آمریکاییها در موارد مختلفی درگیریهای نظامی یا آسیبهای وارده به نیروها و تجهیزاتش را ابتدا رد یا انکار کرده و بعداً با فشار رسانهها، افشاگریها یا شواهد مستند، برخی از آنها را تأیید کرده است. حمله موشکی ایران به پایگاه عینالأسد، حمله موشکی یمن به ناو جنگی آمریکایی در اکتبر ۲۰۱۶ و سرنگونی پهپاد گلوبال هاوک توسط ایران از جمله این موارد است.
پس از حمله جنگندههای آمریکایی مناطق مختلف یمن، از جمله پایتخت صنعاء و هفت استان دیگر، آن هم با بیش از ۴۷ حمله هوایی که این حملات منجر به شهادت و زخمی شدن دهها غیرنظامی شد؛ بنابر اذعان یحییالسریع، سخنگوی نیروهای مسلح یمن، یمنیها در اقدامی متقابل در تاریخ ۱۶ مارس ۲۰۲۵ (۲۶ اسفند ۱۴۰۳)، ناو هواپیمابر «یواس اس هری ترومن» را در شمال دریای سرخ با استفاده از ۱۸ موشک بالستیک، کروز و پهپاد مورد هدف قرار دادند.
همچنین، نیروهای مسلح یمن بامداد دوشنبه ۱۷ مارس ۲۰۲۵ (۲۷ اسفند ۱۴۰۳) اعلام کردند که برای دومین بار طی ۲۴ ساعت گذشته، ناو هواپیمابر «یواساس هری ترومن» را با موفقیت هدف قرار داده و حملات هوایی آمریکا را ناکام گذاشتهاند.
نگاهی به توانمندی ناو «یواس اس هری ترومن»
ناو هواپیمابر یواس اس هری ترومن (CVN-75) یکی از ناوهای کلاس نیمیتز نیروی دریایی ایالات متحده است که به افتخار هری اس. ترومن، سی و سومین رئیسجمهور آمریکا، نامگذاری شده است. این ناو در ۲۵ ژوئیه ۱۹۹۸ وارد خدمت شد و یکی از پیشرفتهترین ناوهای هواپیمابر هستهای جهان محسوب میشود.
طول این ناو ۳۳۳ متر و عرض عرشه پرواز آن ۷۶.۸ متر است و با تناژ ۹۷ هزار تن، قادر به حمل حدود ۹۰ فروند هواپیما و بالگرد است. نیروی محرکه این ناو دو راکتور هستهای Westinghouse A4W است که به آن برد نامحدود و سرعتی بیش از ۳۰ گره دریایی (۵۶ کیلومتر بر ساعت) میدهد.
ناو هواپیمابر یواساس هری اس. ترومن (CVN-75) یکی از ناوهای هواپیمابر کلاس نیمیتز نیروی دریایی ایالات متحده است که دارای قابلیتهای گستردهای برای عملیات نظامی و پشتیبانی است. این ناو هستهای بوده و میتواند برای چندین دهه بدون نیاز به سوختگیری فعالیت کند. این ناو همچنین ظرفیت حمل بیش از 90 فروند هواگرد شامل جنگندههای F/A-18 Super Hornet، هواپیماهای جنگ الکترونیک EA-18G Growler، هواپیماهای هشدار زودهنگام E-2 Hawkeye و بالگردهای MH-60 Seahawk را دارد.
این ناو به عنوان یک پایگاه هوایی متحرک محسوب میشود که برای دفاع از خود مجهز به سامانههای موشکی RIM-7 Sea Sparrow، سامانههای دفاع نزدیک Phalanx CIWS و موشکهای RIM-116 Rolling Airframe Missile (RAM) است که برای مقابله با تهدیدات هوایی و دریایی طراحی شدهاند.
با اشاره به تمام این موارد باید اذعان کرد که پیشرفته بودن، ناوهای کلاس نیمیتز، از جمله ترومن، در برابر تهدیدات جدیدی مانند موشکهای مافوق صوت و جنگ الکترونیک آسیبپذیرتر شدهاند. حمله اخیر یمن نیز نشان داد که دوران برتری بدون چالش ناوهای آمریکایی در آبهای استراتژیک ممکن است به پایان رسیده باشد و تهدیدات جدید، مانند موشکهای بالستیک ضدکشتی و پهپادهای هجومی دقیق، میتوانند برتری دریایی آمریکا را در مناطق پرتنش به چالش بکشند.
