یکی از روندهای جاری در تاریخ روابط بینالملل اوجگیری و سقوط سیاستمداران در بحرانهای اجتماعی- اقتصادی و جنگهای بزرگ است. بنیامین نتانیاهو، رئیس حزب لیکود و جناح راست رژیم صهیونیستی تا پیش از عملیات بزرگ «طوفان الاقصی» در هفتم اکتبر به دنبال تصویب لوایح اصلاحات قضایی و تغییر ساختار سیاسی در سرزمینهای اشغالی بود.
«بی بی» با مقاومت در برابر تظاهرات هفتگی مخالفان، با دنبال کردن طرح کودتای قضایی به دنبال افزایش قدرت کنست (مجلس رژیم صهیونیستی) در برابر دیوان عالی و از بین بردن امکان نظارت بر اقدامات مجلس-کابینه از سوی قوه قضائیه بود. در زمینه سیاست خارجی، تلآویو با کمک دیپلماسی پنهان دولت جو بایدن، رئیسجمهور آمریکا توانسته بود مقدمات عادی سازی روابط را با پادشاهی سعودی و پیوستن ریاض به پیمان ابراهیم فراهم کند.
به گفته برخی منابع آگاه، در دیدار میان بایدن و نتانیاهو، رئیس جمهور آمریکا از نخست وزیر رژیم صهیونیستی خواست برای کنارهگیری از قدرت، یافتن جانشین و انتقال تجربیات به نفر بعدی تدبیری بیندیشد
عادی سازی روابط میان ریاض- تلآویو مقدمه تکمیل کریدور هند- عرب- مدیترانه و کاهش نقش چین، روسیه و محور مقاومت در منطقه غرب آسیا ارزیابی میشد. در شرایطی که بسیاری از تحلیلگران و کارشناسان حوزه فلسطین از خیز نتانیاهو برای ایجاد میراث پایدار برای رژیم صهیونیستی سخن میگفتند، عملیات غافلگیر کننده گردان عزالدین قسام، شاخه نظامی حماس تمام معادلات منطقهای و بینالمللی را تغییر داده است.
برهمین اساس بررسی آینده سیاسی نتانیاهو با توجه به ادراک ساکنان کاخ سفید و انتشار نتیجه آخرین نظرسنجی درباره میزان اقبال افکار عمومی به نخست وزیری نتانیاهو و شانس رقبای وی برای تصاحب کرسی قدرت خالی از لطف نیست.
به گزارش پایگاه آمریکایی پولتیکو، پس از شکست نظامی- اطلاعاتی رژیم صهیونیستی از مقاومت غزه و افزایش انتقادات داخلی از کابینه راستگرای تلآویو و شخص نتانیاهو، بایدن و دستیاران ویژه اش در حوزه سیاست خارجی بر این اعتقادند بی بی نمیتواند دوران صدارت خود را به شکل کامل به پایان برساند و به احتمال زیاد مجبور به استعفا خواهد شد.
به گفته برخی منابع آگاه، در دیدار میان بایدن و نتانیاهو، رئیس جمهور آمریکا از نخست وزیر رژیم صهیونیستی خواست برای کنارهگیری از قدرت، یافتن جانشین و انتقال تجربیات به نفر بعدی تدبیری بیندیشد .
مقامهای سیاسی- اطلاعاتی آمریکا بر این اعتقادند، نتانیاهو درنهایت چند ماه، یعنی تا پایان مرحله نخست حمله به باریکه غزه امکان بقا در قدرت دارد و به احتمال زیاد کرسی نخست وزیری را به فردی دیگری واگذار خواهد کرد.
سقوط نتانیاهو و یافتن جانشین برای وی در میان احزاب جریان راست نیز وجود دارد. به عنوان نمونه، برخی منابع از روی آوردن برخی چهرههای شاخص حزب لیکود به یوسی کوهن، رئیس سابق موساد به عنوان رئیس آینده حزب و گزینه نخست وزیری خبر میدهند. متحدان نتانیاهو بسیار نگران آینده سیاسی جناح راست و تکرار سرنوشت احزاب چپگرا پس از جنگ یوم کیپور در سال 1973 میلادی هستند.
