما‌های جاسوسی ایالات متحده بود، خشم خود را ابراز کردند. آمریکا این اتهام را رد کرد. واشنگتن پرواز‌های شناسایی مستمری در اطراف شبه جزیره کره انجام می‌دهد؛ اما در این مورد نقض اصول حاکمیتی را نپذیرفته است. به عبارت بهتر، پرواز‌های جاسوسی آمریکا بر فراز شبه جزیره کره و حتی تحرکات نظامی غیرقانونی ایالات متحده در مناطقی مانند تایوان، تبت، هنگ کنگ و دریای چین جنوبی به سادگی از سوی مقامات پنتاگون و کاخ سفید در قالب «عملیات شناسایی» توجیه می‌شود، بدون آنکه نام علمیات جاسوسی را روی آن بگذارند! با وجود تحریم‌های سازمان ملل کیم جونگ وعده داد که تولید کلاهک‌های هسته‌ای را افزایش دهد و سلاح‌های قوی‌تر بسازد. تحلیلگران انتظار دارند که آخرین نمایش تسلیحاتی کره شمالی در اواخر ماه ژوئیه امسال انجام شود؛ همزمان با سالگرد جشن آتش‌بس جنگ کره که در این کشور «روز پیروزی» نامگذاری شده است.

چین بازیگر اصلی ماجراست
در این معادله، نمی‌توان از همگرایی و هم‌افزایی پکن و پیونگ یانگ در مواجهه با آمریکا به سادگی گذشت. موضوع مهم در اینجا مربوط به تعریف ما به ازای راهبردی بازی آمریکا از سوی آمریکاست! پکن در طول ماه‌های اخیر نشان داده است که قصد دارد پاسخ مداخله‌گری مستمر آمریکا در شرق آسیا (به ویژه در قبال تایوان) را نه تنها در شرق آسیا، بلکه در مناطق حساسی مانند غرب آسیا و آمریکای لاتین بدهد. چینی‌ها شبکه متحدان آمریکا در این مناطق را هدف قرار داده و در آستانه مضمحل‌سازی آنها هستند. علاوه بر آن، هدفگذاری چینی‌ها مبنی بر تبدیل شدن به هژمون اقتصادی دنیا تا سال ۲۰۳۲ میلادی به قوت خود باقی است. در این مسیر، پکن قصد ندارد مناسبات خود و واشنگتن را بر مبنای تعارف و مصالحه (آن هم به سود اهداف آمریکا) تعریف کند. در چنین شرایطی بروز واکنش‌های عصبی از سوی بایدن به عنوان کسی که اختیار ساده‌ترین رفتار‌های خود را نیز ندارد، برای رصدگران مناسبات دوجانبه چین و آمریکا قابل پیش‌بینی بود. پیام اقدامات اخیر کره شمالی و همچنین هشدار‌های صریح چین نسبت به تشدید تحرکات آمریکا در شرق آسیا کاملاً مشخص است. پیونگ یانگ و پکن هیج قصد ندارند در برابر اقدامات ضدامنیتی آمریکا منفعلانه رفتار کنند. در جریان آخرین سفر «آنتونی بلینکن» وزیر خارجه دولت بایدن به پکن، مقامات چینی صراحتاً این پیام را به کاخ سفید منتقل کردند. آنها (چینی‌ها) قصد ندارند بر سر منافع راهبردی خود در منطقه مصالحه‌ای با واشنگتن صورت دهند. در چنین شرایطی نسبت به عمق هشدار‌هایی که از سوی استراتژیست‌هایی، مانند هنری کسینجر و فوکویاما به واشنگتن درباره «ناتوانی در کنترل بحران‌های جهانی خودساخته» مخابره می‌شود، بیشتر آگاه می‌شویم.

خطای راهبردی متحدان شرقی آمریکا
در این میان نمی‌توان از خطای راهبردی و محاسباتی دو متحد شرقی آمریکا در نظام بین‌الملل یعنی ژاپن و کره جنوبی به سادگی گذشت. توکیو و سئول در صورت وقوع هرگونه نبردی در شبه جزیره کره، قطعاً بازندگان بزرگ این منازعه خواهند بود. با این حال این دو بازیگر شرقی، به جای تقویت راهکار‌های دیپلماتیک و تنش‌زدایی در مناسبات خود با پیونگ یانگ، به بازی در زمین ایالات متحده آمریکا ادامه می‌دهند. به عبارت بهتر، آنها ایجاد ثبات حداقلی در مرز‌های خود را قربانی اتحاد و همپوشانی راهبردی با واشنگتن کرده‌اند. بی دلیل نیست که بسیاری از تحلیلگران حوزه روابط بین‌الملل، سیاست خارجی ژاپن و کره جنوبی را بر خلاف ادعای مقامات این دو کشور نامتوازن و مبتنی بر انگاره‌های غیرواقع بینانه تلقی می‌کنند.