آمریکاییها با تاخیر از شکستها میگویند
اما چرایی نپرداختن ایالات متحده به این موضوع مهم و تایید نکردن حمله یمنیها به ناو یو اس اس هری ترومن را باید در تاریخچه آنها جستجو کرد. آمریکا در موارد مختلفی درگیریهای نظامی یا آسیبهای وارده به نیروها و تجهیزاتش را ابتدا رد یا انکار کرده و بعداً با فشار رسانهها، افشاگریها یا شواهد مستند، برخی از آنها را تأیید کرده است. برای نمونه به سه مورد از آنها اشاره میکنیم.
1. حمله موشکی ایران به پایگاه عینالأسد (۲۰۲۰)؛ پس از ترور شهید حاج قاسم سلیمانی، ایران در ۸ ژانویه ۲۰۲۰ با موشکهای بالستیک پایگاه عینالأسد در عراق را هدف قرار داد؛ واکنش اولیه مقامات آمریکایی، از جمله دونالد ترامپ این بود که گفتند:«هیچ نیروی آمریکایی کشته یا زخمی نشده است.» اما چند هفته بعد، پنتاگون تأیید کرد که بیش از ۱۰۰ سرباز آمریکایی دچار آسیب مغزی شدهاند. پس از آن آمریکا به تدریج مجبور شد آسیبهای ناشی از حمله را بپذیرد، اما میزان دقیق خسارت به تأسیسات نظامی همچنان مبهم باقی ماند.
2. حمله موشکی یمن به ناو جنگی آمریکایی در اکتبر ۲۰۱۶، انصارالله یمن چندین موشک ضدکشتی به سمت ناو یواساس میسون (USS Mason) در دریای سرخ شلیک کرد. در آن ایام هم پنتاگون ابتدا اعلام کرد که ناوهای جنگی هدف حمله قرار نگرفتهاند. اما چند روز بعد، با انتشار گزارشهای مستقل، آمریکا مجبور به پذیرش واقعیت شد و تأیید کرد که چندین موشک به سمت ناو شلیک شده بود.
3. سرنگونی پهپاد گلوبال هاوک توسط ایران در ۲۰ ژوئن ۲۰۱۹، ایران یک پهپاد شناسایی RQ-4 Global Hawk آمریکایی را بر فراز خلیج فارس سرنگون کرد. آمریکا در آن روزها ادعا کرد که هیچ پهپادی سرنگون نشده است. تا اینکه ایران تصاویری از بقایای پهپاد منتشر کرد و سپس مقامات آمریکایی تأیید کردند که یک پهپاد مورد اصابت قرار گرفته است.
رد و تایید کردن آمریکاییها برای حفظ روحیه نیروها، جلوگیری از تشویق نیروهای مخالف، جلوگیری از افشای ضعفهای دفاعی و همچنین عدم تشدید بحران است. از طرفی هم مقامات آمریکایی قصد دارند کنترل روایت رسانهای را بر عهده بگیرند چرا که در جنگهای مدرن، مدیریت اخبار بخش مهمی از نبرد است و این موضوع میتواند موجب حفظ وجهه آمریکا در برابر متحدان شود.
پاسخ به یک شبهه
شبههای که امروز برخی در رسانهها بازتاب میدهند این است که آیا موشکهای یمنی میتوانند در مقابل ناو یو اس اس هری ترومن که دائماً در حال حرکت هستند و سرعت و مسیر خود را تغییر میدهند؛ این حرکات و جابجایی هدفگیری یک موشک بالستیک که در مسیر ثابت حرکت میکند را سختتر میکند. در این خصوص باید گفت که عملیات یمنیها به صورت مشترک و با استفاده از ۱۸ موشک بالستیک، کروز و پهپاد بوده است؛ از طرفی هم اگر موشکهای بالستیک به سامانههای هدایت نهایی پیشرفته مجهز شده باشند، ممکن است بتوانند یک ناو را هدف بگیرند؛ اگر هم ناو در موقعیت نامناسبی قرار داشته باشد (مثلاً هنگام سوختگیری یا تعمیرات)، شانس موفقیت افزایش مییابد. و در نهایت اینکه حملات موفق قبلی به کشتیهای نظامی و تجاری نشان میدهد که نیروهای یمنی در تاکتیکهای حمله دریایی تجربه دارند و میتوانند از پس حمله به ناوها و کشتیهای تجاری آمریکا برآیند.