ناصر کنعانی سخنگوی دستگاه دیپلماسی جمهوری اسلامی ایران امروز (دوشنبه) ششم شهریور ماه در نشست هفتگی با خبرنگاران که در حاشیه نمایشگاه «روایت خدمت» در محل نمایشگاه بینالمللی تهران برگزار شد، به تشریح آخرین تحولات در حوزه سیاست خارجی پرداخت.
وی هفته دولت و یاد و خاطره شهیدان رجایی و باهنر را گرامی داشت و افزود: همواره تلاش دولتها این بوده که مشی این دو شهید را سرلوحه خدمت خود قرار دهند. لازم میدانیم مشی شهیدان والامقام را سرلوحه کار، تلاش و پویایی و خدمت رسانی به ملت قرار دهیم.
* ایران از بزرگترین قربانیان مبارزه با تروریسم
سخنگوی وزارت خارجه بیان کرد: امروز با عنوان روز مبارزه با تروریسم نامگذاری شده است شاید کمترین نظام سیاسی در دنیا باشد که این تعداد از دولتمردان آن کشور و مردم و شهروندان آن قربانی تروریسم کور و سیاه شده باشند. ملت ایران هم در مبارزه علیه تروریسم پرچمدار و در خط مقدم مبارزه قرار دارد و از بزرگترین قربانیان مبارزه با تروریسم به شمار میرود.
کنعانی گفت: امیدواریم به عنوان دولت و خدمتگزاران دولت مشی مردمی این دو شهید گرانقدر را پیشه خود سازیم و بی مدعا و با حداکثر تلاش و پویایی در جهت تحقق آرمانهای انقلاب مقدس اسلامی در مسیر پر افتخار شهیدان حرکت کنیم و در این مسیر سربلند بیرون بیاییم.
* موعد ۲۸ شهریور بین ایران و عراق تمدید نخواهد شد
وی درباره خبر منتشر شده مبنی بر توافق ایران و منطقه کردستان عراق درباره خارج کردن تروریستها از منطقه اظهار داشت: توافقی بین ایران و دولت عراق شکل گرفت که براساس آن دولت عراق متعهد شد تا ۲۸ شهریور جاری براساس تفاهم و توافق، گروههای تروریستی مسلح تجزیه طلب در خاک عراق و در منطقه اقلیم کردستان را خلع سلاح کنند و علاوه بر این، اینها را از پادگانهای نظامی که در آنجا ایجاد کردهاند، خالی و این پادگانها را تعطیل کنند و آنها را براساس توافق به اردوگاههایی که دولت عراق در نظر گرفته، منتقل کنند. این تعهد دولت عراق است.
کنعانی افزود: براساس اطلاعات ما دولت عراق مفاد این تفاهم را برای اجرا به مقامات اقلیم کردستان ابلاغ کرده است و منتظریم این توافق اجرایی شود. موعد ۲۸ شهریور ماه همانطور که مقامات ذیربط جمهوری اسلامی ایران اعلام کردند، به هیچ وجه تمدید نخواهد شد.
به گزارش فارس، سخنگوی دستگاه دیپلماسی ادامه داد: دیدگاههای خود را به دولت عراق اعلام کردیم و مقامات اقلیم کردستان به دیدگاههای ما در این خصوص اشراف دارند و در گفتوگوهای مختلف این موضوع به مقامات عراق و اقلیم منتقل شده است. نماینده ویژه دبیرکل سازمان ملل در عراق از دیدگاههای ایران اطلاع دارد. نماینده کمیسیاری عالی پناهندگان در عراق هم در جریان دیدگاههای ایران است.
وی گفت: روابط ایران و عراق دوستانه، برادرانه و مبتنی بر حسن همسایگی است. مناسبات دو کشور گرم، دوستانه و سازنده است، ولی حضور نیروهای مسلح تروریستی و تجزیه طلب در منطقه اقلیم کردستان با فعالیتهای مسلحانه علیه امنیت ایران، نقطه سیاهی در مناسبات دوجانبه است. انتظار ما براساس این روابط دوستانه و حسنه با دولت عراق این است که این نقطه سیاه برچیده شود و از فضای مناسبات پاک شود. در این خصوص منتظر اجرای کامل توافق موجود بین ایران و عراق هستیم.
