بحث نفوذ و اثرپذیری، یک بحث صرفاً سیاسی نیست و همه ما در مسائل گوناگون زندگی تأثیرپذیر هستیم. پس باید به منزله یک انسان راه‌های اغفال، نفوذ و اثرپذیری را بشناسیم. در این زمینه با نگاهی به قرآن تذکراتی می‌دهیم:
1ـ به هر سخن و خبری اعتماد نکنیم؛ قرآن می‌فرماید: «إِذَا سَمِعْتُمْ آيَاتِ اللَّـهِ يُکفَرُ بِهَا وَيُسْتَهْزَأُ بِهَا فَلَا تَقْعُدُوا مَعَهُمْ حَتَّى يَخُوضُوا فِي حَدِيثٍ غَيْرِهِ»؛ هر گاه بشنوید افرادی آیات خدا را انکار و استهزا می‌کنند، با آنها ننشینید تا به سخن دیگری بپردازند! یعنی چنین جلسه‌ا‌ی را ترک کنید. در جای دیگر می‌فرماید: «إِن جَاءَکمْ فَاسِقٌ بِنَبَإٍ فَتَبَيَّنُوا» اگر شخص فاسقی خبری برای شما آورد، درباره آن تحقیق کنید. در جای دیگر می‌فرماید: «وَمِنَ النَّاسِ مَن يُعْجِبُک قَوْلُهُ فِي الْحَيَاةِ الدُّنْيَا وَيُشْهِدُ اللَّـهَ عَلَى مَا فِي قَلْبِهِ وَهُوَ أَلَدُّ الْخِصَامِ»؛ بعضی از مردم حرف که می‌زنند، تو که پیغمبر هم هستی، به عجب درمی‌آیی که چقدر قشنگ و عالی صحبت می‌کند؛ اما او سرسختترين دشمنان است یا می‌فرماید: «يُوحِي بَعْضُهُمْ إِلَى بَعْضٍ زُخْرُفَ الْقَوْلِ»؛ بعضی‌ها حرف که می‌زنند، طلایی حرف می‌زنند؛ اما حرف‌شان باطل است. مثل گل زیبایی که ریشه‌اش در پِهن است. قرآن می‌فرماید، اگر خودتان اهل تشخیص هستید، به همه حرف‌ها گوش بدهید و بهترین‌شان را انتخاب کنید: «فَبَشِّرْ عِبَادِ الَّذِينَ يَسْتَمِعُونَ الْقَوْلَ فَيَتَّبِعُونَ أَحْسَنَهُ» پس بندگان مرا بشارت ده! همان کسانی که سخنان را می‌شنوند و از نیکوترین آنها پیروی می‌کنند. اگر برق‌کش هستید، می‌توانید به هر سیمی دست بزنید، وگرنه نباید دست بزنید، چرا که جان شما به خطر می‌افتد.
2ـ به هر سوگندی اطمینان نکنیم؛ بعضی‌ها قسم می‌خورند، اما دروغ است. اولین قسم تاریخ دروغ بود. شیطان در آن باغی که آدم و حوا بودند، قسم خورد که من خیرخواه شما هستم: «وَقَاسَمَهُمَا إِنِّي لَکمَا لَمِنَ النَّاصِحِينَ» در آیه دیگر می‌فرماید: «اتَّخَذُوا أَيْمَانَهُمْ جُنَّةً» آنها سوگندهای خود را سپر قرار دادند؛ یعنی قسم می‌خورند، ولی دروغ می‌گویند. بعضی می‌گویند: خدا شاهد است، حرف‌هایم راست است؛ ولی همین خدا شاهد است را که می‌گوید، دروغ است: «وَيُشْهِدُ اللَّـهَ عَلَى مَا فِي قَلْبِهِ»؛
3ـ به هر اشکی اعتماد نکنیم؛ قرآن می‌فرماید: «وَجَاءُوا أَبَاهُمْ عِشَاءً يَبْکونَ» برادران یوسف، او را در چاه انداختند و شبانه زار زار پیش پدر به دروغ گریه کردند، که گرگ او را خورده است.
4ـ به هر اظهار ایمانی اعتنا نکنیم؛ قرآن می‌فرماید: «وَقَالَت طَّائِفَةٌ مِّنْ أَهْلِ الْکتَابِ آمِنُوا بِالَّذِي أُنزِلَ عَلَى الَّذِينَ آمَنُوا وَجْهَ النَّهَارِ آخِرَهُ لَعَلَّهُمْ يَرْجِعُون»؛ جمعی از اهل کتاب (از یهود) توطئه‌ای طراحی کردند و گفتند: در آغاز روز (بروید در ظاهر) به آنچه بر مؤمنان نازل شده، ایمان بیاورید و در پایان روز، کافر شوید (و بازگردید)!
