اوکراین به واسطه حمایت غرب بخصوص ناتو و ایالات متحده وارد دوره تنش با همسایه خود روسیه شد و این کار باعث جنگ بین مسکو و کیف شد. نزدیک به سه سال این کار ادامه پیدا کرده است و تقریبا می توان گفت که زیر ساخت های اوکراین کامل از بین رفته است و در عین حال هم بخشی از سرزیمن های خود را هم از دست داده است.
بررسی علل صف آرایی اوکراین در مقابل روسیه نشان می دهد که زلنسکی با نهایت ساده لوحی وعده های دروغین ناتو اقدام به بالابردن تنش و حساسیت همسایه قدرتمند خود شد. وضعیتی که امروز اوکراین با آن مواجه است نشان می دهد که کیف با وعده عضویت در ناتو، حساسیت مسکو را بالا برد و همچنان با این وعده که به نظر سرابی بیش نخواهد بود، زندگی می کند.
در طول دهه های گذشته هر کشوری که با به واسطه وعده غرب ، اقدام به کاری کرده است، دچار شکست و نیستی شده است. در این میان می توان حمله عربستان به یمن را مثال زد که چطور نزدیک به هشت سال با بحران آفرینی دو کشور همسایه جنگ در منطقه غرب آسیا شکل گرفت.
حال ممکن است این سوال پرسیده شود که چرا غرب و ناتو بدنبال درگیری و صف آرایی کشورهای مختلف در مقابل هم هستند؟ در پاسخ باید گفت که اصولا زیست کشورهای غربی بخصوص آمریکا و ناتو با بحران آفرینی است. با بحران آفرینی در اوکراین آمریکا سلاح و انرژی خود را به اروپا فروخت و تلاش کرد روسیه را تضعیف کند. در این میان این کشورهای غیر غربی هستند که ضرر می کنند ودچار عقب ماندگی می شوند.
نشریه "پولیتیکو" در گزارشی تحت عنوان "اوکراین، بازنده اصلی وعدههای دروغین ناتو" علل شکست اوکراین را واکاوی کرده است. در این گزارش غیرواقعی بودن وعده های کشورهای عضو ناتو به سرکردگی ایالات متحده اشاره کرده است.
در گزارش نشریه پولتیکو آمده است :"اعضای ناتو این روزها میگویند، احمقانه است اجازه دهند اوکراین اکنون یا در هر زمان دیگری به پیمان سازمان آتلانتیک شمالی بپیوندد. آنها میگویند، هر سناریوی احتمالی برای الحاق کییف معضلی حل نشدنی ایجاد خواهد کرد، زیرا اوکراین را نمیتوان درحالیکه در حال جنگ با روسیه است، پذیرفت.
غیرواقعی بودن وعده های کشورهای عضو ناتو به سرکردگی ایالات متحده ثابت شده است و تداوم آن تنها به افزایش تنش منجر میشود، البته یکی از راههای طولانی کردن جنگ یا رفتن پای میز مذاکرات صلح با مسکو یا دستکم توافق آتشبس است.
پس از ترویج ایده مبهم عضویت اوکراین در ناتو، مقامهای ارشد این کشورها همچنان به وعده دادنها و تضمینها مبنی بر اینکه اوکراین به سمت پیوستن به ناتو در «مسیری برگشتناپذیر» حرکت میکند، ادامه میدهند. در نشست اخیر ناتو در واشنگتن برای جشن 75مین سالگرد تأسیس سازمان، دور جدیدی از امیدهای کاذب برای اوکراین در جنگ علیه روسیه مطرح شد.
این ادعا که ناتو در حال حاضر یا بعداً قادر به کسب پیروزی برای اوکراین است، چه با تعهد نظامی یا حمایت گسترده، کییف را تشویق به تحمل شرایط هولناکی که در آن کشور میگذرد، میکند و این موضوع کشورهای ناتو را در معرض خطر امنیتی قرار میدهد.
