باکو به دنبال روابط دو جانبه با سوریه یا میانجی ‌سازش

آنچه در سفر جولانی باید در نظر داشت آن است که تحریرالشام شاید از لیست تروریستی امریکا خارج شده باشد، اما در نهایت ساختاری تروریستی است که تهدیدی برای کل منطقه است. لذا دیدار سران باکو با او گمانه زنی‌ها در باب اهداف واقعی این سفر و پیامدهای امنیتی آن برای منطقه را شدت بخشیده است.

پایگاه بصیرت / علی تتماج

جولانی، رئیس دولت موقت سوریه سرکرده گروه تحریرالشام به همراه هیأتی برای دیدار با «الهام علی‌اف» رئیس جمهور آذربایجان به پایتخت این کشور سفر کرد. دیدار در کاخ ریاست جمهوری زاگولبا برگزار شد. این سفر در حالی صورت گرفته که ظاهر آن جنبه توسعه مناسبات دو جانبه داشته است. چنانکه دو طرف یادداشت تفاهمی درباره همکاری در زمینه‌های انرژی، صادرات گاز طبیعی از طریق ترکیه و همکاری در حوزه اکتشاف نفت امضا کردند. در همین حال، «محمد البشیر» وزیر انرژی سوریه با انتشار پیامی در شبکه اجتماعی «ایکس» اعلام کرد که در این سفر راهکارهای تقویت همکاری‌ها در زمینه تأمین انرژی سوریه مورد بررسی قرار گرفته و توافقی با شرکت SOCAR آذربایجان برای صادرات گاز طبیعی به سوریه امضا شده است. این قرارداد گامی مهم در جهت استقلال انرژی و ایجاد شراکت راهبردی به شمار می‌آید. الهام علی‌اف رئیس‌جمهور آذربایجان در دیدار با جولانی گفت که گاز آذربایجان در آینده نزدیک به سوریه صادر خواهد شد. در همین راستا، تاکید شد که پروژه‌ای برای صادر کردن گاز آذربایجان از ترکیه به سوریه در آینده نزدیک به اجرا درخواهد آمد و این امر به بهبود امنیت انرژی سوریه کمک خوهد کرد. در این دیدار مطرح شد که آذربایجان قادر به کمک به احیای بخش انرژی سوریه است.

این وعده‌ها به سوریه در حالی داده می‌شود که از یک سو دمشق این روزها با بحران‌های شدید امنیتی و اشغالگری توسط آمریکا و رژیم صهیونی و ترکیه مواجه است، لذا آنچه از سوی باکو مطرح می گردد بیشتر به وعده درمانی سیاسی شباهت دارد تا کمکی اقتصادی. نکته دیگر آن است که بخش‌های قابل توجهی از سوریه در اشغال رژیم صهیونی است که رابطه‌ای نزدیک با باکو دارد و بخش عمده‌ای از انرژی این رژیم را باکو تامین می‌کند. با توجه به سازش جولانی با رژیم صهیونی این سناریو مطرح است که طرح انتقال گاز به سوریه نه برای کمک به مردم این کشور بلکه در اصل اقدامی در جهت منافع رژیم صهیونی می باشد. نکته مهم آنکه جمهوری آذربایجان در حالی وعده تامین نیازهای انرژی به جولانی داده است که ترکیه روابط نزدیکی با باکو دارد و این سناریو مطرح است که علی اف با این امتیاز دادن بر آن است تا سران دمشق را همچنان در مسیر خواسته‌های ترکیه حفظ نماید و از گرایش بیشتر آنها به سایر بازیگران حاضر در معادلات سوریه جلوگیری نماید.

اما آنچه در لوای تعاملات دو جانبه میان باکو و دمشق به چشم می خورد میزبانی علی اف در مذاکرات میان رژیم صهیونی و سوریه است. باکو در حالی با ادعای میزبانی از کشورهای دارای بحران‌ها و اختلافات همچون روسیه و آمریکا را مطرح می سازد که در لوای این تحرکات در 20 ماه نسل کشی غزه، تامین کننده انرژی و کالاهای مورد نیاز رژیم صهیونی بوده است.

