در زمانی نه چندان دور در مخیله کسی نمیگنجید که صدام سقوط کند و مردم عرض چند ساعت خود را به عتبات و مشایه برسانند و با خیالی آسوده در راهپیمایی اربعین شرکت کنند. این آسوده خاطری و امکاناتی که فراهم شده، نتیجه تلاشهای طاقتفرسا و تدبیر مردی به نام حاجقاسم و یارانش است که در این مجال کوتاه، گوشهای از این اقدامات و مجاهدتها آورده شده است.
غربت عتبات
سیاست رژیم بعثی عراق از رونق انداختن و تخریب تدریجی حرمهای مطهر بود، به همین دلیل موانع فراوانی بر سر راه زائران و مجاوران قرار داد. پیادهروی و زیارت اربعین را ممنوع و جزای انجام آن را گلوله و مرگ معین کرد. پس از سقوط صدام، حرمها در حال خراب شدن، فرشها غبار گرفته، اطراف حرمها مملو از آشغال ضایعات، در حرمها به ندرت باز میشد چه برسد به اقامه نماز جماعت و مناسبتهای مذهبی و غیره.
پیوند دو ملت
در چنین فضایی حاجقاسم به واسطه مسئولیتش جزء اولین کسانی بود که به عتبات مشرف شد. او این وضع اسفبار را میدید و به شدت غصه میخورد. در افق دید او، عتبات باید به پایگاه تمدن نوین اسلامی تبدیل میشد. لازمه تحقق چنین راهبردی، ابتدا پیوند دو ملت ایران و عراق بود که به واسطه جایگاه ویژه عتبات عالیات نزد دو ملت محقق میشد. در این راستا گامهایی برداشته شد که به آنها اشاره میشود.
تأمين امنیت حرم
سقوط صدام و حضور آمریکاییها به شدت فضای عراق را ناامن و غیرقابل پیشبینی کرده بود. چه بسا به بهانهای آمریکاییها حرمهای مطهر، به ویژه حرم حضرت علی(ع) را تخریب میکردند یا باقیماندگان رژیم بعثی اقدامات مخربی را انجام میدادند؛ بنابراین حاجقاسم در اولین قدم با کمک ظرفیتهای بومی، نیرویی از مجاهدان و مردم عراق به نام علویون تأسیس کرد که توانستند حریم امنی را برای حرمهای مطهر پدید آورند و بعدها حشدالشعبی و بقیه نیروهای مقاومت این وظیفه را بر عهده گرفتند.
رونق و آبادی عتبات
گام بعدی او، رونق و آبادی عتبات بود که باید غربت و خرابی را از قبور ائمه بزداید و همچنین ظرفیت میزبانی از میلیونها انسان مشتاق را داشته باشد. به این منظور افرادی را پای کار آورد که میدانست مسئولیتهای محوله را به خوبی انجام میدهند و این افراد نیز افراد با اراده دیگری را شناسایی و وارد کار میکردند. تأکید حاج قاسم تکیه بر تواناییها و ظرفیتهای مردمی بود.
زیارت اربعین
حاجقاسم اربعین را نقطه سرآغاز تمدن نوین اسلامی میدانست؛ بنابراین تلاش وافری برای رونق و گسترش راهپیمایی و زیارت اربعین داشت. او ابتدا برای تأمین امنیت این مراسم بزرگ همت گماشت و با اعتماد به مردم و عشایر عراق و کمک نیروهای مدافع حرم، امنیتی مثالزدنی را در شهرهای مذهبی عراق پدید آورد. حتی آنجایی که داعش به دروازههای شمالی کربلا رسیده بود، به گونهای امنیت را برقرار کرد که زائران با وجود جنگ و درگیری به زیارت و پیادهروی اربعین میرفتند.
حاجقاسم با وجود درگیر بودن در جبهههای گوناگون، دو ماه قبل از شروع مراسم اربعین در عراق حضور پیدا میکرد تا امور را رتق و فتق و نیروهای حشدالشعبی و جریانهای همسو را برای امنیت زائران ساماندهی کند.
ایشان در بعد داخلی نیز باور داشت که ساماندهی این کار بزرگ از عهده یک نهاد و ارگان برنمیآید؛ بنابراین باید تمام امکانات کشور به کار گرفته شود که در این راستا سازمانی، مانند ستاد اربعین پیشنهاد داده شد و 20 نهاد و سازمان را پای کار آورد.
در نتیجه، برگزاری با شکوه بزرگترین اجتماع و راهپیمایی بشری که انسانهای شیفته را از اقصی نقاط جهان با خاطری آسوده گرد هم میآورد، مدیون مردی است که همراه با یاران خود عاشقانه در تحقق و گسترش این واقعه بزرگ سرنوشتساز مجاهدت کردند، زحمات طاقتفرسایی متحمل شدند و جانهای شریف خود را در این راه فدا کردند. به همین دلیل، میتوان گفت حاجقاسم در زیارت تمام زائران اربعین و عتبات شریک است.