عملکرد ضعیف «جو بایدن» رئیس جمهوری کنونی آمریکا در مناظره نخست با «دونالد ترامپ» موجی در میان طیف دموکرات برای کنار گذاشتن بایدن به راه انداختهاست. بعضی از نمایندگان دموکرات در کنگره آمریکا به صراحت از بایدن خواستهاند از سمت نامزدی حزب دموکرات در انتخابات ریاست جمهوری کنارهگیری کند.
این خطر به حدی جدی است که افزون بر نمایندگان دموکرات در کنگره، گروه بزرگی شامل ۱۶۸ نفر ازحامیان، شخصیتهای عمومی و مدیران تجاری دموکرات در نامهای از بایدن خواستند که از نامزدی در انتخابات کنارهگیری کند.
در همین ارتباط شورای سردبیری «نیویورک تایمز» در سرمقاله این نشریه آمریکایی پس از برگزاری نخستین مناظره بایدن با ترامپ در توصیهای به رئیس جمهور دموکرات آمریکا، نوشت: بهترین خدمتی که جو بایدن در حال حاضر میتواند برای مردم این کشور انجام دهد، انصراف از ادامه رقابتها برای پیروزی در انتخابات ریاست جمهوری ۲۰۲۴ ایالات متحده است.
البته این تکاپو میان مقامهای ارشد حزب دموکرات نیز به چشم میخورد همانند گفتوگوی «محرمانه» «باراک اوباما» رئیسجمهور پیشین و «نانسی پلوسی» رئیس سابق کنگره آمریکا در خصوص انتخابات آتی این کشور که از سوی شبکه تلویزیونی «سیانان» برجسته و مورد بررسی قرار گرفت. پلوسی چند روز قبل از دیدار با اوباما از بایدن خواسته بود در تصمیم خود برای ماندن در رقایتهای انتخاباتی تجدیدنظر کند.
در شرایطی که دموکراتها برای کنار زدن بایدن خیز برداشتهاند اما کاخ سفید در بیانیهای اعلام کرد که «رئیس جمهور برای ادامه مسئولیتش با هدف خدمت به ملت آمریکا روی برنامه کاری خود تمرکز کردهاست و قصدی برای کنارهگیری ندارد.» بایدن به تازگی صراحتاً گفته است: میمانم و حتماً در انتخابات پیروز میشوم.
با وجود اصرار بایدن برای بقا در قدرت اما این روزها اسامی افراد برجسته حزب دموکرات همچون «جیبی پریتزکر» فرماندار ایلینوی، «گوین نیوسام» فرماندار کالیفرنیا، «گرچن ویتمر» فرماندار میشیگان، «جاش شاپیرو» فرماندار پنسیلوانیا و «پیت بوتیجِج» وزیر حملونقل دولت بایدن برای نامزدی این طیف سیاسی در انتخابات آبان ماه مطرح شدهاست.
در این میان در فهرست بلندبالای جانشینان احتمالی بایدن، آنطور که نظرسنجیها نشان میدهد، میزان استقبال مردم آمریکا از کامالا هریس و میشل اوباما بیشتر است و آنها نسبت به سایرین، گزینههای جدیتر برای جایگزینی بایدن هستند.
نقاط ضعف و قوت هریس برای نمایندگی طیف دموکرات
آنطور که افکارسنجیها نشان میدهند، هریس ۵۹ ساله نخستین و جدیترین گزینه برای جانشینی بایدن در انتخابات آبانماه است. با توجه به جایگاه حقوقی هریس، بسیاری انتخاب او را کم ریسکترین گزینه ممکن برای مقابله با ترامپ میدانند.
باوجود اینکه هریس همواره از حمایت قاطع خود از بایدن سخن به میان میآورد اما از مواضع و عملکرد اخیر او بعد از مناظره نخست به نظر میرسد که برای ورود به کاخ سفید به عنوان رئیس جمهوری آینده خیز برداشتهاست.
از زمان آن مناظره کذایی و شکست مفتضحانه بایدن، هریس برنامه خود را تغییر دادهاست تا بیشتر همراه رئیس جمهور باشد. معاون رئیسجمهور آمریکا هفته گذشته در جریان مصاحبه با «والاستریت ژورنال» و در پاسخ به نگرانیهای رایدهندگان در مورد ۸۱ سالگی جو بایدن، رسماً اعلام کرد که آماده است در صورت لزوم به عنوان رئیسجمهور خدمت کند.
با بلندتر شدن صداهای درخواست کنارهگیری رئیسجمهور از نامزدی حزب، برخی از دموکراتهای سرشناس پشت سر هریس به عنوان نامزد طبیعی برای جایگزینی بایدن متحد شدهاند.
«آدام شیف» نماینده دموکرات مجلس آمریکا چند روز پیش گفت که احساس میکند هریس به عنوان معاون رئیسجمهور این کشور در صورت رقابت با ترامپ، میتواند «قاطعانه» پیروز شود. همچنین «پل کروگمن» برنده جایزه نوبل و ستون نویس روزنامه نیویورک تایمز، گفت که بایدن باید کار درست را انجام دهد و از رقابت انتخاباتی ۲۰۲۴ به نفع معاون خود کنارهگیری کند؛ «جیم کلیبرن» عضو مجلس نمایندگان از کارولینای جنوبی نیز دیدگاه مشابهی دارد.
