در هفته عقیدتی ـ سیاسی به نقش بیبدیل مربیان و استادان در تربیت نسل تراز انقلاب اسلامی توجه داشتهایم. این هفته، نه تنها بزرگداشتی برای تلاشهای خالصانه این جهادگران عرصه معرفت و بصیرت است، بلکه تذکری برای بازخوانی رسالت خطیر مجموعه عقیدتی ـ سیاسی در برابر هجمههای فرهنگی و جنگ ترکیبی دشمنان انقلاب است. مربیان این مجموعه، با تکیه بر معارف قرآنی، سیره اهل بیت (ع) و رهنمودهای امامین انقلاب، در خط مقدم جهاد تبیین ایستادهاند تا نسلی مؤمن، بصیر و جهادی را برای دفاع از آرمانهای نظام اسلامی پرورش دهند. در گفتوگو با «مجید غلامرضا» معاون تربیت و آموزش عقیدتی ـ سیاسی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی از اهمیت این هفته، برنامههای تحولی در حوزه تربیت و آموزش و راهبردهای آیندهنگرانه برای مقابله با چالشهای نوظهور سخن خواهیم گفت؛ گفتوگویی که تصویری روشن از عزم راسخ سپاه در تقویت همزمان آمادگیهای سختافزاری و نرمافزاری ارائه میدهد.
جناب غلامرضا در ابتدا از اهمیت هفته عقیدتی ـ سیاسی و نقش استادان و مربیان در مجموعه عقیدتی ـ سیاسی سپاه برایمان بگویید.
در این زمینه باید گفت بدون تردید، ستون اصلی تحول در نیروی انسانی سپاه، مربیان فرهیختهای هستند که با مجاهدت علمی و عملی خود، زمینه ارتقای معرفت، بصیرت و معنویت پاسداران را فراهم میآورند و نقش مهمی در رشد و تعالی آنان ایفا میکنند. امروز در مواجهه با هجمههای فرهنگی، شبهات اعتقادی و جنگ ترکیبی دشمن، این مربیان هستند که با تلاش خستگیناپذیر و ارتباط صمیمی و عمیق با مخاطبان، در خط مقدم جهاد تبیین قرار دارند. آنان با بهرهگیری از معارف قرآن کریم، سیره اهل بیت (ع) و اندیشههای راهبردی امامین انقلاب، در حال پرورش نسل تراز انقلاب اسلامی هستند؛ نسلی مؤمن، بصیر، باانگیزه و جهادی که آماده حضور در همه میدانهای نیاز انقلاب است. در حقیقت، هفته عقیدتی ـ سیاسی فرصتی برای تجلیل از این تلاشهای خالصانه و پرثمر است؛ بزرگداشت مقام مربیانی که در مسیر هدایت دلها، تربیت جانها و روشنگری افکار، گام برمیدارند و همواره با نگاهی جهادی، رسالت خود را دنبال میکنند.
همانطور که مستحضرید رهبر معظم انقلاب اسلامی بر تقویت آمادگیهای نرمافزاری همپای پیشرفتهای سختافزاری تأکید دارند. اهمیت این موضوع را چگونه ارزیابی میکنید؟
باید با افتخار عرض کنم که راهبرد حکیمانه و بلندمدت فرمانده معظم کل قوا، امام خامنهای، مبنی بر پیشرفت توأمان سختافزاری و نرمافزاری، امروز به مثابه یک اصل راهبردی در سپاه پاسداران نهادینه شده است. همانگونه که در عرصههای سخت، از جمله صنایع دفاعی، موشکی، پهپادی و امنیتی، سپاه با اقتدار تمام معادلات استکبار جهانی به سرکردگی آمریکا و رژیم صهیونیستی را در هم شکسته و قدرت بازدارندگی مؤثر منطقهای ایجاد کرده، در عرصه نرمافزار نیز پیشرفتهای شگرفی حاصل شده است.