سخنگوی وزارت خارجه تأکید کرد: امنیت برای ایران حائز اهمیت است و نسبت به امنیت ایران سهل انگاری نمیکنیم. پس از پایان موعد مذکور، دولت ایران در صورت عدم اجرای توافق به مسؤولیتهای خود در چارچوب تامین امنیت ملی ایران عمل خواهد کرد.
وی با اشاره به اینکه در آستانه اربعین حسینی هستیم، از حسن همکاری و میزبانی کریمانه دولت و ملت ایران از زائران ایرانی و دیگر زائران قدردانی کرد و گفت: اقلیم کردستان میزبان زائران اربعین حسینی است و از این اقدام دولت عراق و مقامات اقلیم تشکر میکنیم.
* حضور غیرقانونی آمریکا در سوریه
سخنگوی وزارت امور خارجه درباره تحرکات نظامی آمریکا در منطقه هم گفت: حضور نظامی آمریکا و نظامیان این کشور در خاک سوریه کاملا غیرقانونی است. دولت سوریه هیچ دعوتی از نظامیان آمریکایی نکرده و درخواست رسمی دولت سوریه خروج هر چه سریعتر نیروهای نظامی آمریکا از خاک این کشور است. تحولات سوریه نشان داده حضور نظامی آمریکا علاوه بر اینکه غیرقانونی است، عامل استمرار بی ثباتی و ایجاد فضای تنفسی برای گروههای تروریستی است. دولت آمریکا هم مبتنی بر مقررات بینالمللی و هم درخواست دولت سوریه باید خاک سوریه را ترک کند.
وی با بیان اینکه در چارچوب توافقات دولت آمریکا و عراق نحوه حضور آمریکا در خاک عراق روشن است و دیدگاه عراق مواضع خود را بیان میکند، گفت: حضور نظامی آمریکا در منطقه را مغایر صلح، ثبات و آرامش در منطقه میدانیم. تاریخ حضور آمریکا در منطقه نشان داده که این حضور موجد بی ثباتی و ناامنی در منطقه بوده است.
* دولت آمریکا پاسخ دهد چه نسبتی با شارمهد تروریسم شناخته شده دارد
سخنگوی وزارت خارجه درباره دیدار نماینده ویژه آمریکا با خانواده جمشید شارمهد گفت: دولت آمریکا باید به دولت و ملت ایران پاسخ دهد که چه نسبتی با تروریسم شناخته شده و محکوم در دادگاه دارد. تروریستی که مسؤول یک گروهک تروریستی شناخته شده است و اقدامات تروریستی عدیده علیه ملت ایران انجام داده و مشخصا مسؤول طراحی و اجرای عملیات بمبگذاری تروریستی ضدانسانی و وحشیانه در حسینیه شیراز است که طی آن دهها نفر از مردم از عزادارن به خاک و خون کشیده شدند.
کنعانی ادامه داد: دولت آمریکا روشن کند چه نسبتی با این تروریست و قاتلان ملت ایران دارد.
* پیشرفت در تفاهم اخیر با آمریکا
سخنگوی دستگاه دیپلماسی همچنین در پاسخ به سؤالی اظهار داشت: رفع تحریمهای ظالمانه و بی اثر کردن این تحریمها دو رویکردی است که دولت سیزدهم این رویکرد را در طول دو سال اخیر پیگیری کرد. مذاکرات رفع تحریمها در چارچوب مذاکرات غیرمستقیم و با واسطه چه از طریق اتحادیه اروپا و چه دوستان در منطقه دنبال شد و به هر دو مسیر توجه ویژه داریم. هم مذاکرات غیرمستقیم برای بازگشت همه طرفها به تعهداتشان و اجرای توافق و هم مسیر بی اثر کردن تحریمهای ظالمانه که مورد تأکید رهبر معظم انقلاب است.
وی گفت: در بازه اخیر تفاهمی با دولت آمریکا داشتیم که از طریق دولتهای دوست انجام شده است، بحث مبادله زندانیان را داشته باشیم. شهروندان ایرانی که به صورت ظالمانه عملا به گروگان گرفته شدهاند را آزاد کنیم، با نگاه انسانی به قضیه و با اهمیت برای آزادسازی زندانیان ایرانی تفاهم تبادل زندانیان را انجام دادیم و در کنار آن رفع انسداد داراییهای ایران را پیگیری کردیم. این تفاهم انجام شده و بازه زمانی چهار تا هفت هفته اعلام شده بود و در این مسیر خوشبختانه شاهد پیشرفت کار هستیم.
