اوضاع در اروپا رو به تغییر است و با انتخابات اخیر در این قاره روندهای ثابت دو دهه اخیر در حال دگرگون‌سازی است. در این میان، تغییرات ایجاد شده در انگلیس بسیار چشمگیر است و حزب محافظه کار در این کشور پس از 14 سال دولت را تحویل حزب کارگر خواهد داد. اتفاقی که موجب تغییرات کلی در این کشور جزیره‌ای خواهد شد. «مرکز مطالعات بحران و سیاست آنکارا» در گزارشی با عنوان «اولویت‌های سیاست خارجی دولت جدید انگلیس» این موضوع را بررسی کرده است که ترجمه آن در ادامه آورده می‌شود.
«در حالی که اروپا خود را برای دولت بالقوه ترامپ در آمریکا آماده می‌کند، دولت جدید انگلیس احتمالاً نقش واسطه را برای حفظ روابط ترانس آتلانتیک سالم ایفا کند. در هر صورت اولویت دولت جدید انگلیس اقتصاد خواهد بود.
انتخابات سراسری انگلستان چهارم ژوئیه ۲۰۲۴ به پیروزی حزب کارگر منجر و باعث بازگشت آنها به دولت پس از ۱۴ سال شد. از همین رو، این موضوع پرسش‌هایی را در زمینه رویکرد دولت حزب کارگر به سیاست خارجی بریتانیا مطرح و این حزب احتمالاً سیاست‌های واقع‌بینانه‌تری را در اروپا و جهان دنبال خواهد کرد. برای نمونه، پیش‌بینی می‌شود دولت جدید برای آتش‌بس در غزه و آزادی گروگان‌ها تلاش کند.
طبق برآوردها، در ماه‌های ابتدایی فعالیت «کایر استارمر» نخست‌وزیر جدید، تحرکات دیپلماتیک در غرب افزایش می‌یابد، به طوری که دیدار با جو بایدن، رئیس‌جمهور ایالات متحده و رهبران اروپایی در اولویت دستور کار دولت جدید خواهد بود. نخستین مذاکرات مهم نیز در اجلاس هفتاد و پنجمین سالگرد سازمان پیمان آتلانتیک شمالی (ناتو) ۹ تا ۱۱ ژوئیه ۲۰۲۴ در واشنگتن و نیز در دیدارهای دوجانبه نشست «جامعه سیاسی اروپا» برگزار خواهد شد.
دولت استارمر باید اقدامات دشوار و تأثیرگذاری مانند برگزیت، اصلاح اقتصاد و امضای توافق‌نامه امنیتی پایدار با اتحادیه اروپا (EU) انجام دهد. بزرگ‌ترین چالشی که دولت استارمر در ماه‌های آینده با آن مواجه خواهد شد، بعد از انگلیس، روابط اقتصادی با چین خواهد بود.
احتمال تنش‌زدایی با چین
یکی از جالب‌ترین موضوعات سیاست خارجی، آینده روابط بریتانیا با چین است. روابط لندن و پکن در ۱۴ سال گذشته دولت حزب محافظه‌کار با فراز و نشیب همراه بود و اکنون این پرسش مطرح می‌شود، آیا دولت استارمر تمایلی به بازگرداندن این روابط به مسیر خود دارد یا خیر؟ در واقع، مثبت یا منفی شدن این روابط هنوز با ابهام مواجه است.
در دولت‌های «لیز تراس» و «ریشی سوناک» نخست‌وزیران محافظه‌کار سابق مقابله با چین رویکرد غالب بود. این دیدگاه به رفتار محتاطانه نسبت به فعالیت‌های چین در قوه مقننه و مجریه بریتانیا منجر شد. در واقع، دولت استارمر و مجلس در رابطه با چین به ویژه در موضوعاتی، مانند تجارت و فناوری همکاری و اقدام خواهند کرد. طبق برآوردها، دولت حزب کارگر در موضوعاتی، مانند چالش‌های تغییرات آب و هوایی با چین همکاری می‌کند.
به نظر می‌آید دولت حزب کارگر در برقراری روابط با چین چالش‌های مشابه دولت‌های حزب محافظه‌کار قبلی را تجربه و سعی خواهد کرد منافع تجاری ـ اقتصادی بریتانیا را با منافع امنیتی متعادل کند. با وجود این، اگر دونالد ترامپ بار دیگر در انتخابات ریاست‌جمهوری ایالات متحده انتخاب شود، دولت استارمر احتمالاً در برقراری گفت‌وگوی مثبت با چین با مشکل بیشتری مواجه خواهد شد؛ زیرا به نظر می‌آید ترامپ فشار بر متحدان را برای اقدام شدیدتر علیه پکن افزایش دهد.
