آیتالله سید ابراهیم رئیسی رئیس جمهور در نخستین سفرش به پاکستان و در پاسخ به دعوت نخستوزیر این کشور قرار است فردا (دوشنبه) سوم اردیبهشت راهی این کشور شود. ۱۷ اسفند ماه ۱۴۰۲ «شهباز شریف» نخستوزیر جدید پاکستان در تماس تلفنی با رئیسی گفته بود که منتظر سفر شما به اسلامآباد هستیم. دعوتی که «آصف علی زرداری» رئیس جمهور پاکستان در گفتوگوی تلفنی ۲۳ فروردین ماه با همتای ایرانی آن را مجددا تکرار کرد. دعوتی که از قبل مطرح بود و عمران خان نخستوزیر پیشین پاکستان پیش از این (آذر ۱۴۰۰) از رئیسی برای سفر به اسلامآباد دعوت کرده بود.از سوی دیگر «ممتاز زهرا بلوچ» سخنگوی وزارت امور خارجه پاکستان ۳۱ فروردین ماه اعلام کرد که دولت این کشور نگاهی رو به جلو به این سفر دارد و «محسن نقوی» وزیر کشور پاکستان هم در دیدار سفیر ایران در اسلامآباد بر اهمیت این سفر تأکید و ابراز امیدواری کرد که سفر رئیسی باعث تقویت بیش از پیش روابط و سنگ بنای توسعه همکاریهای دوجانبه باشد. وی ابراز امیدواری کرد که سفر رئیس جمهور ایران موجب تقویت بیش از پیش روابط و سنگ بنای توسعه همکاریهای دوجانبه شود. وزیر کشور پاکستان با اشاره به ضرورت تلاشهای مشترک برای مبارزه با تروریسم و مقابله با سایر چالشها، بر روابط دیرینه دو کشور و تعهد پاکستان به تقویت روابط برادرانه با ایران تأکید کرد.رئیسی در این سفر ضمن دیدار و گفتوگو با نخستوزیر پاکستان با رئیس جمهور این کشور هم دیدار و درباره توسعه مناسبات دوجانبه به گفتوگو خواهد پرداخت.
رئیسی و شهباز شریف نخستوزیر وقت پاکستان اردیبهشت سال گذشته در منطقه مرزی پیشین-مند با یکدیگر دیدار کرده بودند. پنجشنبه ۲۸ اردیبهشت ماه ۱۴۰۲ پست و خط جدید تبادل انرژی برق بین ایران و پاکستان (پلان به جیوانی) با حضور آیتالله رئیسی و شهباز شریف افتتاح شد و رئیسی در سفر به استان سیستان و بلوچستان با حضور در منطقه مرزی پیشین-مند اقدام به افتتاح بازارچه مرزی ایران و پاکستان کرد و در دیدار «شهباز شریف» با اشاره به اراده دولت ایران بر توسعه روابط با همسایگان، بر ضرورت گسترش روابط دو کشور در زمینههای مختلف تأکید کرد و ساخت هفت بازارچه مرزی و تبادل برق بین ایران و پاکستان را جلوه دیگری از همکاریهای خوب و زمینهساز تحکیم روابط دو کشور خواند و گفت: ظرفیتهای خوبی برای تبادل انرژی بین ایران و پاکستان وجود دارد.دیداری که امیرعبداللهیان آن را پایهگذاری فصل جدیدی از مناسبات دو کشور خواند.رئیسی و شهباز شریف ۲۴ شهریور ۱۴۰۱ در حاشیه بیست و دومین نشست سران سازمان همکاری شانگهای در سمرقند ازبکستان دیدار کردند و رئیسی در این دیدار گفت که ایران برای گسترش روابط با پاکستان حد و مرزی قائل نیست. برای دومین بار نیز در حاشیه نشست مجمع عمومی سازمان ملل در نیویورک دیداری بین دو طرف صورت گرفت و بر گسترش همکاریها بین دو کشور تأکید شد.
به نظر میرسد موضوع خط لوله گاز بین ایران و پاکستان (خط لوله صلح)، مبارزه با تروریسم، توسعه همکاریهای اقتصادی و تحولات منطقه به ویژه اوضاع غزه و افغانستان از جمله مباحث مورد گفتوگو در این سفر باشد. آنچنانکه «خواجه آصف» وزیر دفاع پاکستان در اظهاراتی عنوان کرد: «ما در حال ساخت خط لوله گاز از گوادر تا مرز ایران هستیم.» وی همچنین به روابط مستحکم دو کشور علیرغم حوادثی که در اواخر سال گذشته در مناسبات دو کشور رخ داد، اشاره کرد و یادآور شد: «پیشرفتها در پروژه خط لوله گاز باعث تقویت بیشتر روابط دوجانبه شد.»قرارداد ۲۵ ساله خط لوله صلح بین ایران و پاکستان در سال ۱۳۸۸ و با هدف صادرات گاز به پاکستان به امضا رسید.پاکستان (سرزمین پاکها) کشوری واقع در جنوب آسیا و در غرب شبه قاره هند، از جنوب به دریای عمان، از غرب با ایران با بیش از ۹۵۹ کیلومتر مرز مشترک زمینی، از شمال با افغانستان، از شرق با هند و از شمال شرق با چین هممرز است.دومین کشور پرجمعیت مسلمان و پنجمین کشور پرجمعیت جهان به پایتختی اسلامآباد که بزرگترین شهرش کراچی است. ۹۷ درصد مردم پاکستان مسلمان هستند که از این میزان ۷۵ درصد اهل سنت و ۲۵ درصد هم شیعه هستند و حدود ۳ درصد دیگر هم پیرو ادیان دیگر هستند.رایزنیها و مشورتها در این سالها بین مقامات دو کشور برقرار بوده و از جمله موارد مورد توجه دو کشور اوضاع افغانستان و ضرورت برقراری صلح و ثبات در این کشور همسایه بوده است. مبارزه با تروریسم و قاچاق مواد مخدر و وجود مرزهای مشترک همکاریهای امنیتی دو کشور را ضروری ساخته است.