حامیان خانم هریس به معدود نظرسنجیهایی استناد میکنند که نشان میدهد او در یک رقابت فرضی با ترامپ بهتر از خود بایدن عمل خواهد کرد و چنین استدلال میکنند که او خصوصیتهای مثبت، وجهه ملی و جاذبه بیشتری برای رایدهندگان جوان دارد که میتواند حتی در چهار ماه مانده به روز انتخابات هم جابجایی نامزد حزب را بدون مشکل امکانپذیر سازد.
در مقابل، برخی از دموکراتها با دیده تردید به آن مینگرند و معتقدند تلاش هریس برای نامزدی حزب در انتخابات ۲۰۲۰ حتی قبل از اولین رأیگیری به شکست منجر شد و اینکه او در طول دوره معاونت ریاست جمهوری تا کنون هم در پایینترین میزان محبوبیت قرار داشته است.
از نگاه مخالفان هریس، صعود به رأس فهرست جایگزینهای احتمالی بایدن برای زنی که تا چندی پیش مقامهای ارشد دولت او را نقطه ضعف دولت بایدن میدانستند، نتیجه مثبتی نخواهد داد چرا که طبق برخی گزارشها حتی خود بایدن هم در ماههای اول ریاست جمهوری، هریس را بهعنوان «طرح در حال تکمیل» توصیف میکرد.
پس از شروع دوره ریاست جمهوری بایدن، هریس آغازی پر دردسر در کاخ سفید داشت و لغزشهای او در مصاحبههای پرمخاطب، محبوبیت پایین و جابجایی مکرر کارکنان دفترش به شهرت او لطمه زد. همچنین به او وظیفه نظارت بر استراتژی دولت در زمینه کاهش مهاجرت در مرزهای جنوبی آمریکا نیز واگذار شد در حالی که میزان ورود مهاجران طی سه سال گذشته به سطوح بیسابقهای افزایش یافتهاست و این یک نقطه آسیبپذیری عمده در مبارزات انتخاباتی دموکراتها محسوب میشود.
این اشتباهها باعث شد تا هریس در زمینه حضور خود در مجامع عمومی محتاطتر عمل کند. در نتیجه از نظر بسیاری از رایدهندگان، او ناکارآمد و غایب از صحنه محسوب میشود.
هریس حتی اگر گزینهای بهتر از بایدن باشد باز هم این پرسش مطرح میشود که «آیا در مقایسه با بایدن، از شانس بیشتری برای شکست دادن ترامپ برخوردار است؟»؛ پرسشی که دموکراتها با دیده تردید به آن مینگرند.
میشل اوباما؛ محبوبترین گزینه و شانس اول دموکراتها
همسر باراک اوباما که مواضع و رفتار وی نشانگر عدم علاقه به نامزدی در انتخابات است، در صورت نمایندگی دموکراتها پس از «هیلاری کلینتون» دومین همسر یک رئیسجمهور اسبق آمریکا خواهد بود که در رقابتهای انتخاباتی برای ریاستجمهوری نامزد میشود.
باوجود نشان ندادن علاقهمندی از سوی میشل اوباما برای نامزدی در انتخابات، درخواستها از او برای ورود به عرصه انتخابات فزونی گرفتهاست به ویژه اینکه نتایج نظرسنجیها نشان میدهد که بیشتر مردم آمریکا تمایل دارند همسر رئیس جمهور اسبق این کشور جایگزین بایدن شود.
بر اساس نتیجه نظرسنجی جدید «رویترز» و «ایپسوس» که ۱۳ تیر منتشر شد، میشل اوباما بانوی اول سابق کاخ سفید، تنها نامزد جایگزین ریاست جمهوری برای دموکراتها به جای بایدن است که میتواند ترامپ را به عنوان نامزد جمهوریخواه به چالش بکشد و شکست دهد.
نتیجه نظرسنجی مذکور نشان میدهد که میشل اوباما حمایت ۵۰ درصد از رأی دهندگان ثبت نام شده را به دست آوردهاست در حالی که تنها ۳۹ درصد گفتهاند که به ترامپ رأی خواهند داد. سایر نامزدهای فرضی دموکرات یا عملکردی مشابه یا بدتر از بایدن در برابر ترامپ داشتهاند؛ هریس با ۱ درصد در مقابل ترامپ شکست میخورد و ترامپ ۴۳ درصد آرا و هریس ۴۲ درصد را به دست خواهند آورد.
چند روز بعد از انتشار نتایج این نظرسنجی، وبسایت «نشنال اینترست» در مقالهای به بررسی احتمال جایگزین شدن میشل اوباما به جای بایدن پرداخت و نوشت که «اوباما مطمئناً آگاه است لحظهای که وارد حلقه سیاسی شود، محبوبیت او شروع به کاهش خواهد کرد. در حال حاضر، او مجبور نیست در مورد مسائلی مانند اوکراین، مالیات، مقررات و غیره موضع بگیرد. تا زمانی که او گوشه گیر باشد، رأی دهندگان هر آرزویی که از آن دارند را طرحریزی میکنند.»