امیرسعید ایروانی سفیر و نماینده دائم جمهوری اسلامی ایران نزد سازمان ملل متحد امروز (چهارشنبه) ۱۶ اسفند در نشست شورای امنیت سازمان ملل درباره وضعیت در افغانستان شرکت و سخنرانی کرد.وی گفت: با وجود تلاش‌های سازمان ملل متحد و هیأت سرپرستی موقت، وضعیت در افغانستان همچنان چالش‌برانگیز است.ایروانی افزود: طبق تخمین گزارش اخیر دبیر کل سازمان ملل متحد (S/2024/196)، بیش از نیمی از جمعیت افغانستان، حدود ۲۳.۷ میلیون نفر، در سال ۲۰۲۴ به کمک‌های بشردوستانه نیاز خواهند داشت. شکنندگی اقتصادی که بر ۶۵ درصد خانوارها در سال ۲۰۲۳ تأثیر گذاشته همچنان موجب ناامنی غذایی شدید در این کشور شده است.نماینده ایران در سازمان ملل خاطرنشان کرد: چالش‌هایی مانند تروریسم، قاچاق مواد مخدر و کاستی‌های موجود در حوزه کنترل مرزی همچنان ادامه دارد و ثبات افغانستان و همسایگان آن را تهدید می‌کند.
* هیأت سرپرستی افغانستان تعهداتش در مبارزه با تروریسم را اجرا نکرده
وی با بیان اینکه تهدید گروه‌های تروریستی موجب نگرانی همسایگان شده است، گفت: متأسفانه، مقامات دوفاکتو (هیأت حاکمه سرپرستی موقت افغانستان) هنوز تعهدات خود را برای مبارزه با تروریسم اجرا نکرده‌اند.ایروانی ادامه داد: جمهوری اسلامی ایران به‌عنوان یکی از همسایه‌های اصلی افغانستان، کماکان با چالش‌هایی در زمینه مهاجرت غیرقانونی مواجه است. مهاجرت میلیون‌ها افغانستانی به ایران باری بر دوش ما در شرایط تحریم اضافه کرده است. متأسفانه جامعه جهانی و تک‌تک کشورها نسبت به این موضوع حساسیت کمی نشان داده‌اند.وی افزود: علاوه بر این، جمهوری اسلامی ایران به بهانه تحریم‌ها، حتی از دسترسی به ابتدایی‌ترین تجهیزات نظارتی مرزی محروم شده است. این امر بر اولویت‌ها و نگرانی‌های متفاوت کشورهای همسایه و جامعه جهانی در مورد افغانستان تاکید می‌کند.ایروانی اضافه کرد: در همین حال، مقامات دوفاکتو نتوانسته‌اند به‌طور موثر بحث فراگیری قومی و سیاسی را پیش ببرند. در عوض، آن‌ها محدودیت‌های سخت‌تری بر زنان و دختران تحمیل کرده و فرصت‌های تحصیلی آنان را محدود کرده‌اند.علاوه بر این، همانطور که در گزارش سازمان ملل تأیید شده، حملات بر اقلیت‌ها، مانند شیعیان هزاره کماکان ادامه دارد.
این دیپلمات ارشد ایرانی خاطرنشان کرد:همانطور که در کنفرانس اخیر فرستادگان ویژه در مورد افغانستان در دوحه (۱۸ تا ۱۹ فوریه ۲۰۲۴) تصریح شد، حفظ تعامل بین‌المللی مستمر با مقامات دوفاکتو برای مقابله با چالش‌ها و بهبود شرایط در افغانستان امری ضروری است. در این راستا، ایران از تلاش‌های دبیرکل و ابتکار وی برای تقویت این تعامل با رویکردی منسجم‌تر، هماهنگ‌تر و سازمان یافته‌تر قدردانی می‌کند.وی گفت. ما بر اهمیت اولویت‌بندی و رسیدگی دقیق به نگرانی‌های مشروع کشورهای همسایه در تمامی ابتکارات معطوف به تعامل با مقامات دوفاکتو تأکید می‌کنیم.نماینده ایران خاطرنشان کرد: این نگرانی‌ها شامل ایجاد یک دولت فراگیر، حفاظت از حقوق تمامی گروه‌های قومی، مبارزه با گروه‌های تروریستی، جلوگیری از مهاجرت غیرقانونی، و رسیدگی به تولید و قاچاق مواد مخدر است. این نگرانی‌ها تا حدی در ارزیابی مستقل (S/2023/856)، که بر عناصر مثبت تأکید می‌کند و تعامل منسجم با مقامات دوفاکتو را توصیه می‌کند، گنجانده شده است.
