آیا افزایش 8 هزار تومانی دلار طی 2 هفته منطقی است؟

افزایش قیمت ارزدر روزهای اخیر در بازار غیررسمی به اندازه ای افزایش پیدا کرد  که قیمت هر دلار آمریکا به حدود 58 هزار تومان رسید. این در حالی است که بررسی‌ها نشان می‌دهد دلیلی بنیادین و اقتصادی برای افزایش اینچنینی قیمت دلار وجود ندارد؛ در یک سال گذشته تا نیمه دی سال جاری قیمت دلار در یک کریدور ثابت 48 تا 52 هزار تومانی لنگر انداخته بود.

به گفته رئیس کل بانک مرکزی، در 9 ماهه 1402 بیش از 50 میلیارد دلار ارز برای واردات تامین شده است و از سوی دیگر با در نظر گرفتن فروش بیش از 24 میلیارد دلاری نفت خام، تراز تجاری کشور مثبت است. پس منابع ارزی در موقعیت مناسبی قرار گرفته است.

بنا بر آمارهای رسمی شدت رشد نقدینگی نیز کاهش یافته و به کمتر از 30 درصد رسیده است. تمام این عوامل در کنار یکدیگر یعنی هیچ توجیهی برای افزایش قیمت دلار وجود ندارد. به نظر می‌رسد این افزایش 8 هزار تومانی در ۳ هفته گذشته ناشی از اخبار و اتفاقاتی باشد که اساسا هیچ ارتباطی با اقتصاد داخلی کشورمان ندارد و مسلما در کوتاه‌مدت شاهد رفتار دیگری از سوی بازار خواهیم بود.

امیر سیدی، کارشناس و فعال بازار‌های مالی در این باره گفت: سیاست‌های بانک مرکزی از ابتدای امسال موفقیت‌آمیز بوده و قیمت‌ها در بازار ارز در کریدوری مشخص تثبیت شده است. وی با اشاره به اقتدار بانک مرکزی در یک سال گذشته تصریح کرد: با قانون جدید بانک مرکزی، دست بازارساز برای مدیریت بازار ارز بازتر شده و می‌تواند با استفاده از ابزار‌ها و سیاست‌های خود نرخ ارز را در کانال‌های مشخص حفظ کند.

به گفته وی، موضوع تثبیت قیمتی و جلوگیری از نوسانات و تغییرات قیمت‌ها در بازار بر اساس «عوامل بنیادی»، سیاست درستی است که بانک مرکزی پیگیری می‌کند. این تحلیلگر بازار‌های مالی ابراز کرد: در قانون جدید بانک مرکزی، مهم‌ترین بخش این قانون که اختیارات لازم را به رگولاتور داده، بحث بانک‌های ناتراز است. در گذشته یکی از عواملی که موجب می‌شد بانک مرکزی نتواند نرخ ارز را کنترل کند، این بود که برخی بانک‌ها پایه پولی را افزایش می‌دادند اما در حال حاضر این بانک‌ها اصلاح شده‌اند و بانک مرکزی بخوبی موفق شده نرخ رشد پایه پولی را کنترل کند.

وی با اشاره به اینکه دلالان و سفته‌بازان در بازار ارز بشدت فعال شده‌اند و این افراد چنین القا می‌کنند که «فنر نرخ ارز» کشیده شده و الان در حال رها شدن است، گفت: در حال حاضر در بازار ارز فنری وجود ندارد. به عنوان نمونه در دوره‌های گذشته تورم سالی ۲۰ درصد رشد کرده است اما نرخ ارز در ثبات بوده و منظور از فنر همان تفاضل نرخ تورم داخلی و خارجی است که انباشته شده است. سال مرجعی که برای بررسی فنر لازم است در نظر بگیریم سال ۱۳۷۷ است که در آن سال نرخ دلار در قیمت ۸۰۰ تومان تک‌نرخی شده بود که البته در آن سال قیمت‌گذاری درستی بوده است.