* مناسبات ایران و پاکستان در ماههای اخیر
بهمن سال گذشته (۱۴۰۲) و در پی تحولات در مناسبات ایران و پاکستان و حملات انجام شده به مقر جیش الظلم و واکنش پاکستان با حمله به نقطهای در منطقه مرزی ایران، سفیر پاکستان در تهران به اسلامآباد فراخوانده شد و سفیر ایران هم که برای همراهی با هیأتی پاکستانی در ایران حضور داشت، به پاکستان مراجعت نکرد و کاردارهای دو کشور نیز به وزارت خارجهها احضار شدند. تا اینکه وزارت امور خارجههای ایران و پاکستان دوشنبه دوم بهمن ماه در بیانیه مشترکی آن هم در پی دو تماس تلفنی وزرای خارجه، از توافق برای بازگشت سفرا به پایتختها خبر دادند و عنوان شد که قرار است امیرعبداللهیان به اسلامآباد سفر کند.در همین خصوص هشتم بهمن ماه حسین امیرعبداللهیان راهی اسلامآباد شد و بامداد نهم بهمن وارد پایتخت اسلام آباد شد و در سفر یک روزه به اسلامآباد با مقامات این کشور دیدار و گفتوگو کرد. در این سفر توافقاتی بین دو طرف صورت گرفت از جمله توافق برای انتصاب افسران رابط و اعزام آنها به تربت و زاهدان و موافقت دو طرف برای عملیاتی کردن پنج بازارچه مرزی دیگر. مقامات پاکستان همچنین نسبت به انجام سفر رئیسی در آینده نزدیک ابراز امیدواری کردند.سید رسول موسوی دستیار وزیر امور خارجه و مدیرکل آسیای جنوبی که امیرعبداللهیان را در این سفر همراهی میکرد، درباره این سفر گفت: آنچه در روابط ایران و پاکستان رخ داد تهدیدی بود که با سفر وزیر خارجه به فرصت تبدیل شد. عبور از رخداد به آینده، گفتوگوهای صریح و شفاف در فضایی دوستانه برای آسیب شناختی روابط، یافتن همزمان کاستیها و راهکارها در رویکردی راهبردی و تصمیمگیری برای اجرای تصمیمات متخذه.
امیرعبداللهیان در سالی که گذشت دو بار سفر دوجانبه و رسمی به اسلامآباد داشت، بهمن ۱۴۰۲ و مرداد ۱۴۰۲. در سفر مرداد ۱۴۰۲ و در پایان مذاکرات وزرای خارجه سند برنامه راهبردی همکارهای تجاری پنج ساله بین دو کشور برای سالهای ۲۰۲۳ تا ۲۰۲۸ به امضا رسید.وزیر خارجه ایران آذر ۱۴۰۰ و برای شرکت در نشست فوق العاده سازمان همکاری اسلامی درباره اوضاع افغانستان نیز به اسلامآباد سفر و در حاشیه این نشست با برخی مقامات پاکستان از جمله عمران خان نخستوزیر پیشین این کشور دیدار و گفتوگو کرده بود. پس از شروع به کار دولت سیزدهم و همچنین در پی تحولات سیاسی در پاکستان، رایزنیهای مقامات دو کشور که پیش از این برقرار بود، همچنان ادامه یافت. شاه محمود قریشی وزیر خارجه پیشین پاکستان یک روز بعد از آنکه امیرعبداللهیان به عنوان وزیر خارجه دولت سیزدهم منصوب شد، به تهران سفر کرد. وی چهارم شهریور ۱۴۰۰ و در ادامه سفرش به منطقه درباره اوضاع افغانستان به تهران آمد. او برای دومین بار در آبان همان سال راهی تهران شد، این بار هم برای شرکت در دومین نشست کشورهای همسایه افغانستان. وی چهارم آبان ۱۴۰۰ به تهران آمد و با همتای ایرانی دیدار و در ضیافت ناهار امیرعبداللهیان شرکت کرد و یک روز بعد (پنجم آبان) در نشست همسایگان افغانستان حضور یافت. «بلاول بوتو زرداری» وزیر خارجه پیشین پاکستان هم ۲۴ خرداد ماه ۱۴۰۱ به تهران سفر و با همتای ایرانی و دیگر مقامات دیدار و گفتوگو کرد.در این مدت رایزنیهای تلفنی بین وزرای خارجه برقرار و در حاشیه نشستهای منطقهای و بینالمللی نیز با یکدیگر دیدار و گفتوگو کردند.