طبق آخرین نظرسنجی منتشر شده از سوی روزنامه عبری معاریو، پس از عملیات «طوفان الاقصی» میزان محبوبیت نتانیاهو به شکل چشمگیری افت کرده کرده و میزان کرسیهای حزب وی از 32 به 19 کرسی کاهش یافته است. در سوی مقابل، جناح میانهرو به ریاست لاپید- گانتز با رشدی قابل توجه 41 کرسی را به خود اختصاص داده است.
متحدان الترا ارتدوکس نتانیاهو یعنی حزب «صهیونیسم مذهبی» و «اوتزما یهودیت» که در انتخابات پیشین درمجموع موفق به کسب 14 کرسی شده بودند در جریان نظرسنجیهای اخیر تنها 9 کرسی به دست آوردند. همچنین در این نظرسنجی 48 درصد شرکت کنندگان خواهان نخست وزیری بنیگانتز وزیر جنگ سابق این رژیم هستند. این در حالی است که تنها 29 درصد شرکتکنندگان با تداوم نخست وزیری نتانیاهو موافقاند.
آمارهای منتشر شده در این نظرسنجی نشان دهنده بی اعتمادی افکار عمومی به نتانیاهو و آماده شدن جامعه رژیم صهیونیستی برای عبور از احزاب راستگرا و جناح تندروست. برخی تحلیلگران معتقدند، سقوط کابینه افراطی بی بی و روی کار آمدن جریان میانه در سرزمینهای اشغالی میتواند اقدامی برنامه ریزی شده از سوی واشنگتن برای تسهیل در روند عادی سازی روابط میان ریاض و تلآویو و روند اخذ امتیاز از احزاب چپ و میانه در رژیم صهیونیستی باشد.
آمارهای منتشر شده در نظرسنجی نشان دهنده بی اعتمادی افکار عمومی به نتانیاهو و آماده شدن جامعه رژیم صهیونیستی برای عبور از احزاب راستگرا و جناح تندروست
به عبارت دیگر، کابینه فعلی امکان دادن امتیازات سرزمینی به طرف فلسطینی را ندارد. در چنین شرایطی جریان چپ و میانه میتوانند بهوسیله هماهنگی بیشتر با واشنگتن بر روی طرح صلح با کار کند.
بهره سخن
در نگاه بسیاری از تحلیلگران، نتیجه تحقیقات کمیته حقیقتیاب و افت شدید محبوبیت نتانیاهو زمینه کنار رفتن وی از اریکه قدرت را فراهم خواهد کرد. همین موضوع موجب آن شده است آمریکا بهوسیله برقراری ارتباط با مخالفان به دنبال یافتن نخست وزیر آتی رژیم صهیونیستی از میان افرادی همچون یئیر لاپید، بنی گانتز و نفتالی بنت باشد.
در سوی مقابل، جناح راست با برجسته کردن جایگاه افرادی همچون یوسی کوهن به دنبال حفظ قدرت و واگذار نکردن کرسی نخست وزیری به رقباست. با وجود این، نتیجه آخرین نظرسنجیها از رشد چشمگیر چهرههای مخالف و افت شدید حزب لیکود خبر دارد.
در چنین شرایطی نتانیاهو به سرنوشت گلدا مایر دچار خواهد شد و باید پس از سالها حکمرانی بر رژیم صهیونیستی بهای شکست از نیروهای مقاومت را بپردازد. به عبارت دیگر ضربه نیروهای مقاومت به تلآویو توانسته است زمینه تغییر جهت سیاسی احزاب و ساکنان سرزمینهای اشغالی را فراهم کند.
منبع: راهبرد معاصر