وضعیت جوانی جمعیت کشورمان همچنان نگران‌کننده است و هنوز آمارها تغییر ریل جمعیت به جوانی را نشان نمی‌دهند. در نگاه عمومی، تصور می‌شود قالب جمعیتی ایران در یک محدوده سنی قرار دارد که با شتاب بیشتری به سمت پیری حرکت می‌کند. برای جلوگیری از این وضعیت باید میزان موالید به اندازه‌ای باشد که نگرانی نسبت به پیری جمعیت وجود نداشته باشد. با این حال، در طول چند سال اخیر تلاش‌های بسیاری صورت گرفته است تا بتوان به آرزوی تثبیت جمعیت جوان در کشور رسید. برای بررسی اقدامات صورت گرفته در کشور به آمار‌های اعلام شده که به صورت علنی در اختیار رسانه‌ها گذاشته شده است، نگاهی میندازیم.
مرز ۱۸ درصد
به گفته معاون وزیر بهداشت، افزایش بارداری مادران ۲۰ تا ۲۵ ساله، برنامه‌ریزی با هدف افزایش ۲۰ میلیونی جمعیت طی بازه زمانی چهار ساله، توجه به جوانی جمعیت و انجام اقدامات لازم برای جلوگیری از نپیوستن ایران به کشورهای پیر دنیا سبب شده است طی دو سال اخیر نه تنها مانع سقوط آزاد کاهش جمعیت در کشور شویم، بلکه شاهد بهبود رشد میزان موالید باشیم؛ به گونه‌ای که رشد جمعیت در سال گذشته در مقایسه با سال ۱۴۰۱ بهتر بوده است. طبق گزارش‌های موجود، تعداد مادران باردار ۲۰ تا ۲۵ ساله در سال ۱۴۰۲ به مرز ۱۸ درصد رسید، در حالی که این عدد سال ۱۴۰۱ معادل ۱۶ درصد بود.
کاهش ثبت ازدواج
رئیس مرکز جوانی جمعیت وزارت بهداشت با بیان اینکه طی دو سال اخیر ثبت ازدواج در کشور به میزان ۸/۷ درصد کاهش یافته است، افزود: «نه تنها آمار مربوط به ثبت ازدواج در کشور کاهش یافته؛ بلکه آمار مربوط به ثبت طلاق نیز روند کاهشی داشته است.» وی با بیان اینکه ۱۳۰ خدمت به صورت رایگان در مراکز بهداشتی و درمانی برای مادران باردار ارائه می‌شود، افزود: «بررسی‌ها نشان می‌دهد، شاخص مراقبت‌های بهداشتی پیش از بارداری به میزان ۵۰ درصد افزایش یافته است. هدف از افزایش مراقبت‌های بهداشتی پیش از بارداری این است که سلامت مادر و جنین را حفظ کنیم.»
افزایش ناهنجاری ژنتیکی
«جباری» با بیان اینکه میزان تولد نوزادان مبتلا به ناهنجاری‌های ژنتیکی افزایش نیافته است، افزود: «میزان تولد نوزادان با اختلالات ژنتیکی به دلیل حذف غربالگری افزایش نیافته است. میزان غربالگری ۲۰۰ هزار مورد کاهش یافته، اما میزان تولد نوزادان با ناهنجاری ژنتیکی افزایش نیافته است.»
فرزان سوم و چهارم چقدر است؟
وی درباره میزان تولد سوم و چهارم در کشور گفت: «بیش از ۱۸۸ هزار تولد در زایمان سوم و بیش از ۶۳ هزار مورد برای زایمان چهارم ثبت شده است. همچنین میزان زایمان پنجم بیش از ۲۰ هزار تولد در سال گذشته در کشور ثبت شده است.»
تأثیر فرهنگ در فرزندآوری
معاون بهداشت وزارت بهداشت با بیان اینکه فرهنگ‌سازی و مؤلفه‌ای به نام فرهنگ در امر بحث جوانی جمعیت بسیار حائز اهمیت است، افزود: «ما با فرهنگ‌سازی توانستیم به رشد خوبی در حوزه جمعیت دست یابیم؛ به گونه‌ای که میزان رشد جمعیت در سال گذشته در مقایسه با سال ۱۴۰۱ بهتر بود.» وی با بیان اینکه سن در موضوع باروری از اهمیت فراوانی برخوردار است، اظهار کرد: «اگر میزان باروری در سنین ۲۰ تا ۲۵ سال افزایش یابد، نه تنها میانگین سنی مادران کاهش می‌یابد، بلکه فرصت برای بارداری‌های دیگر نیز وجود دارد. میزان مادران باردار ۲۰ تا ۲۵ ساله در سال ۱۴۰۲ به مرز ۱۸ درصد رسید، در حالی که میزان مادران باردار این گروه سنی در سال ۱۴۰۱ معادل ۱۶ درصد بود.» «فرشیدی» با بیان اینکه میزان بارداری در میان مادران ۲۵ تا ۲۹ سال نیز افزایش یافته است، ادامه داد: «میزان نرخ بارداری مادران ۲۵ تا ۲۹ ساله در سال گذشته به مرز ۲۴ درصد رسید که در مقایسه با سال ۱۴۰۱ رشد کرده است.» وی در پاسخ به پرسشی درباره احتمال افزایش موالید با اختلال ژنتیکی به دلیل حذف برخی غربالگری‌ها گفت: «بررسی‌ها نشان می‌دهد میزان موارد مبتلا به اختلالات ژنتیکی به دلیل حذف غربالگری افزایش نیافته است و آنچه مطرح می‌شود شایعه است.» فرشیدی افزود: «اگر چه جمعیت کشور افزایش یافته، اما به میزان مد نظر نرسیده است. شرایط باید به نحوی باشد که جمعیت کشور طی چهار سال آینده ۲۰ میلیون نفر افزایش یابد.»