پس از شکست عملیات ضد حمله اوکراین در سال گذشته، همه متوجه شدند ارتش تحت امر ولودیمیر زلنسکی، رئیس جمهور اوکراین نمی تواند مناطق روسی زبان را بازپس گیرد. با وجود سیل کمک های غرب، کی یف نتوانسته است آن را به جبهه ها تزریق کند و اکنون در تلاش است آنچه دارد، حفظ کند.
این روند کییف را مجبور می کند مسیر مذاکرات با مسکو را برای پایان دادن به درگیری یا حتی توقف تنش آغاز کند. در توافق آتش بس، قبل از بدتر شدن وضعیت میدانی، فضا برای مذاکره در حال کمتر شدن است.
در عوض، واشنگتن و پایتخت های اروپایی تلاش های خود را برای بها دادن به جنگ به هر وسیله ای مضاعف می کنند و همچنان به ادعاهای لفظی خود مبنی بر پیوستن اوکراین به ناتو ادامه می دهند.
در هفتههای اخیر ایالات متحده توافقنامه امنیتی 10 ساله با کییف امضا کرد که در آن استفاده از سلاحهای آمریکایی بهوسیله نیروهای اوکراینی علیه اهدافی در داخل فدراسیون روسیه تأیید شد. در عین حال امانوئل مکرون، رئیس جمهور فرانسه با حمایت رهبران بالتیک، پیشنهاد اعزام نیروهای زمینی ناتو را به اوکراین مطرح کرد؛ در حالی که رئیس ستاد مشترک ارتش آمریکا گفت، استقرار مربیان نظامی ناتو در اوکراین اجتناب ناپذیر است.
اعضای ناتو این روزها میگویند، احمقانه است اجازه دهند اوکراین اکنون یا در هر زمان دیگری به پیمان سازمان آتلانتیک شمالی بپیوندد. آنها میگویند، هر سناریوی احتمالی برای الحاق کییف معضلی حل نشدنی ایجاد خواهد کرد، زیرا اوکراین را نمی توان در حالی که در حال جنگ با روسیه است، پذیرفت.
مهمتر و خطرناکتر اینکه گام اخیر بلافاصله ناتو و روسیه را به تقابل هسته ای سوق می دهد. علاوه بر این، هرگونه تعهد برای دفاع از اوکراین در آینده، بازدارنده معتبری نخواهد بود. ایالات متحده بهعنوان رئیس ناتو به وضوح نشان داده است از طرف اوکراین نمی جنگد و خطر جنگ اتمی را حتی زمانی که پای بقای اوکراین در میان باشد، تحمل نخواهد کرد، زیرا واشنگتن هیچ منفعت حیاتی در این کار ندارد و این همان موضوعی است که باراک اوباما، رئیس جمهور اسبق آمریکا سال 2016 با صراحت بر آن تأکید کرد.
به زبان ساده، وعدههای غرب به اوکراین پوچ است و عضویت این کشور در ناتو در آینده قابل پیشبینی غیرممکن است. پیشنهاد مکرون برای اعزام سربازان ناتو به اوکراین تا حدودی جدی نیست و توافقنامه نظامی و امنیتی میان کی یف و واشنگتن اساساً نمادین است.
وعده های دروغین می تواند خطر واقعی به همراه داشته باشد و این خطر ممکن است به اشکال مختلف ظاهر شود، ازجمله اینکه:
هرگونه احتمال پیوستن اوکراین به ناتو، هرچقدر مشکوک باشد، یکی از دلایل اصلی ادامه جنگ را حفظ می کند و به روسیه انگیزه می دهد درگیری را طولانی تر کند تا با عزمی که کرملین جزم کرده است، از پیوستن اوکراین به ناتو جلوگیری کند. واضح است در مذاکرات استانبول بر سر اوکراین یا جاهای دیگر، شرط رسیدن به صلح این است که اوکراین به ناتو نپیوندد.وعدههای دروغین امیدهای کاذب ایجاد میکند و به اوکراین انگیزه میدهد تا به راهبرد شکست خورده خود برای بازپسگیری تمام سرزمینهایی که از دست داده است و از مذاکره با مسکو خودداری کند. در حال حاضر شاید بهترین گزینه برای اوکراین این است، به راهبرد دفاعی پایبند باشد و در عین حال مذاکرات صلح را آغاز کند یا دستکم به آتش بس دست یابد.
