کتاب مایک پمپئو: در عراق از ایران شکست خوردیم

 «مایک پمپئو» وزیر خارجه‌ی سابق آمریکا و مدیر سابق سی‌آی‌ای (هر دو در دولت دونالد ترامپ) یکی از ایران‌ستیزترین سیاستمداران آمریکاست. پمپئو پس از خروج زودهنگام از دولت آمریکا با تک‌دوره‌ای شدن ریاست‌جمهوری ترامپ، اقدام به انتشار کتابی تحت عنوان «هرگز کوتاه نیا: جنگیدن برای آمریکایی که عاشقش هستم[۱]» کرد که به تجربیاتش در دوران خدمت در دولت آمریکا پرداخته است. آن‌چه در ادامه می‌خوانید قسمت بیست‌ودوم از این مجموعه گزارش است.

جلد کتاب «هرگز کوتاه نیا: جنگیدن برای آمریکایی که عاشقش هستم» نوشته‌ی «مایک پمپئو» وزیر خارجه‌ی سابق آمریکا و مدیر سابق سی‌آی‌ای 

فصل ۱۴: فکرهای جدید را امتحان کن

مانورهای جدید در خاورمیانه

ما در خاورمیانه بر سر دوراهی‌های مختلف، انتخاب‌های سختی انجام دادیم و گاهی اوقات موفقیت‌های بزرگی هم داشتیم. با این حال، عراق یک مشکل دائمی بود. وینستون چرچیل [نخست‌وزیر سابق انگلیس] زمانی گفت که فعالیت در عراق مانند «زندگی در یک آتشفشان قدرنشناس» است. از زمان سرنگونی صدام حسین تا کنون این آتشفشان هزاران سرباز و دیپلمات آمریکایی را در معرض خطر قرار داده است. ما می‌خواستیم تعهداتمان برای ایجاد ثبات در عراق را انجام بدهیم و اجازه ندهیم این کشور تبدیل به یک شاه‌نشین ایرانی شود. دست‌کم در یک مورد، سعی کردم خلاقیت به خرج دهم. موفقیت سی‌آی‌ای بر اساس نبوغ است. سال‌های ۲۰۱۷ و ۲۰۱۸، ما سعی کردیم به «آدم‌خوبه»ها در عراق کمک کنیم تا در انتخابات سراسری موفق شوند. ایران به نمایندگان مجلس رشوه می‌داد تا آدمِ تندرو و ضدآمریکایی خودش را به قدرت برساند. ما نمی‌توانستیم به این شکل رقابت کنیم، اما من و تیمم راه‌حلی برای این مشکل در نظر داشتیم.

من آن را به کمیته‌ی نظارتم در کنگره ارائه کردم. قرار نبود خیلی مخفیانه باشد، اما عملاً مجانی بود. با این حال، از گردوخاکی که طرح این راه‌حل درست کرد، شوکه شدم. سناتور کاملا هریس [سناتور وقت ایالت کالیفرنیا و معاون اول فعلی رئیس‌جمهور آمریکا] گفت: «خب، ایران که قطعاً از این کار خوشش نخواهد آمد.» بله خب؛ قطعاً آیت‌الله‌ها از فکر ما متنفر بودند. «آدام شیف» [نماینده‌ی کالیفرنیا در مجلس نمایندگان و از اعضای ارشد و بعداً رئیس کمیته‌ی اطلاعات این مجلس] وسط توطئه‌ی روسیه [اتهام به ترامپ مبنی بر همکاری با روسیه برای پیروزی در انتخابات ریاست‌جمهوری] گفت: «به هیچ وجه؛ اصلاً نمی‌شود این کار را بکنید.» اعصاب‌خردکن‌ترین واکنش، واکنش سناتور «ریچارد دوربین» نماینده‌ی ایلینوی، بود که این گفت‌وگو را با من داشت:

دوربین: چگونه می‌خواهید این مسئله را برای [روزنامه‌ی جناح چپی] نیویورک‌تایمز توضیح دهید؟

من: قربان! اولاً، ما قرار نیست هیچ کار اشتباهی انجام دهیم. فقط می‌خواهیم جلوی فساد و ایران را همزمان بگیریم. به علاوه، خیر سرمان، ما آمریکا هستیم. من این مسئله را برای نیویورک‌تایمز توضیح نمی‌دهم، چون آن‌ها اصلاً درک نمی‌کنند که ما آدم‌خوبه هستیم.

با این وجود، من در مأموریتم برای ایجاد یک عراق مستقل و خودمتار شرکای بهتری از برخی اعضای کنگره‌ی آمریکا داشتم. «برهم صالح» رئیس‌جمهور [وقت] عراق، یکی از آن‌ها بود. بارزانی‌ها در کردستان، در شمال عراق، نیز شرکای خوبی بودند. رهبری کُردها در داخل عراق کار چالش‌برانگیزی است. کردها دائماً تحت تهدید ایران هستند، اما همکاریِ اغلب بی‌سروصدایی که با ما داشتند عالی بود. آمریکا کم‌تر جنگجو یا دوستی به خوبی کردها دارد. البته هیچ‌چیز در خاورمیانه آسان به دست نمی‌آید. در نهایت، ما در داخل عراق مقابل ایران شکست خوردیم، و تا به امروز هم این نبرد بر سر آزادی و استقلال مردم عراق ادامه دارد.