این دیپلمات ارشد ایرانی بیان کرد: این رویکردی است که اگر به درستی انجام شود میتواند گام سازندهای باشد که بتوانیم در مسیر بازگشت متعهدانه طرف آمریکایی به توافق نیز گامهای بعدی را برداریم.
* رفع تحریمهای ظالمانه برای ما اولویت است
کنعانی افزود: دولتهای دوست در منطقه از جمله عمان و قطر هستند که علاقهمندند ایفای نقش کنند. ما از ایفای نقش سازنده همه طرفها که در این زمینه علاقهمندند از ظرفیتهای خود استفاده کنند، استقبال میکنیم. رفع تحریمهای ظالمانه برای ما اولویت است و از ظرفیتهای دیپلماتیک در این زمینه غفلت نخواهیم کرد و مسیر خنثی سازی تحریمها را با جدیت دنبال خواهیم کرد.
* در دستگاه دیپلماسی بر مبنای خرد جمعی و کار دستهجمعی عمل میکنیم
سخنگوی دستگاه دیپلماسی درباره عملکرد دستگاه دیپلماسی و اعلام کردن دستگاه دیپلماسی به عنوان دستگاه برتر از سوی دولت گفت: خوشحالیم عملکرد دستگاه دیپلماسی به عنوان ارکان دولت در دو سال گذشته مورد توجه دستگاههای نظارتی در دولت قرار گرفت و در چارچوب ارزیابیهای دستگاهی مورد تشویق و تقدیر قرار گرفته است. ما در دستگاه دیپلماسی بر مبنای خرد جمعی و کار دستهجمعی عمل میکنیم. در رأس دستگاه شخص وزیر و بدنه دستگاه در خارج به کار دسته جمعی و مکمل و هم افزا پایبند هستند.
* سرنوشت امام موسی صدر
وی همچنین گفت: سرنوشت امام موسی صدر برای ما حائز اهمیت است و خدمات وی به منطقه و لبنان فراموش نشدنی است. با لبنان این موضوع را مورد توجه داریم. دولت لبنان هم به این موضوع توجه ویژهای دارد و توافقی بین دولت لبنان و لیبی وجود دارد و دولت لیبی مسؤولیتهایی را پذیرفته و هم دولت ما و هم دولت و ملت لبنان این است که دولت لیبی اهتمام ویژهای به خرج دهد که کمک کند سرنوشت امام موسی صدر روشن شود.
سخنگوی دستگاه دیپلماسی در پاسخ به سؤالی درباره مسابقات ورزشی بین ایران و عربستان و بازیهای جام باشگاههای آسیا اظهار داشت: همکاریهای ورزشی دو کشور موضوع مهمی است. در منطقه مشترک حضور داریم و بازیهای دو تیم جزو بازیهای پرهیجان و پرتماشگر بوده است. انتظار این است رخدادهای ورزشی دو کشور متناسب با روند خوب مناسبات سیاسی و فرهنگی دو کشور پیش برود. در گفتوگوهای دو وزیر خارجه در ریاض درباره سرعت بخشیدن و فعالتر کردن همکاریها و تبادلات ورزشی بین دو کشور گفتوگوهای خوبی صورت گرفته است. دو وزیر متفق القول بودند کمک کنند همکاریهای ورزشی رونق بیشتری بگیرد.
وی گفت: خوشبین هستیم مبتنی بر این نگاه مشترک شاهد انجام بازیهای تیمهای دو کشور باشیم. وزارت خارجه با جدیت این موضوع را دنبال میکند.
سخنگوی دستگاه دیپلماسی در پاسخ به سؤالی درباره عبور زائران اربعین و روابط با اقلیم کردستان عراق گفت: این روابط حسنه است و در زمینههای مختلف همکاری برقرار است. اقلیم به عنوان بخشی از ساختار سیاسی عراق شریک مناسبات حسنه با ایران در زمینههای مختلف است.
کنعانی ادامه داد: از اقدام کریمانه مقامات اقلیم از زوار اربعین تشکر میکنم. هم سال گذشته میزبانی کریمانهای داشتند و امسال هم شاهد این میزبانی هستیم. سفر وزیر خارجه در چارچوب مناسبات با عراق ممکن است در بازه زمانی مناسبی انجام شود و اکنون چنین سفری از منظر زمانی تعیین و زمانبندی نشده است. اینکه سفر آتی وزیر خارجه به عراق بتواند اقلیم را شامل شود طبیعتا امکان برنامه ریزی هست.
