احیای روابط کویت با سوریه/ قطر تنها کشور خلیجی باقیمانده

رسانه‌های سوریه فاش کردند که یک هیئت کویتی در اقدامی با هدف احیای روابط دیپلماتیک با دمشق پس از ۱۲ سال گسست دیپلماتیک بین دو کشور، به جمع اکثریت کشور‌های عربی پیوست که سفارت‌های خود در سوریه را بازگشایی کردند.

روزنامه الوطن سوریه به نقل از منابعی تأیید کرد که یک هیئت کویتی اخیراً برای تسهیل بازگردانی روابط دیپلماتیک بین دو کشور «در بالاترین سطح و در سریع‌ترین زمان» به دمشق سفر کرده است؛ همچنین تیمی از بازرگانان کویتی نیز برای بررسی درباره فرصت‌های همکاری بین دو کشور با همتایان سوری خود گفتگو کردند.

کویت سال ۲۰۱۲، همسو و همراه با اکثر کشور‌های عربی، در واکنش به شیوه برخورد دولت بشار اسد با معترضان، سفیر سوریه را اخراج کرد. کویت بیش از یک دهه از مخالفان سوری حمایت کرده؛ و میزبان چندین کنفرانس درباره وضعیت انسانی در سوریه بوده است. کویت موضع خود مبنی بر رد هرگونه بازگشت دولت سوریه به نهاد‌های عربی را حفظ کرد، اما اجماع نزدیک عربی را در سال گذشته نقض نکرد؛ و در نشستی که ماه می‌در شهر جده برگزار شد، با بازگشت دولت سوریه به اتحادیه عرب موافقت کرد.

کویت به‌رغم گسست سیاسی با دولت سوریه، از سال ۲۰۱۲ پرواز‌های مبدأ و مقصد دمشق را برای خدمت به جامعه سوری خود حفظ کرد. امارات نخستین کشور شورای همکاری خلیج فارس بود که روابط دیپلماتیک خود را با سوریه احیا کرد، این کشور نوامبر ۲۰۲۰ برخلاف اجماعِ وقت اعراب، سفارت خود را در دمشق افتتاح کرد. در پایان آن سال، وزارت امور خارجه بحرین نیز در بیانیه‌ای از ادامه کار سفارت خود در سوریه خبر داد و گفت «پرواز‌ها بین دو کشور بدون وقفه ادامه دارد». اگرچه عمان روابط خود را با دولت سوریه قطع نکرد، اما سال ۲۰۱۲ نمایندگی دیپلماتیک خود را کاهش داد و در سال ۲۰۲۰ سفیر خود را به دمشق بازگرداند.

عربستان سعودی نیز سال گذشته روابط خود را با دولت سوریه احیا کرد؛ و بدین ترتیب قطر تنها کشور شورای همکاری خلیج‌فارس شد که روابط خود را با دولت دمشق عادی نکرده است. وائل علوان، تحلیلگر سیاسی گفت که این اقدام در راستای مسیر سعودی‌ها برای تغییر شکل موجودیت عرب پس از انقلاب‌های بهار عربی است.

وی افزود: «عربستان سعودی بر عرب‌ها تأثیر می‌گذارد؛ تا موفقیت عادی‌سازی با تهران را تضمین کند، چرا که ریاض به این عادی‌سازی برای تأمین امنیت خود از سمت یمن و دریای سرخ نیاز دارد.».

محمد سالم، مدیر مطالعات مرکز "أبعاد"، گفت که «اقدام کویت در چارچوب سرایت عاد‌ی‌سازی با دولت دمشق صورت می‌گیرد» وی افزود: کشور‌هایی هستند که بنابه رفتار برخی کشور‌های دیگر، رفتار‌هایی مشخص انجام می‌دهند؛ بنابراین تصمیم کویت برای احیای روابط با دولت سوریه، پس از عادی‌سازی عربستان و امارات و پس از عزم ترکیه برای برداشتن همین گام است.

در طول سال‌های گذشته و کنونی، موضع کشور‌ها در قبال دولت سوریه پس از بیش از یک دهه انزوا و تحریم از سوی بیشتر کشور‌های جهان، تغییر کرده است. ترکیه نیز با وجود خصومت آشکاری که از سال ۲۰۱۲ گسترش یافته، با فشار روسیه، همگرایی با دمشق را آغاز کرد.