نرمافزار ما، روحیه ایمانی، معنویت، بصیرت، آرمانخواهی و انگیزههای جهادی است که به فضل الهی در سطح عالی در بین پاسداران وجود دارد. این آمادگی درونی نه تنها کاهش نیافته، بلکه با توجه به پیچیدهتر شدن صحنه جنگ نرم و شناختی، عمیقتر و مصممتر از گذشته شده است. ما امروز با نسلی از پاسداران مواجهیم که آگاهانه، مؤمنانه و انقلابی در میدان ایستادهاند و آماده مقابله با هر نوع تهدید دشمن هستند. به اذن الهی، این آمادگی نرمافزاری، ضامن پیروزی در میدان نبرد حقیقی با دشمنان است و هرجا که دشمن نقشهای در سر داشته باشد، با موج ایمان و بصیرت پاسداران انقلاب، آن نقشهها نقش بر آب خواهد شد. ما به درستی باور داریم که جبهه دشمن نه در میدان سخت و نه در عرصه نرم، توان شکست این عزم الهی را ندارد.
در حال حاضر چه فعالیتها و دورههای مهمی در جریان است که میتوان به عنوان اقدامات شاخص نام برد؟
با توجه به تأکید مجدد حضرت آقا بر ارتقای بخش نرمافزاری در نیروهای مسلح، سپاه پاسداران انقلاب اسلامی در این مسیر، اقدامات قابل توجه و کمنظیری را در سطح گسترده اجرا کرده است که برخی از این فعالیتها عبارتند از:
۱ ـ برگزاری دورههای تربیت و تعالی خانوادگی سالانه؛ در اقدامی عظیم و اثرگذار، دورههای مهارتمحور سبک زندگی اسلامیـ ایرانی برای ۵۰ هزار خانواده پاسدار شامل خود پاسداران، همسران و فرزندان ایشان بهصورت مجزا و تخصصی در مشهد مقدس برگزار میشود. این دورهها که با سرمایهگذاری و پشتیبانی کامل سپاه اجرا میشوند، در نوع خود یک مانور معرفتی و تربیتی گسترده به شمار میآیند و تا کنون منشأ تحولات چشمگیری در پایداری خانوادگی، رشد معنوی و انسجام ارزشی بودهاند.
۲ ـ دورههای هفتگی آموزش مستمر برای ۱۴۰ هزار نفر از پاسداران در مراکز تداوم سراسر کشور، که با محتوای دینی، معرفتی و انقلابی متناسب با شرایط روز و با حضور استادان مجرب عملی میشود و یکی از موضوعات با اهمیت، مانند حکمرانی اسلامی از نظریه تا عمل محور مباحث آن است که این دورهها نقش تعیینکنندهای در ارتقای بینش و آمادگی معرفتی و تربیتی نیروها دارند.
۳ ـ برنامههای قرآنی و معنویت و اخلاق مستمر. یکی از رویکردهای مهم سپاه، تقویت پیوند با قرآن کریم و بهرهمندی از معارف آن است که در آموزش تدبری قرآن کریم، محورهای محتوایی، چون «سیمای یهود در قرآن» و سایر موضوعات کاربردی، پیشبینی شده است و در جلسات تفسیر رمضانی تمرکز بحث تبیینی با سنن الهی است که در چند سال گذشته دنبال شده و با حضور علما و صاحبنظران قرآن شناس، به اوج خود میرسد. در محافل اخلاق و معنویت برگرفته از معارف عمیق معرفتی و تربیتی امام علی (ع) در نامههای ۳۱ و ۵۳ نهجالبلاغه بر اساس تأکید رهبر معظم انقلاب در دیدار اول امسال برنامهریزی و انجام میشود.
۴ ـ دروس عقیدتی ـ سیاسی و معارف اسلامی در دانشگاههای افسری و مراکز آموزش عالی سپاه، از سطح کاردانی تا دکتری، با محتواهای روزآمد و علمی، و بهرهگیری از گروههای معارف اسلامی دانشگاهها یکی از فعالیتهای کمنظیر در سطح نیروهای مسلح است. این اقدام، یک پشتوانه معرفتی مؤثر برای آینده سپاه و فرماندهان و مدیران به شمار میآید.