با توجه به توافق و همکاری آمریکا و انگلیس در مبارزه با چین در جهان می‌توان گفت، بزرگ‌ترین چالشی که دولت استارمر در ماه‌های آینده با آن مواجه خواهد شد، بعد از موضوعات داخلی انگلیس، روابط اقتصادی با چین خواهد بود.
چالش‌های دیگر
موضوع دیگری که دولت جدید روی آن کار می‌کند، حل مناقشه اسرائیل و فلسطین است. در این زمینه تضمین آتش‌بس فوری در جنگ اسرائیل و حماس، آزادی تمامی گروگان‌ها و افزایش کمک‌های بشردوستانه ارسالی به غزه از اولویت‌های اساسی سیاست خارجی خواهد بود.
یکی دیگر از چالش‌های کنونی دولت جدید مدیریت مهاجرت است. توافق‌نامه‌های امنیتی دوجانبه با کشورهای اروپایی، به‌ویژه با فرانسه احتمالاً موضوع مهمی برای رسیدگی خواهد بود.
پیش‌بینی می‌شود دولت استارمر برای تقویت روابط ناتو، افزایش هزینه‌های دفاعی و تقویت روابط فراآتلانتیک از سوی ایالات متحده زیر فشار قرار گیرد. آینده حمایت از اوکراین یکی دیگر از موارد مهم دستور کار دولت استارمر است. از آغاز جنگ بریتانیا یکی از بزرگ‌ترین حامیان اوکراین بوده است و احتمالاً تغییر قابل توجهی در این موضوع روی نخواهد داد. در نتیجه، احتمال دارد دولت استارمر حمایت خود را از کی‌یف اعلام کند و به دنبال دیداری زودهنگام با «ولودیمیر زلنسکی» رئیس‌جمهور اوکراین باشد.
پیش‌بینی می‌شود دولت استارمر برای تقویت روابط ناتو، افزایش هزینه‌های دفاعی و تقویت روابط فراآتلانتیک از سوی ایالات متحده زیر فشار قرار گیرد. می‌توان پیش‌بینی کرد، در دوره استارمر حزب کارگر در سیاست خارجی خود عمل‌گرایی و همکاری جهانی در پیش بگیرد.
اولویت‌های سیاست خارجی
دستور کار سیاست خارجی دولت استارمر را می‌توان به شرح زیر خلاصه کرد:
هدف «بریتانیای جهانی» پس از برگزیت: لندن برای حفظ برگزیت و پیشبرد اهداف «بریتانیای جهانی» تلاش خواهد کرد.
مدیریت روابط با اتحادیه اروپا: یکی از وظایف مهم دولت جدید ایجاد تعادل در روابط پس از برگزیت با اتحادیه اروپا و تعیین زمینه‌های همکاری خواهد بود. ادامه همکاری در تجارت، امنیت و سایر حوزه‌ها یا آغاز مجدد مذاکرات ضروری خواهد بود.
امنیت بین‌المللی و سیاست‌های دفاعی: احتمالاً بریتانیا به بازنگری در سیاست‌های امنیتی و دفاعی بین‌المللی خود، به‌ویژه در زمینه راهبرد‌های آسیا و اقیانوسیه نیاز داشته باشد. تقویت روابط با ناتو، سایر متحدان و به طور بالقوه تغییر این مشارکت‌ها به سمت منطقه آسیا و اقیانوسیه احتمالاً در دستور کار قرار گیرد.
بحران جهانی تغییرات آب و هوایی: مبارزه با تغییرات اقلیمی و اهداف توسعه پایدار اجزای اصلی سیاست خارجی بریتانیا خواهد بود. نحوه شکل‌گیری روابط، همکاری‌های بین‌المللی و توافقات با چین در این چارچوب اهمیت بالایی دارد.
قراردادهای تجاری بین‌المللی و روابط اقتصادی: مذاکره در زمینه توافق‌نامه‌های تجاری جدید و مدیریت روابط اقتصادی موجود از اولویت‌های اصلی سیاست خارجی بریتانیا خواهد بود. دولت احتمالاً روی مذاکره بر سر قراردادهای جدید تجارت آزاد دوجانبه، به ویژه در منطقه آسیا و اقیانوسیه تمرکز خواهد کرد.
دولت استارمر با چالش مهمی در مدیریت مداوم این حوزه‌های سیاستی مواجه خواهد شد. آینده روابط ترانس آتلانتیک نیز در این فرآیند اهمیت ویژه‌ای دارد. در حالی که اروپا خود را برای دولت بالقوه ترامپ در ایالات متحده آماده می‌کند، دولت استارمر احتمالاً نقش واسطه را برای حفظ روابط ترانس آتلانتیک سالم ایفا کند. در هر صورت اولویت دولت جدید بریتانیا اقتصاد خواهد بود. اگر دولت در داخل کشور موفق نشود، احتمالاً زمان زیادی برای تمرکز بر سیاست خارجی داشته باشد.»
