بصیرت ادعای سیانان مبنی بر تمایل عربستان برای میانجیگری میان ایران و آمریکا را بررسی میکند
در میان تشدید تحرکات آمریکا برای نسلکشی سیاسی در فلسطین و کوچاندن اجباری ساکنان غزه به سایر کشورها و در شرایطی که خبرها از مذاکرات میان آمریکا و روسیه در ریاض حکایت دارد، سی ان ان در خبری مدعی شده است که عربستان مایل به میانجیگری بین دولت ترامپ و ایران برای دستیابی به توافقی جدید در حوزه برنامه هستهای تهران است. عربستان سعودی امیدوار است که بتواند از روابط نزدیک خود با رئیسجمهور دونالد ترامپ برای ایجاد یک پل دیپلماتیک میان ایران و کاخ سفید استفاده کند. مشخص نیست که آیا عربستان سعودی بهطور رسمی چنین پیشنهادی ارائه داده است یا نه، اما این اقدام نشاندهنده تمایل ریاض به استفاده از روابط بهبودیافتهاش با دشمن پیشین خود و تضمین جایگاهی در میز مذاکره برای یک توافق جدید احتمالی است. این ادعاها از سوی سی ان ان در حالی مطرح می شود که در باب آن چند نکته قابل توجه است
ایران، تنها طرفی که میز را ترک نکرده است
مقامات و رسانههای غربی در یک دروغ پردازی بزرگ در حالی همواره برانند تا ایران را ناقض برجام و مخالف مذاکره معرفی نماید که از یک سو تمامی شواهد نشان میدهد تنها طرفی که هرگز از میز مذاکره فاصله نگرفته است ایران بوده و اگر زمانی توقف مذاکرات روی داده به دلیل بدعهدیها و رفتارهای غیر اصولی طرفهای غربی بوده است چنانکه حتی پس از خروج آمریکا از برجام ایران پایبند به برجام و تعهداتش بوده و برخی تعلیقها نیز بر اساس بندهای برجام بوده است.
در عرصه میانجی گری نیز ایران همواره از رویکردهای خیرخواهانه برای نزدیکی دیدگاه میان کشورها استقبال کرده است چنانکه در این راستا میتوان به میانجیگری های عراق، قطر و عمان و... اشاره داشت. لذا در صورت طرح میانجی گرایانه از سوی عربستان یا هر کشور دیگری که صادقانه و در چارچوب تحقق منافع و اهداف ایران باشد استقبال مینماید چنانکه تاکنون نیز این رفتار را ایران اجرا کرده است در عین آنکه تهران تاکید دارد که چارچوبها و اصول مذاکراتی مد نظرش باید رعایت و هرگز از آنها عدول نخواهد کرد.
ادعای میانجی یا تکرار ایران هراسی
سی ان ان در حالی مدعی رویکرد میانجیگرایانه عربستان شده است که دلایل ادعایی این شبکه در باب چرایی رویکرد عربستان به میانجیگری جای تامل دارد. این نشریه مدعی شده است که عربستان سعی میکند در عین ایفای نقش فعال در شکلدادن به گذار سیاسی در لبنان و سوریه و آمادهشدن برای «روز بعد از جنگ» در غزه، از تحریک تهران اجتناب کند؛ روزی که قرار است مشخص شود چه کسی حکومت غزه را در دست خواهد داشت، چگونه بازسازی خواهد شد و شرایط برای عادیسازی بیشتر روابط بین اسرائیل و کشورهای عربی چگونه خواهد بود. سعودی نگران است که ایران اکنون بیشتر تمایل به دنبال کردن سلاح هستهای داشته باشد، زیرا نیروهای متحد منطقهای آن -که مدتها بهعنوان عاملی بازدارنده در برابر حملات اسرائیل در نظر گرفته میشدند- بهطور قابلتوجهی تضعیف شدهاند. قابل توجه آنکه این نشریه مدعی شده است که وزارت خارجه آمریکا و وزارت خارجه عربستان به درخواستهای سیانان برای اظهار نظر پاسخ ندادند. نمایندگی ایران در سازمان ملل در نیویورک نیز گفت که نظری ندارد.
این ترکیب ادعایی بیش از آنکه رنگ و بوی میانجیگری داشته باشد نوعی جوسازی ایران هراسانه است که از یک سو به دنبال تخریب روابط ایران و عربستان است و از سوی دیگر ابعاد دیگری از ایران هراسی را به همراه دارد. این رویکرد مشکوک سی ان ان زمانی تامل برانگیز تر میشود که همزمان شبکه خبری سیان ان مدعی شده است: دادههای ردیابی کشتی نشان میدهد اولین کشتی از دو کشتی حامل هزار تن ماده شیمیایی ساخت چین که میتواند جزء کلیدی سوخت برنامه موشکی نظامی ایران باشد، روز پنجشنبه در خارج از بندر بندرعباس ایران لنگر انداخته است.این رسانه آمریکایی ادعا کرده است: این می تواند نشان دهد که پس از حملات اسرائیل در سال گذشته، تولید موشک ایران به حالت عادی بازگشته است.