* وجود یک دولت فراگیر در افغانستان
وی گفت: وجود یک دولت فراگیر در افغانستان می‌تواند به حل بسیاری از مشکلات، مانند توقف درگیری‌ها و کاهش تعداد پناهجویان افغانستانی که به کشورهای همسایه می‌روند، کمک کند. ایروانی یادآور شد: دولت فراگیر همچنین می‌تواند بنیادی برای ثبات و امنیت در افغانستان ایجاد کند و به حمایت از حقوق بشر به‌ویژه حقوق زنان کمک کند. وی بیان کرد: جمهوری اسلامی ایران نشان دولت فراگیر را بهبود زندگی مردم افغانستان و بازگرداندن پناهجویان می‌داند، که متأسفانه در دو سال گذشته رو به وخامت نهاده و برای ما چالش‌های معتنابهی ایجاد کرده است. از سوی دیگر، مقامات دوفاکتو خواستار تحکیم حاکمیت، لغو تحریم‌ها و به رسمیت شناخته شدن توسط جامعه جهانی هستند.وی افزود: برای دستیابی به این اهداف، بر این باوریم وجود یک نقشه راه جامع برای توضیح گام به گام و ارائه اقدامات ملموس برای گام‌های برداشته‌شده توسط مقامات دوفاکتو ضروری است.
* بازگشت دارایی‌های مسدود شده
ایروانی گفت: با این اوصاف، جمهوری اسلامی ایران بر تعهد خود به همکاری نزدیک با کشورهای همسایه، شرکای مربوطه و سازمان ملل متحد جهت ارتقای صلح، امنیت و ثبات پایدار در افغانستان ثابت قدم است.وی افزود: هیأت معاونت سازمان ملل متحد در افغانستان (یوناما) نقشی اساسی در پیگیری صلح و ثبات در این کشور ایفا می‌کند. جمهوری اسلامی ایران مجدداً حمایت کامل خود را از یوناما و نماینده ویژه دبیرکل در انجام مأموریت خود اعلام می‌کند. با توجه به وضعیت کنونی، یوناما برای کمک به مردم افغانستان و حفظ صلح و امنیت در این کشور نیازمند دستورکار قوی است.نماینده ایران در سازمان ملل عنوان کرد: در نهایت، کمک‌های بشردوستانه می‌بایست بی‌طرفانه و بی‌قیدوشرط باقی بماند تا از برخورداری مردم افغانستان از حمایت‌های مورد نیازشان اطمینان حاصل شود. به گفته ایروانی هرگونه نگاه و برخورد سیاست‌زده نسبت به کمک‌های بشردوستانه تنها موجب آسیب به مردم افغانستان می‌شود؛ مردمی که برای بقای خود به چنین کمک‌هایی اتکا کرده‌اند.وی افزود: به همان اندازه بسیار مهم است که تحریم‌ها نباید تأثیری بر تلاش‌ها برای احیای اقتصاد افغانستان داشته باشد.دبیر کل سازمان ملل هم بارها خواستار اقداماتی برای دادن فضای تنفس به اقتصاد افغانستان شده است. ایروانی خاطرنشان کرد: به این ترتیب، دارایی‌های مسدود شده می‌بایست در غیاب هرگونه اقدام سیاست‌زده یا شرط و شروطی، به طور کامل بازگردانده شوند.
سفیر و نماینده ایران در سازمان ملل امروز با بیان اینکه مهاجرت میلیون‌ها افغانستانی به ایران باری بر دوش ما در شرایط تحریم اضافه کرده، گفت: به بهانه تحریم‌ها، حتی از دسترسی به ابتدایی‌ترین تجهیزات نظارتی مرزی محروم شده‌ایم. 
