کارگزار بیگانه!

یکی از معضلات حکمرانی در دوران پهلوی، قرار گرفتن اموال عمومی کشور در اختیار خاندان شاهنشاهی بود و آنها بدون هیچ حساب و کتابی مشغول مصرف کردن آن بودند! در رأس همه آنها نیز «محمدرضا پهلوی» قرار داشت که هیچ کس نمی‌توانست درباره ولخرجی‌هایش به او تذکری دهد!

برای نمونه، محمدرضا پهلوی در سفرهایش به خارج از کشور، هدایای فراوانی را میان مقامات کشور‌های مقصد تقسیم می‌کرد. وی افزون بر این، پاداش‌های فراوانی به آنهایی می‌داد که ارتباط نزدیکی با او داشتند، از جمله این افراد می‌توان به خیاط‌ها و آرایشگر‌های مخصوص اشاره کرد. در کنار مصارف شخصی، محمدرضا به دلیل کسب وجاهت بین‌المللی و به منظور پنهان کردن ضعف‌های داخلی‌اش، مبالغ بسیاری را صرف ساخت بیمارستان و تأسیسات عمومی در کشور‌های ثروتمندی، چون آمریکا می‌کرد.

خبرگزاری «رویترز» در این باره نقل می‌کند: «امروز در لندن اعلام شد که [از طرف]شاه ایران بیست هزار پوند (استرلینگ) به مدرسه اقتصاد لندن در مورد ساختمان جدید کتابخانه علوم سیاسی و اقتصادی، اعطا گردیده است.» بخش فارسی «رادیو لندن» نیز در تاریخ ۲۹/۷/۱۳۵۳ خبر مشابهی را پخش کرده بود.

در سند دیگری به کمک محمدرضا پهلوی به بیمارستانی در آمریکا اشاره شده است: «حسب‌الامر مطاع مبارک اعلی‎حضرت همایون شاهنشاه آریامهر/ مقرر است مبلغ بیست هزار دلار به عنوان هدیه و کمک ذات اقدس شهریاری به HEART INSTITUTE TEXAS توسط جناب آقای «اردشیر زاهدی» سفیر شاهنشاه آریامهر در واشنگتن فوراً حواله فرمایید.»

هزینه کردن چنین مبالغی در کشور‌های ثروتمند در حالی بود که بسیاری از شهر‌ها و روستا‌های کشور از داشتن حداقل امکانات رفاهی محروم بودند.

«اسدالله علم» در کتاب خاطراتش آمار اسفناکی از میزان امکانات بهداشتی و رفاهی در سطح کشور ارائه کرده است. وی می‌نویسد: «ظهر برای نیم ساعتی جلسه هیئت امناء خانه‌های فرهنگ روستایی را داشتم و جای بسی تأسف می‌شد که وقتی جویا شدم در دهات چقدر برق و آب آشامیدنی داریم. معلوم شد یک درصد ایران آب آشامیدنی تمیز دارند. البته، چون در ایران قنات و چاه هست اشکال زیادی در این زمینه نیست؛ ولی چهار درصد دهات ایران برق دارند. خیلی عجیب است و جای تأسف.»