مجموع این تحولات ابهامات بسیاری را در باب گزارش سی ان ان درباب میانجیگری عربستان ایجاد میکند که از اهداف آن را میتوان بازی در زمین آمریکا و صهیونیستها برای اولویت دادن به مسئله ایران و انحراف افکار عمومی از شکست صهیونیستها و ترامپ در تبادل اسرا در برابر حماس و نیز تحرکات دیپلماتیک آمریکا برای تحمیل طرح کوچ اجباری فلسطینی ها از غزه به سایر کشورها دانست.
رفتارهای عملی آمریکا
هر چند که سی ان ان برآن است تا چهره یک مذاکره کننده از آمریکا نمایش گذاشته و ایران را نیز موجب نگرانی کشورهای منطقه که رفتار شناسی رفتار آمریکاییها از زمان ورود ترامپ به کاخ سفید نکاتی قابل تامل را به همراه دارد.
ترامپ در همان روزهای آغازین ریاست جمهوریاش بار دیگر از فشار حداکثری و تحریمهای سنگین علیه ایران سخن گفته است در عین حال که مدعی شده است دست اسرائیل برای حمله نظامی به ایران باز است. در همین حال همزمان با گزارش ادعایی سی ان ان، روبیو وزیرخارجه آمریکا در پی دیدار با بنیامین نتانیاهو در سفر به سرزمینهای اشغالی، ایران را "یگانه منبع بیثباتی" در خاورمیانه خواند. وی مدعی شده که تهران "پشت هر گروه تروریستی و هر اقدام خشونتآمیز، فعالیت بیثباتکننده و هر چیزی است که صلح و ثبات را برای میلیونها نفری که این منطقه را خانه خود میدانند تهدید میکند."روبیو روز یکشنبه ۲۸ بهمن در گفتوگو با شبکه خبری سی.بی.اس گفت واشنگتن شاهد «هیچگونه» تماسی از سوی جمهوری اسلامی نبوده و تاکید کرد حکومت ایران «به هیچ توافقی علاقهای نشان نداده و تماسی برقرار نکرده است.»او خاطرنشان کرد که حکومت ایران در تلاشهای دیپلماتیک پیشین خود تنها به دنبال تمدید مهلت و در عین حال ادامه [فعالیتهای] غنیسازی، حمایت از تروریسم، ساخت تسلیحات دوربرد و ایجاد بیثباتی در سراسر منطقه بوده است.همزمان، مایکل والتز، مشاور امنیت ملی رئیس جمهوری آمریکا، تصریح کرده است که دونالد ترامپ در مورد لزوم جلوگیری از دستیابی جمهوری اسلامی به تسلیحات هستهای بسیار جدی است.مایکل والتز روز یکشنبه ۲۸ بهمن در گفتگو با شبکه خبری «فاکس نیوز» بار دیگر بر موضع دونالد ترامپ تاکید کرد و گفت «[حکومت] ایران هرگز نمیتواند سلاح هستهای در اختیار داشته باشد.»والتز، گفتگو با حکومت ایران را مشروط به دست برداشتن [حکومت] ایران از تمامی برنامه [هستهای] خود و کنار گذاشتن ترفندهایی کرد که جمهوری اسلامی در مذاکرات پیشین به آنها متوسل میشد.
مجموع تحرکات آمریکاییها نشان میدهد که عملاد رویه آنها در قبال ایران نه رویکرد مذاکراتی و تعاملاتی بلکه در چارچوبی تقابلی و زیاده خواهانه است که در نتیجه آن عملا هیچ جایگاهی برای میانجیگری باقی نمیماند.
پیش از این نیز اعضای «گروه ۷» شامل کانادا، فرانسه، آلمان، ایتالیا، ژاپن، بریتانیا و ایالات متحده آمریکا که در حاشیه کنفرانس امنیتی مونیخ دیدار کردند در بیانیهای به صراحت اقدامات بیثباتکننده جمهوری اسلامی را محکوم کردهاند. قابل توجه آنکه همزمان با این جوسازیها کاتز، وزیر جنگ صهیونیستها، اعلام کرد این رژیم محموله صادراتی آمریکا حاوی بمبهای سنگین2 هزار پوندی امکی-۸۴ را شامگاه شنبه ۲۷ بهمن دریافت کرده است.
مجموع این تحرکات از سوی آمریکاییها نشان میدهد که عملاد رویه آنها در قبال ایران نه رویکرد مذاکراتی و تعاملاتی بلکه در چارچوبی تقابلی و زیاده خواهانه است که در نتیجه آن عملا هیچ جایگاهی برای میانجیگری باقی نمیماند. رفتار آمریکاییها حکایت از آن دارد که نه عربستان و نه هیچ کشور دیگری نمیتواند نقش میانجی را در قبال ایران و آمریکا ایفا نماید چرا که در چنین شرایطی مذاکره با آمریکا غیر عقلانی، غیر هوشمندانه و غیر شرافتمندانه است و قطعا ایران به چنین مذاکرهای تن در نخواهد داد. با توجه به این مولفهها میتوان دریافت که ادعای سی ان ان مبنی بر رویکرد میانجیگرایانه عربستان عملا نمیتواند هیچ پشتوانه عملی داشته باشد و بیشتر به یک خبر سازی با اهدافی همچون دور ساختن افکار عمومی از تحولات غزه، ایجاد شکاف میان کشورهای منطقه، توجیه رفتارهای خصمانه سعودی در منطقه با ادعاهای ایران هراسانه و... شباهت دارد.