بصیرت تکرار اظهارات ضد ایرانی مدیر کل آژانس بینالمللی انرژی اتمی را بررسی میکتد
در سخنانی سوال برانگیز گروسی مدیرکل آژانس بینالمللی انرژی اتمی در گفتگویی رسانه ای در توکیو پایتخت ژاپن بار دیگر بر ضرورت اثبات صلحآمیز بودن برنامه هستهای ایران تأکید کرد. او در اظهارات خود به ناکارآمدی برجام اشاره کرده و آن را "پوستهای توخالی" توصیف نمود.گروسی همزمان تأکید کرد که فلسفه تعهدات متقابل این توافق همچنان میتواند ادامه یابد. رافائل گروسی پیشتر در اجلاس داووس ۲۰۲۵ نیز با لحنی هشدارآمیز مدعی شد که ایران "پدال گاز را در غنیسازی اورانیوم فشار داده است" و سطح تولید اورانیوم ۶۰ درصدی خود را به بیش از ۳۰ کیلوگرم در ماه رسانده است. وی در این نشست همچنین اعلام کرد: "ایران باید نشان دهد که به دنبال تسلیحات هستهای نیست. این موضوع باید راستیآزمایی شود، چرا که نشانههایی از افزایش سطح غنیسازی مشاهده شده است." گروسی اخیرا نیز مدعی شده است که ایران غنیسازی 60 درصد را به هفت برابر می خواهد برساند که برای ساخت چندین بمب کفایت میکند.
در واکنش به این ادعاها سازمان انرژی اتمی ایران با صدور بیانهای تاکید کرده است که از مدیرکل آژانس بهعنوان مسوول عالیرتبه یک سازمان مهم بینالمللی انتظار میرود همواره بیطرفانه، حرفهای و بهدور از جانبداری سیاسی صحبت نموده و عمل نماید. متاسفانه برخی اظهارات و موضعگیریهای آقای گروسی بهویژه موضعگیریهای اخیر وی فاقد چنین ویژگیهایی است و این نگرانی را ایجاد نموده که این سازمان مهم بینالمللی با خروج از جاده بیطرفی و حرفهایگری اعتبار خود را نیز خدشهدار نماید.
در شرایطی که آمریکا و برخی کشورهای غربی بهدنبال سوء استفاده از این سازمان برای فشارهای غیرعادلانه خود علیه ایران هستند، این اظهارات سیاسی و غیر حرفهای میتواند دستاویزی برای مطامع غیر مشروع آنان شود.وی در اظهارات خود خواسته است که ایران ثابت نماید که بهدنبال سلاح هستهای نیست. هر عقل سلیمی میداند که بدیهیترین اصل حقوقی اصل برائت است؛ به عبارتی "البینته علی المدعی".گروسی بهتر از هر کسی میداند که حدود یک چهارم از کل بازرسیهای آژانس به تاسیسات اتمی ایران که کمتر از سه درصد از تاسیسات اتمی جهان است، اختصاص یافته است.ایران بارها تاکید کرده است که برنامه هستهایاش کاملا صلحآمیز است. این روند صحبتهای سیاسی تکراری مدیرکل دور از شان و جایگاه وی بوده و میبایست متوقف شود.
دلسوزان امنیت بینالملل در نخستین گام باید برای حذف کروسی از سمت مدیر کلی آژانس اقدام نمایند و از سوی دیگر آژانس را از وضعیت سیاسی خارج و ماهیت حرفهای و فنی را به آن بازگردانند که اقدام جمعی برای مقابله با تهدیدات هستهای رژیم صهیونیستی و آمریکا گام نخست در جهت تحقق این مهم می باشد.
همچنین کاظم غریبآبادی، معاون حقوقی و بین المللی وزارت امور خارجه در واکنش به اظهارات مدیرکل آژانس بینالمللی انرژی اتمی در یکی از شبکههای اجتماعی نوشت: سطح و میزان غنی سازی هیچ محدودیتی برابر ان.پی.تی ندارد و تنها تعهد کشورهای غیر دارنده سلاح هسته ای، عدم انحراف به سمت تولید سلاح هسته ای می باشد. از اینرو، این اظهار آقای گروسی که غنی سازی ۶۰ درصدی را تقریبا در سطح تسلیحاتی دانسته است، کاملا غیر حقوقی و غیر فنی است. در همین چارچوب، بسیار ضروری است که مدیرکل آژانس نظر شفاف و صریح خود را در مورد برنامه امنیتی AUKUS بین آمریکا، استرالیا و انگلیس که زیردریایی های هسته ای با سوخت غنای تسلیحاتی را در آقیانوس آرام مستقر می کند و ریسک کاملا اشاعه ای دارد، اعلام نماید.