سخنگوی دستگاه دیپلماسی درباره ادعای بلومبرگ در خصوص کاهش سطح غنی سازی و آمریکا مجوز صادرات نفت ایران را بدهند گفت:براساس تفاهمی که با دولت آمریکا داریم منتظر اجرای کامل تفاهم اخیر هستیم. درباره صادرات نفت ایران خوشبختانه به رغم تحریمهای ظالمانه دولت آمریکا صادرات نفت ایران در حال انجام است. مبتنی بر مذاکرات رفع تحریمها این را دنبال میکنیم که صادرات نفت ایران هیچگونه محدودیتی را از سوی هیچ طرفی از جمله آمریکا را شاهد نباشد.
وی افزود: در چارچوب سیاست خنثی سازی تحریمها اکنون صادرات نفت ما به بازارهای جهانی با قدرت ادامه دارد. شرکای نفتی ما در حوزههای مختلف جغرافیایی نفت ما را خریداری میکنند و با جدیت به احقاق حقوق ملت توجه داریم. در مقطع اخیر شاهد یک اقدام غیرسازنده از سوی دولت آمریکا بودیم. بحث توقیف محموله نفتی ایران که یک اقدام کاملا غیرسازنده است. دولت آمریکا از یک طرف تأکید میکند که علاقهمند به گفتوگوی مستقیم با ایران است و اینکه در چارچوب گفتوگوی مستقیم اختلافات حل و فصل و زمینه اجرای برجام فراهم شود از یک طرف شاهد اعمال برخی تحریمهای جدید و از سوی دیگر شاهد توقیف محموله نفتی و تخلیه آن هستیم. این اقدامات با پیامهای ارسالی برای ایران مبنی برای آمادگی برای گفتوگوی مستقیم و بازگشت به توافق سازوگار نیست.
* احضار کاردار سوئیس به وزارت خارجه
وی درباره توقیف و تخلیه نفت ایران گفت: در غیاب سفیر سوئیس کاردار این کشور را به عنوان حافظ منافع آمریکا به وزارت خارجه احضار و دو یادداشت اعتراض رسمی به سفارت سوئیس دادیم و هم نمایندگی ایران در سازمان ملل اقدام رسمی انجام داد. دولت آمریکا باید بداند تعدی و تعرض به منافع ملت ایران بی پاسخ نخواهد ماند و این رویکرد غیرسازنده با پیامها برای آمادگی گفتوگوی مستقیم سازوگار نیست و حرکت در مسیر خلاف تفاهمی است که در چارچوب مبادله زندانیان صورت گرفته است.
سخنگوی دستگاه دیپلماسی افزود: نشست وزرای خارجه هشت کشور ساحلی خلیج فارس در حاشیه مجمع عمومی به ابتکار دبیرکل این سازمان برگزار خواهد شد. در چارچوب نگاه مشترکی است که در بین کشورهای منطقه شکل گرفته که در چارچوب گفتوگوهای مشترک به منافع مشترک در منطقه توجه کنند.
وی افزود: ایران به ابتکار دبیرکل سازمان ملل پاسخ مثبت داده است به موازات این رویکرد پیشنهاد ایران تشکیل مجمع گفتوگو و همکاری با حضور هشت کشور ساحلی خلیج فارس است.
* نشست با طرفهای مذاکراتی در نیویورک
سخنگوی وزارت خارجه در پاسخ به سؤال خبرنگار فارس درباره مذاکرات با طرفهای مذاکراتی ایران در حاشیه نشست مجمع عمومی سازمان ملل در نیورک که علی باقری به آن اشاره کرده بود،گفت: ما به مسیر مذاکره و دیپلماسی برای رفع تحریمها پایبند هستیم و جمهوری اسلامی ایران از فرصتهای دیپلماتیک برای رفع تحریمهای ظالمانه غفلت نخواهد کرد. همانطور که در اجلاس سال گذشته مجمع عمومی سازمان ملل با علاقهمندی طرفهای مقابل و اهتمام ایران برای استفاده از ظرفیتهای دیپلماتیک گفتوگوهایی در حاشیه مجمع عمومی انجام شد، مستقیم با اعضای برجام و غیرمستقیم با آمریکا. اجلاس آتی مجمع عمومی سازمان ملل فرصت مناسبی است که گفتوگوهای دیپلماتیک در چارچوب گفتوگوهایی که قبلا وجود داشته در حاشیه مجمع صورت بگیرد. جزئیاتی بیش از این نمیتوانم در اختیار شما قرار دهم. ایران از هیچ فرصت دیپلماتیک برای رفع تحریمهای ظالمانه غفلت نخواهد کرد. این کار ویژه دستگاه دیپلماسی است.