«مایک پمپئو» (چپ) وزیر خارجه‌ی وقت آمریکا، ماه می سال ۲۰۱۹ با «برهم صالح» رئیس‌جمهور عراق، در بغداد، پایتخت این کشور، دیدار می‌کند. پمپئو می‌گوید صالح یکی از متحدان او در اجرای سیاست‌هایش درباره‌ی عراق بوده است، اما اعتراف می‌کند که نهایتاً دولت ترامپ در عراق از ایران شکست خورده است.

فصل ۱۷: حضور داشتن

مأموریت تمام شد

متأسفانه، روزی فرا رسید که دیگر نمی‌توانستم به عنوان وزیر خارجه حضور داشته باشم. پس از ماه‌ها کشمکش حقوقی، رئیس‌جمهور ترامپ در اعتراض خود به نتیجه‌ی انتخابات ۲۰۲۰ شکست خورد. بالأخره وقتش شده بود؛ اما من مصمم بودم در همان روزهای پایانی هم تا جایی که ممکن است سیاست‌های درست را پیش ببرم. ما مجموعه‌ای از اقدامات نهایی را انجام دادیم، از جمله وضع تحریم‌های مربوط به ونزوئلا، ایران، کوبا، و بدرفتاری‌های حزب کمونیست چین در هنگ‌کنگ. و یک روز مانده به آخرین روز دوره‌ی خدمتم، نسل‌کشی در سین‌کیانگ را محکوم کردیم.

«مایک پمپئو» (مرکز تصویر، راست) ۲۰ ژانویه‌ی ۲۰۲۱، پس از پایان دورانش در رأس وزارت خارجه‌ی آمریکا، ساختمان «هری ترومن» مقر این وزارت‌خانه، را ترک می‌کند. 

همچنین سخنرانی‌ای را انجام دادم که مدت‌ها بود دلم می‌خواست ایراد کنم. در آن سخنرانی توضیح دادم که چگونه تهران به پناهگاهی برای رهبران ارشد القاعده تبدیل شده است. جهان باید می‌دانست که تهدید ایران بسیار گسترده‌تر از سلاح هسته‌ای است. ایران، با مجوز دولت این کشور، طی سال‌های پس از ۱۱ سپتامبر به پایگاه اصلی القاعده تبدیل شده بود. تنها کافیست این در نظر بگیریم که عبدالله احمد عبدالله، مرد شماره‌ی دوی القاعده، که اسم رمزش ابومحمد المصری بود، در یکی از روزهای آگوست ۲۰۲۰ در حالی که به‌راحتی در داخل ایران زندگی می‌کرد، به ضرب گلوله کشته شد. عبدالله در خیابان‌های تهران کشته شد، نه در مناطق قبیله‌ای فدرال پاکستان یا شرق افغانستان. دوباره به دنیا یادآوری می‌کنم: قاتلان سه هزار آمریکایی [در حادثه‌ی ۱۱ سپتامبر]، دیگر عمده‌ی توطئه‌های خارجی‌شان علیه آمریکا را از خاک افغانستان انجام نمی‌دهند؛ در ایران هستند.

رسانه‌ها همان‌طور که ادعاهای من مبنی بر این‌که آمریکا اطلاعاتی در اختیار دارد که نشان می‌دهد قاسم سلیمانی در حال طراحی حملات بیش‌تر علیه آمریکایی‌هاست، را انکار کردند، در واکنش به این سخنرانی نیز تیترهای زیادی زدند که حاوی همین پیام بود: نیویورک‌تایمز: «پمپئو می‌گوید ایران پایگاه جدیدی برای القاعده است؛ اما مدرکی ارائه نمی‌دهد[۲]». رویترز: «پمپئو می‌گوید ایران به القاعده یک «پایگاه جدید» داده است؛ تحلیلگران [به این ادعا] بدبین هستند[۳]». الجزیره: «پمپئو می‌گوید ایران «پایگاه جدید القاعده» است؛ بدون هیچ مدرکی»[۴].

من قبلاً تصور می‌کردم خبرنگاران بلدند چگونه از گوگل استفاده کنند. فقط کافی بود گزارش‌های وزارت خارجه درباره‌ی تروریسم را جست‌وجو کنند تا ببینند من بلوف نمی‌زنم. نسخه‌ی سال ۲۰۲۰ این گزارش می‌گوید: «ایران تمایلی به محاکمه‌ی اعضای ارشد القاعده که ساکن این کشور هستند، نداشته و از معرفی علنی اعضای تحت بازداشتش خودداری کرده است.» نسخه‌ی سال ۲۰۲۱ این گزارش، که در دوره‌ی پرزیدنت بایدن منتشر شد، ادبیات تقریباً یکسانی داشت، اما با یک تغییر ظریف: «ایران تمایلی به محاکمه‌ی اعضای ارشد القاعده که ساکن این کشور هستند، نداشته و از معرفی علنی اعضایی که می‌داند در ایران زندگی می‌کنند خودداری کرده است» (تأکید از من). این تفاوت کوچک به این خاطر اتفاق نیفتاد که دولت بایدن فکر می‌کند من در مورد حقایق دچار اشتباه شده‌ام، بلکه دلیلش این است که نمی‌توانند قبول کنند که من درست می‌گفتم که ایران فعالانه به عوامل القاعده پناه می‌دهد؛ احتمالاً به این دلیل که دولت می‌خواهد به توافق هسته‌ای بازگردد. دارند با مبارزه با تروریسم، سیاست‌بازی می‌کنند.