آیا ترامپ می‌تواند به آرزوهایش برسد؟

نشریه Foreign Affairs می‌نویسد که هرچند عادی‌سازی روابط اسرائیل و عربستان از اهداف کلیدی نتانیاهو است، اما بزرگ‌ترین دغدغه او همچنان برنامه هسته‌ای ایران است. از دهه ۱۹۹۰، نتانیاهو بارها ایران را بزرگ‌ترین تهدید وجودی برای اسرائیل خوانده و این موضوع را به اولویت سیاست خارجی خود تبدیل کرده است.

پایگاه بصیرت

گروه رصد بصیرت: نشریه Foreign Affairs در گزارشی تحلیلی به بررسی تحولات اخیر در غرب آسیا پرداخته و نقش ایالات متحده، رژیم صهیونی و ایران را در شکل‌دهی به آینده این منطقه بررسی کرده است. این گزارش با تمرکز بر توافق آتش‌بس میان رژیم اشغالگر و حماس، سیاست‌های ایالات متحده در قبال ایران، و احتمال عادی‌سازی روابط تل‌آویو و ریاض، به چالش‌ها و فرصت‌های پیش روی منطقه اشاره دارد.

معمای آتش‌بس با حماس

Foreign Affairsمی‌نویسد، چارچوب توافق آتش‌بس میان اسرائیل و حماس تغییر چندانی نسبت به نسخه‌ای که در مه ۲۰۲۴ توسط دولت بایدن مذاکره شده بود، نداشته است. اما عاملی که به تصویب این توافق سرعت بخشید، اصرار دونالد ترامپ بر نهایی شدن آن پیش از آغاز رسمی دوره ریاست جمهوری‌اش بود. نتانیاهو که نمی‌خواست روابط خود را با «استیو ویتکاف»، نماینده جدید ترامپ در خاورمیانه، به خطر بیندازد، از این توافق حمایت کرد. از سوی دیگر، مصر و قطر نیز فرصت را مناسب دیدند تا با کمک به اجرای این توافق، در دولت ترامپ نفوذ بیشتری پیدا کنند.

با این حال، اجرای توافق چالش‌های بسیاری داشته است. حماس در ابتدا فهرست گروگان‌های آزادشده را به تأخیر انداخت و آزادی آربل یهود، یکی از گروگان‌های اصلی، را متوقف کرد. در پاسخ، اسرائیل نیز مانع بازگشت فلسطینیان به شمال غزه شد. در حالی که این اختلافات سرانجام حل شد، اما مرحله دوم توافق که قرار است از ۳ فوریه آغاز شود، همچنان با ابهامات زیادی مواجه است. یکی از موانع اصلی، اصرار اسرائیل بر عدم آزادی مروان برغوثی و احمد سعدات، دو تن از برجسته‌ترین زندانیان فلسطینی است.

نتانیاهو به اعضای ائتلاف خود اعلام کرده که متعهد به پایان جنگ نشده است. «بزالل اسموتریچ»، وزیر دارایی اسرائیل، تهدید کرده که در صورت اجرای مرحله دوم توافق، دولت را سرنگون خواهد کرد. از طرفی، دولت ترامپ و بایدن به اسرائیل اطمینان داده‌اند که اگر حماس توافق را نقض کند، اسرائیل می‌تواند جنگ را از سر بگیرد. این مسئله موجب شده که نتانیاهو با چالش دشواری روبه‌رو شود: اجرای توافق و نجات گروگان‌ها یا حفظ ائتلاف سیاسی خود.

چالش ایران و برنامه هسته‌ای

برخی از مقامات اسرائیلی که از حمله نظامی به ایران حمایت می‌کنند، معتقدند که این اقدام نباید به‌تنهایی توسط اسرائیل انجام شود، بلکه به حمایت مادی و دیپلماتیک ایالات متحده نیاز دارد. Foreign Affairs اشاره می‌کند که این خواسته اسرائیل می‌تواند در مذاکرات میان نتانیاهو و ترامپ برای آینده توافق آتش‌بس و عادی‌سازی روابط با عربستان مطرح شود.

با این حال، ترامپ که خود را یک سیاستمدار صلح‌طلب معرفی کرده، ممکن است در حمایت از یک جنگ علیه ایران تردید داشته باشد. اما سیاست او مبنی بر فشار حداکثری علیه ایران، می‌تواند به ترکیب تحریم‌های شدیدتر و تهدید نظامی اسرائیل منجر شود. در این صورت، اسرائیل تا زمانی که مذاکرات دیپلماتیک در جریان باشد، حمله نظامی را به تعویق خواهد انداخت، اما در صورت شکست مذاکرات، آمریکا از اسرائیل در برابر حملات موشکی ایران دفاع خواهد کرد.

یکی از نقاط حساس این سناریو، پایان مکانیزم «اسنپ‌بک» در اکتبر ۲۰۲۵ است؛ مکانیسمی که به ایالات متحده اجازه می‌داد تحریم‌های سازمان ملل علیه ایران را احیا کند. Foreign Affairs می‌نویسد که این مهلت زمانی می‌تواند به واشنگتن فرصت بیشتری برای اعمال فشار بر ایران بدهد، تا مانع از ذخیره‌سازی بیشتر اورانیوم و انتقال آن به سایت‌های مخفی شود.

فرصت نادر ترامپ

نشریه Foreign Affairs تحلیل می‌کند که ترامپ در موقعیت منحصر‌به‌فردی قرار دارد که می‌تواند:

به جنگ غزه پایان دهد

گروگان‌های اسرائیلی را آزاد کند

برنامه هسته‌ای ایران را مهار کند

روابط اسرائیل و عربستان را عادی‌سازی کند

مسیر تشکیل دولت فلسطینی را هموار سازد (در صورت برآورده شدن شرایط خاص توسط فلسطینیان)

این نشریه تأکید دارد که اگر ترامپ به‌طور جدی در نقش میانجی صلح عمل کند، ممکن است بتواند به اهدافی دست یابد که رؤسای جمهور پیشین آمریکا تنها در حد یک آرزو به آن نگاه می‌کردند. اما در نهایت، موفقیت این راهبرد به تعاملات پیچیده و حساس میان بازیگران اصلی منطقه، به‌ویژه ایران، اسرائیل و حماس، بستگی خواهد داشت.