* ملاحظات و انتظارت ایران از بحرین
کنعانی درباره روابط با بحرین با توجه به نشستی که قرار است با حضور وزرای خارجه هشت کشور ساحلی خلیج فارس در نیویورک برگزار شود که سؤال دیگر خبرنگار فارس بود نیز : روابط با بحرین در چارچوب خواست خود مورد اهتمام و پیگیری ایران است و این مسیر را در همان سازوکار دنبال خواهیم کرد. پیامهایی مبادله شده و گفتوگوهایی به صورت غیرمستقیم جریان دارد. برای دولت ایران این یک اصل است که روابط خود را با همه کشورهای منطقه، همسایه مبتنی بر منابع مشترک توسعه دهد. اما در عین حال در چارچوب اصولی که داریم راجع به روابط با بحرین ملاحظات و انتظاراتی داریم که در چارچوب مسیرهای دیپلماتیکی که برقرار است منتقل و تبادل میشود و این مسیر را ادامه خواهیم داد.
وی در پاسخ به سؤالی تصریح کرد: دولت آمریکا باید اثبات کند طرف قابل اعتمادی برای گفتوگو و تبادل است. دولت آمریکا در برجام بزرگترین بدعهدی را مرتکب شده است.
سخنگوی وزارت خارجه در پاسخ به سؤال دیگری بیان کرد: ایران دولت و نیروهای مسلح و نیروهای ایران در موضوع تامین امنیت ملی به تلاشهای شبانه روزی خود ادامه میدهند و در موضوع مبارزه با داعش و گروههای تروریستی در منطقه ایران یک شریک تعیین کننده برای طرفهای منطقهای بوده است. ایران به تلاشهای موثر خود برای کمک به مبارزه با تروریسم و گروههای تکفیری و داعشی ادامه خواهد داد.
وی گفت: با هوشیاری نیروهای امنیتی ایران و عراق و درک مقامات عالیه سیاسی دو کشور این گونه اقدامات ایذایی تاثیری در مناسبات خوب دو کشور نداشته است و با اقدامات امنیتی این گروگانها آزاد شدهاند. نیروهای امنیتی در این خصوص اطلاعات کافی دارند.
سخنگوی وزارت خارجه درباره مناسبات ایران و مصر نیز اظهار داشت: با طرف مصری اتفاق نظر داریم که ارتباط مستقیم دیپلماتیک دو کشور برقرار است و برای گفتوگو و تبادل و ملاقات با یکدیگر با هیچ محدودیتی روبرو نیستیم. روسای دفاتر دو کشور در تهران و قاهره حضور دارند. مانعی برای ارتقای روابط دو کشور نداریم.
وی در پاسخ به سؤالی درباره همکاریهای نظامی ایران و روسیه اظهار داشت: موضوع همکاریهای دفاعی ایران با روسیه در چارچوب مناسبات دوجانبه و منافع مشترک مبتنی بر قوانین و مقررات شناخته شده بینالمللی از سالها قبل برقرار است و ارتباطی با برجام و اوکراین ندارد. در خصوص پهپادها شاهد استمرار فضاسازی رسانهای از سوی غربیها از جمله آمریکا هستیم. در مورد اوکراین همواره تأکید کردیم راهکار بحران اوکراین سیاسی است و اینکه ایران را متهم به ارسال سلاح به روسیه میکنند باید به گسیل حجم انبوه سلاحهای خود به یک طرف جنگ خاتمه ببخشند.
کنعانی افزودک همکاریهای دفاعی ایران با روسیه قبل از آغاز جنگ اوکراین است و در چارچوب مناسبات دوجانبه ادامه مییابد و علیه هیچ طرف ثالثی نیست و به هیچ موضوع دیگری هم ارتباط ندارد.