هزینه سنگین اروپا در اعتماد به آمریکا

پایگاه بصیرت / اکبر معصومی

تحولات اخیر در عرصه روابط بین‌الملل نشان می‌دهد که اتکا به قدرت‌های خارجی برای تأمین امنیت، نه‌تنها تضمینی برای ثبات یک کشور نیست، بلکه می‌تواند وابستگی بلندمدتی ایجاد کند که در بزنگاه‌های حساس، آن کشور را با بحران‌های جبران‌ناپذیری مواجه سازد. تجربه اروپا در تکیه بر آمریکا و ناتو برای حفظ امنیت خود، نمونه‌ای بارز از این واقعیت است. در نظام بین‌الملل، کشوری که تلاش کند امنیت خود را از طریق مذاکره و توافق با دیگران تأمین کند، در دو سناریوی محتمل قرار خواهد گرفت:

در صورت موفقیت در مذاکره، امنیتش به‌طور کامل به قدرت خارجی وابسته می‌شود و در شرایط حساس، تصمیم‌گیری مستقل برای آن دشوار خواهد بود و در صورت شکست در مذاکره، با خلأ امنیتی مواجه شده و آسیب‌پذیری آن افزایش می‌یابد.

اروپا، با پذیرش ناتو به‌عنوان ضامن امنیتی خود، در عمل به قدرت‌های فرامنطقه‌ای وابسته شد. اهمیت این مسئله زمانی پررنگ‌تر می‌شود که اروپا، باوجود اشتراکات عمیق ایدئولوژیک، اقتصادی و سیاسی با آمریکا، به‌تدریج سرخورده از این اعتماد شده است. این نارضایتی زمانی به اوج خود رسید که دونالد ترامپ، برخلاف انتظار اروپایی‌ها، اعلام کرد که قصد دارد با روسیه درباره جنگ اوکراین مذاکره کند. بر اساس برخی تحلیل‌ها، نه‌تنها کشورهای اروپایی، بلکه حتی اوکراین نیز ممکن است در این مذاکرات نقشی نداشته باشند و آمریکا، با توجه به منافع خود، آینده اوکراین را رقم بزند. این وضعیت نشان‌دهنده افول جایگاه اروپا در معادلات ژئوپلیتیکی است. زمانی اروپا به‌عنوان یک بازیگر قدرتمند و مستقل در عرصه سیاست بین‌الملل شناخته می‌شد، اما اکنون این قاره بیش از هر زمان دیگری وابسته و منفعل به نظر می‌رسد. اتفاقات اخیر در اروپا باید هشداری برای کشورهایی باشد که تصور می‌کنند از طریق مذاکره با غرب، به توسعه و ثبات خواهند رسید. این استراتژی، در بسیاری از موارد، به‌جای پیشرفت، به وابستگی و تضعیف استقلال منجر شده است. پیش از هرگونه مذاکره و تعامل در سطح بین‌المللی، کشورها باید ساختارهای امنیتی و اقتصادی خود را تقویت کرده و به سمت خودکفایی در این حوزه‌ها حرکت کنند. وابستگی به یک قدرت خارجی، به‌ویژه آمریکا، در بلندمدت نه‌تنها امنیت و توسعه را تضمین نمی‌کند، بلکه می‌تواند به معضلی پیچیده و بحران‌زا تبدیل شود. نمونه‌های عراق، لیبی و دیگر کشورهایی که به آمریکا اعتماد کردند، اما در نهایت به بی‌ثباتی و بحران امنیتی دچار شدند را دیده‌ایم. اروپا اکنون بهای اعتماد خود به آمریکا را می‌پردازد؛ وابستگی امنیتی، کاهش استقلال استراتژیک، و نادیده گرفته شدن در معادلات جهانی، همگی از پیامدهای این وابستگی هستند. این شرایط، هشداری جدی برای سایر کشورهاست که پیش از اعتماد به یک قدرت خارجی، ابتدا باید بنیان‌های امنیتی و اقتصادی خود را تقویت کنند. در غیر این صورت، سرنوشتی مشابه اروپا، عراق و لیبی در انتظار آن‌ها خواهد بود.

منبع: سایت بصیرت