به اعتقاد علمای مدیریت، تحول در یک نظام سیاسی و اجتماعی از طريق تحول در سه مؤلفه «ایده»، «بنيادها و ساختارها» و «کارگزاران» تحقق میيابد. مسلماً، در میان این سه دسته، باید نقش ویژهای برای بنیادها و ساختارها قائل شد؛ البته این مطلب به معنای فراموشی نقش بنیادین ایده نیست، اما چون ساختارها فراگیری بیشتر و مرجع اجرا و تحقق مسئولیتها هستند، نگاه ویژهای را به خود معطوف میکنند. تغییر و تحول کامل هر سه مؤلفه در پيروزی انقلاب شكوهمند اسلامی در بهمن 1357 قابل مشاهده و ادراک است؛ به گونهای که به دنبال پیروزی ملت ایران در روند انقلاب اسلامی، نظام جمهوری اسلامی به جای نظام ستمشاهی پهلوی مستقر میشود. همچنین، تغيير و تحول بنيادينی را در عرصه ساختارهای گوناگون اجتماعی شاهد هستیم. موضوع «فرهنگ» در میان سایر مقولات ساختاری و بنیادی از جايگاه ويژه و پايگاه ممتازی برخوردار بوده است؛ بهطوری كه تصور تغيير در نظام بدون تغيير در فرهنگ حاكم بر آن، تصوری ناموجه است. این موضوع به دلیل ویژگی پیشرانی موضوع فرهنگ است که عملاً بهمثابه موتور محرک جامعه عمل میکند و در جامعهپذیری و تربیت عناصر انسانی جامعه که همان کارگزاران نظام سیاسی به شمار میآیند، نقشی بیبدیل و غیرقابل جایگزین دارد. تدبير و تأكيد رهبر كبير انقلاب و امام خامنهای بر استمرار وجود نهادی كه بهطور دائم و بهصورت مستمر و فعال موضوع فرهنگ و علم را طراحی و برنامهريزی كند، از اهميت راهبردى اين نهاد حكايت دارد. تدبيرى كه موجب شده است حجم زيادی از كاركردها در حوزه علم و فرهنگ و آنچه مبنای عمل در حوزه علم، آموزش، تحقيق و پژوهش قرار میگيرد، براساس مصوبات شورای عالی انقلاب فرهنگی باشد. رهبر معظم انقلاب در حکم آغاز دوره جدید شورای عالی انقلاب فرهنگی درباره وظایف تبیینی این شورا فرمودند، فلسفه وجودی شورای عالی انقلاب فرهنگی، فهم و تبیین و تثبیت و انفاذ ماهیت فرهنگی انقلاب اسلامی و بازآرایی مداوم جبهه فرهنگی انقلاب اسلامی و پایش پیشرفتهای فرهنگی کشور متناسب با ظرفیتها و شایستگیهای عظیم ایران اسلامی و انقلابی است. مدیریت راهبردی چالشهای این حوزه با «استفاده کامل و کارآمد و همافزا از همه فرصتها و ظرفیتها» و نیز «مهار تهدیدها و آسیبها با نگاه حکیمانه و معقول» و «مواجهه هوشمندانه با معارضات مهاجمان و ستیزهگران» از جمله تکالیف اصلی این شوراست. عرصههای کلیدی و اساسی همچون تولید علم، سبک زندگی، آموزش و پژوهش، فرهنگ عمومی، مهندسی فرهنگی، حوزههای مهمی هستند که ساماندهی آن در جمهوری اسلامی به شورای عالی انقلاب فرهنگی سپرده شده است.