آقای مدیرکل گله کرده اند که ایران آنگونه که آژانس دوست (تمایل) دارد، همکاری نمی کند. مگر سطح همکاری ها بر مبنای میزان تمایل یا سلیقه آژانس است؟! کشور ما تعهداتی دارد و بر همان اساس، یعنی موافقت نامه جامع پادمان، نیز همکاری می کند و تاکنون (بعد از توقف تعهدات هسته ای ایران تحت برجام) نیز نقضی در آن گزارش نشده است. اگر آقای گروسی دوست دارند ایران اقدامات راستی آزمایی بیشتری را فراتر از تعهدات خود بپذیرد، باید به طرف های دیگر هم بگوید که او "دوست دارد تحریم ها را علیه ایران بردارند". آیا او تاکنون جسارتی به خود به خرج داده است که چنین درخواستی از واضعان تحریم های ظالمانه و غیرقانونی کند؟!ضمن اینکه اذعان وی به سازنده بودن بازدیدش از ایران در ماه نوامبر را مثبت ارزیابی می کنیم، اما جای تعجب دارد که چرا در ادامه، به اقدام تخریبی و غیرسازنده سه کشور در پیگیری تصویب قطعنامه در شورای حکام، آن هم بدون توجه به دستاوردهای سفر خودش، اشاره ای نکرده است؟!آقای گروسی از "ضرورت جلوگیری از احتمال توسعه سلاح هسته ای توسط ایران" و "ضرورت اثبات عدم توسعه سلاح هستهای توسط ایران" صحبت می کند. واقعا جای تعجب دارد رییس سازمان بین المللی که باید بر اساس گزارشات عینی و مستند بازرسان خود از صحنه اظهارنظر کند، از احتمالات صحبت می کند. آیا این چیزی جز یک کار غیر حرفه ای و سیاسی است؟! برنامه هسته ای ایران تحت نظارت آژانس و برابر تعهدات قانونی آن انجام می شود و انحرافی نیز نداشته است. این، واقعیت ماجراست.
گروسی به دنبال چیست؟
1-رفتار شناسی گروسی در مقام مدیر کل آژانس نشان میدهد که او نه یک فرد حرفهای و بی طرف بلکه فردی است که از یک سو ماندن در مسند قدرت را اولویت دارد و برای این کار هیچ اهمیتی به نابودی ماهیت آژانس با موضعگیریها و رفتارهای غیر حرفهای نیز نمیدهد. از سوی دیگر رفتار او سندی آشکار بر سیاسی بودن و غیر حرفهای شدن آژانس است که جز پیگیری و تحقق اهداف قدرتهای سلطه گر غربی هیچ برنامهای ندارد چنانکه حتی به توافقات با ایران در سفرهایش به تهران پایبند نیست و ابتدایی ترین اصول ان پی تی و پادمان را در حمایت از فعالیت هستهای اعضا رعایت نمیکند چنانکه حتی از موضع گیری در باب تهدیدات آمریکا و صهیونیستها علیه تاسیسات هستهای ایران خودداری میکند و تاکنون نیز برنامهای برای مقابله با فعالیت هستهای پنهان صهیونیستها و نیز افزایش فعالیت هستهای دارندگان سلاح هستهای صورت نداده است.
2-گروسی در حالی از برجام سخن میگوید که او هیچ اشارهای به نقض عهدهای طرفهای غربی برجام ندارد و صرفا با استثنا سازی هستهای به دنبال متهم سازی ایران است. این رفتار را میتوان نوعی تطهیر سازی غرب و توجیه کردن زیاده خواهی آنها از ایران دانست که با قربانی سازی ماهیت فنی و حرفهای آژانس صورت میگیرد.