در زمینه برنامههای تحولی پیشرو در حوزه تربیت و آموزش عقیدتی ـ سیاسی، چه اقداماتی در دستور کار قرار دارد؟
یکی از مهمترین و راهبردیترین مسیرهایی که در مقطع کنونی با جدیت در حال پیگیری است، تحول اساسی در محتوای معرفتافزا و ایقانبخش آموزشهای عقیدتی ـ سیاسی است؛ تحولی که با تأکید و تدبیر مستقیم رهبر معظم انقلاب (مدظلهالعالی) در جریان شرفیابی اخیر نماینده محترم ولیفقیه در سپاه به ایشان، به منزله یک مطالبه جدی مطرح شده است.
بر این اساس، مجموعه عقیدتی ـ سیاسی سپاه با نگاهی نو و آیندهنگر، در حال تدوین طرح تحولی است که هم در سطح محتوا و هم در نظام تربیت و آموزش، بازنگری و بازسازی عمیق را دنبال میکند. این تحول، مبتنی بر شرایط نوپدید، تحولات فرهنگیـ اجتماعی و ماهیت پیچیده میدان جنگ ترکیبی است که دشمن در آن تلاش دارد با تمام ابزارهای نرم، شناختی و روانی، ارزشها و باورهای انقلابی را هدف قرار دهد.
در این راستا، اقدامات کلیدی در دستور کار قرار دارد:
۱ ـ بازنگری کامل نظام تربیت و آموزش عقیدتی ـ سیاسی، با هدف ارتقای اثربخشی و انسجام، ساختارها، فرآیندها و منابع انسانی مرتبط با تربیت دینی و انقلابی در سپاه بازبینی شده و الگویی نوین در حال تدوین است.
۲ـ شبکهسازی علمی و عملی استادان و مربیان، با هدف پیوند بین دانایی و توانایی، تقویت شبکه استادان خبره، مربیان اندیشهورز و گروههای علمی فعال در ساحتهای معرفتی در دستور کار است. این شبکهها نقش کانونی در تولید محتوا، تبادل تجربه و انتقال دانش کاربردی ایفا خواهند کرد.
۳ ـ توانمندسازی و ارتقای مهارتی مربیان و استادان؛ دورههای آموزشی و تربیتی ویژهای برای مربیان عقیدتی ـ سیاسی طراحی شده که متناسب با شرایط جدید و اقتضائات میدان نبرد نرم، آنها را به ابزارهای نوین تحلیل، اقناع، مدیریت شبهات و روشهای نوین آموزشی مجهز میکند.
آیندهنگری شما برای عبور از چالشهای نوظهور چیست؟ آیا زمینه ورود به فناوریهای نوین نیز فراهم شده است؟
با همکاری صمیمانه همه معاونتهای نمایندگی و پشتیبانی فرماندهی محترم سپاه، ما ظرفیت و توان آن را داریم که بر همه چالشهای محیطی، اجتماعی و فرهنگی فائق آییم. با توکل بر خدا، به هیچوجه از ورود به عرصههای جدید فناورانه واهمه نداریم؛ بلکه بنا داریم به شکل هوشمندانه و هدفمند، زمینههای بهرهگیری از فناوریهای نوین، مانند هوش مصنوعی را در حوزه تربیت و آموزش عقیدتی ـ سیاسی فراهم کنیم و انشاءالله گامهای بلندی در این مسیر برداشته خواهد شد. در پایان، خدای بزرگ را حمد و سپاس میگویم که عصر حیات ما را در این دوران پرشکوه قرار داد، در کنار خالصترین بندگانش تنفس بخشید و فرصت بندگی و خدمت به انقلاب اسلامی را نصیبمان کرد.
آرزو دارم خداوند متعال، به ما اندیشه درست، عمل صالح، اخلاص و ثبات قدم عطا فرماید و در میدانهای سخت کارزار معرفتی و بصیرتی و جهادی، یاریگر و مددکار ما باشد، تا بتوانیم در مسیر تحقق اهداف بلند انقلاب اسلامی، سربلند و پیروز باشیم.