کمک های غرب ممکن است به کی یف کمک و خطوط مقدم خود را حفظ کند و ارتش روسیه را تا حدی آزار دهد، اما در نهایت نمی تواند کمبود نیروی انسانی اوکراین را حل کند، در حالی که پایگاه صنعتی غرب زیر فشار شدید قرار دارد. وعدههای غرب به اوکراین پوچ است و عضویت این کشور در ناتو در آینده قابل پیشبینی غیرممکن است.
ادامه جنگ تنها نویدبخش فرسودگی بیشتر نیروهای اوکراینی و احتمال فروپاشی نهایی در خط مقدم و سطح سیاسی است. البته روسیه ممکن است در شرایط موجود از پذیرش آتش بس خودداری کند و مذاکرات موفقیت آمیز با آن ممکن است سال ها طول بکشد. لفاظی های ناتو تنها به به عقب افتادن صلح کمک می کند و گام اولیه ای به سوی آن برنمی دارد.
غرب وعده دروغین دستیابی به هدفی غیرممکن می دهد و دست کم با اوکراینی ها بلوکی واحد نیستند تا از احیای همه سرزمین ها به هر قیمتی حمایت کنند. هرچند هزینه امید کاذب بیشتر بر دوش اوکراین است، اما خطرات را برای آمریکایی ها و سایر اعضای ناتو افزایش می دهد. هرچه جنگ بیشتر طول بکشد، خطر افزایش تنش بیشتر می شود. این موضوع از قبل در رویکرد تدریجی اتخاذ شده بهوسیله ایالات متحده در ارسال فزاینده تسلیحات دوربرد به اوکراین و تأیید استفاده از آنها علیه اهدافی در داخل روسیه مشهود است.
در هفتههای اخیر اوکراین تلاشهایی برای حمله به ایستگاههای راداری روسیه انجام داده است که برای هشدار اولیه در صورت حمله اتمی آمریکا طراحی شدهاند. ماه گذشته مهمات خوشه ای از موشکی آمریکایی که بهوسیله نیروهای اوکراینی شلیک شده بود، به احتمال زیاد پس از رهگیری بهوسیله پدافند هوایی روسیه، بر روی غیرنظامیان در منطقه ساحلی سواستوپل، پایتخت شبه جزیره کریمه سقوط کرد.
شکی نیست این رویدادها نگرانیهای فزایندهای را ایجاد میکند، زیرا حمله به سامانههای هشدار زودهنگام به هشدار روسیه در زمینه تواناییهایش برای پاسخ به نخستین حمله اتمی ایالات متحده منجر میشود و در نتیجه خطر استفاده مسکو از سلاحهای اتمی را افزایش میدهد. این رفتار سؤالاتی را درباره اینکه آیا ایالات متحده می تواند از کشاندن کییف به درگیری مستقیم با مسکو با توجه به وخامت اوضاع جلوگیری کند، ایجاد می کند.
تحلیلگرانی که سرسختانه حامی جنگ اوکراین هستند، اغلب استدلال میکنند غرب نباید تسلیم باجخواهی اتمی شود، زیرا افزایش خطر جنگ اتمی بعید است. گرچه اصطلاح دقیق باجگیری اتمی «بازدارندگی اتمی» است، اما نیازی به تضمین فاجعه نیست، بلکه تنها به نگرانی از وقوع آن نیاز دارد.
خطر جنگ اتمی ممکن است در حال حاضر کم باشد، اما پیامدهای وحشتناک آن ما را ملزم می کند برای مهار آن در این سطح سخت تلاش کنیم. با وجود این، ناتو به سیاست های غیرمسئولانه خود در قبال اوکراین ادامه میدهد و امیدواری کاذبی ایجاد که احتمال صلح را کمتر و جنگ را خطرناک تر می کند.
بهتر بود به جای عجله کردن در پشت سراب عضویت در ناتو و امیدهای واهی، پلی می ساختیم که اوکراین روی آن به سمت چشم اندازهای بهتر برای دستیابی به صلح معقول حرکت می کرد."