3-ترامپ همچون سایر روسای جمهور آمریکا سیاست فشار حداکثری با دو گزینه دیپلماسی و نظامی را در پیش گرفته است چنانکه ترامپ در هفتههای اخیر بارها از فشار حداکثری سخن گفته است در حالی که بخش چماق نظامی را به صهیونیستها سپرده است. مواضع گروسی در هفتههای اخیر نشان میدهد که او نیز بخشی از این ایران هراسی برای فشار حداکثری شده است که حلقه تکمیلی آن را ادعای نمایش پهپاد شاهد 136 در همایش « سی پک»، ادعای توقیف کشتی حامل مواد موشکی ایران در آبهای یمن و... تشکیل میدهد.
4-ترامپ و دوست صمیمی آن نتانیاهو نخست وزیر صهیونیستها اکنون دورانی بحرانی را سپری میکند. ترامپ عملا در اجرای وعدههای داخلی و خارجی ناتوان بوده که نتیجه آن نیز کاهش محبوبیت وی به زیر 45 درصد و نیز تظاهرات ضد او در بسیاری از شهرهای آمریکاست. نتانیاهو نیز با رسوایی در تبادل اسرا در مسیر سرنگونی قرار گرفته است. در همین حال طرح ترامپ برای کوچ اجباری ساکنان غزه با مخالفت گسترده جهانی مواجه شده است در حالی که مراسم تشییع پیکر شهید سید حسن نصرالله دبیرکل حزب الله و شهید صفی الدین میرود تا سندی دیگر بر شکست طرحهای آمریکا و صهیونیستها در غرب آسیا گردد که نقش مقاومت در تعیین سرنوشت منطقه را آشکارتر می سازد. جوسازیهای حاشیهای همچون مواضع گروسی، تقارن نشست آمریکا و روسیه در ریاض با این مراسم را میتوان از تحرکات آمریکا برای به حاشیه راندن عظمت مراسم تشییع پیکر رهبران حزبالله دانست.
پیامدهای رفتار گروسی
هر چند که گروسی با این رفتارهای غیر حرفهای به دنبال جلب رضایت غرب برای ماندن بیشتر در مسند مدیر کلی آژانس است اما رفتار او در نهایت پیامدهایی به همراه دارد که دریک جمله خلاصه میشود و آن تخته گاز گروسی برای نابودسازی آژانس است؛ چرا که اولا رفتار گروسی زمینه ساز تشدید بی اعتمادی میان ایران و آژانس میگردد که بازنده این وضعیت قطعا آژانس است چرا که ایران بر اساس ان پی تی و پادمان حقوق هستهای خود را پیش خواهد برد و تسلیم هیچ فشاری نمیشود و رفتار آژانس جز ازایش فاصله میان تهران و آژانس و تغییرات احتمالی در میزان همکاریها و بازرسیها نتیجهای به همراه ندارد.
تن دادن گروسی به خواست غرب که از یک سو ادعاهای دروغین علیه ایران مطرح و از سوی دیگر در برابر تهدیدات هستهای رژیم صهیونیستی و دارندگان واقعی سلاح هستهای سکوت کردهاست جز بدبین سازی جهانی به آژانس نتیجهای ندارد
ثانیا میتواند سرنوشت جامعه ملل یعنی نابودی و خروج کشورها از آن را به همراه داشته باشد.
ثالثا رویکردهای مغرضانه و دوگانگی رفتاری آقای گروسی خطر رقابت و جنگ هستهای در جهان را تشدید میکند که میتواند به یک فاجعه انسانی و زیست محیطی مبدل گردد چنانکه او تاکنون هیچ اقدامی برای بندهای اصلی ان پی تی یعنی خلع سلاح دارندگان سلاح هستهای صورت نداده است.
خلاصه کلام آنکه رفتار آقای گروسی نه تنها امنیت ساز نخواهد بود بلکه از یک سو ویرانگر ماهیت آژانس است و از سوی دیگر جهان را در مسیر یک بی ثباتی هستهای هدایت میکند که دارندگان سلاح هستهای رقم خواهند زد. لذا به نظر می رسد دلسوزان امنیت بینالملل در نخستین گام باید برای حذف کروسی از سمت مدیر کلی آژانس اقدام نمایند و از سوی دیگر آژانس را از وضعیت سیاسی خارج و ماهیت حرفهای و فنی را به آن بازگردانند که اقدام جمعی برای مقابله با تهدیدات هستهای رژیم صهیونیستی و آمریکا گام نخست در جهت تحقق این مهم می باشد.