منابع دیپلماتیک در دمشق گزارش دادند؛ در حالی که جولانی در دیدار اصلی حضور دارد، هیأتی سوری همراه با هیأتی اسرائیلی به طور جداگانه در باکو ملاقات خواهند کرد. انتظار می‌رود محور اصلی این دیدار، بررسی حضور و فعالیت‌های رژیم صهیونی در سوریه باشد که یکی از نقاط اختلاف میان دو طرف برای عادی‌سازی روابط است. پایگاه خبری «معا» گزارش داده که این دیدار در چارچوب مذاکرات محرمانه بین دمشق و تل‌آویو قرار دارد که اخیراً شدت گرفته است. چند روز پیش نیز گزارش شد که جولانی در ابوظبی با «تساحی هنگبی»، مشاور امنیت داخلی رژیم صهیونی دیدار کرده است؛ دیداری که با هماهنگی مستقیم محمد بن زاید، رئیس امارات صورت گرفته و بخشی از روند پیشرفت مذاکرات مخفی بین دمشق و تل‌آویو محسوب می‌شود. این دیدار در حالی مطرح شده است که جولانی از زمان سلطه بر دمشق رسما بر همراهی با رژیم صهیونی تاکید کرده و زمینه را برای اشغالگری آن باز گذاشته است که نه تنها جولان و قنیطره تا ریف دمشق را نیز در بر می‌گیرد. در همین راستا نیز منابع داخلی در سوریه اعلام کردند که رژیم صهیونی به دنبال ایجاد منطقه حائل در مثلث مرزی میان سوریه، لبنان و فلسطین اشغالی است. این منابع اضافه کردند که هدف از این اقدام، ایجاد یک کمربند امنیتی از مزارع اشغالی شبعا در لبنان گرفته تا القنیطره سوریه به شمار می‌رود. در همین راستا نیز منابع میدانی در سوریه گزارش دادند که نیروهای ارتش رژیم صهیونی که در پایگاه نظامی «تل الاحمر» در حومه استان القنیطره در جنوب سوریه مستقر هستند، گشتی نظامی را به سمت اطراف روستای «عین زیوان» در جنوب شهر القنیطره اعزام کردند. با توجه به این مولفه‌ها میزبانی باکو از جولانی را می‌توان بُعد دیگری از زمینه سازی برای سازش دمشق با صهیونیست‌ها دانست که در راستای خدمت علی اف به آمریکا برای آنچه صلح طلبی ترامپ می نامد دانست. نکته مهم آنکه اخیرا جولانی برای سازش با صهیونیست‌ها خواستار تسلط دمشق بر بخش‌هایی از لبنان از جمله طرابلس شده است. لذا این سناریو مطرح است که نشست باکو محلی برای هماهنگی جهت اقدام علیه لبنان باشد.

با توجه به ماهیت تروریستی جولانی و تحریر الشام و نیز برخی رفتارهای سوال برانگیز باکو در منطقه این سناریو مطرح است که این دیدار بیشتر هماهنگی برای سامان دهی بیشتر تروریست‌ها باشد که برای اعمال فشار بر کشورهای منطقه برای تن دادن به طرح‌‌هایی همچون دالان زنگزور صورت می گیرد.

نکته مهم دیگر در باب این سفر، رویکردهای بعضا حاشیه ساز باکو در قبال کشورهای منطقه است که در قالب میدان دادن به گروه‌های تروریستی صورت می‌گیرد. با توجه به ماهیت تروریستی جولانی و تحریر الشام و نیز برخی رفتارهای سوال برانگیز باکو در منطقه این سناریو مطرح است که این دیدار بیشتر هماهنگی برای سامان دهی بیشتر تروریست‌ها باشد که برای اعمال فشار بر کشورهای منطقه برای تن دادن به طرح‌‌هایی همچون دالان زنگزور صورت می گیرد.

به هر تقدیر آنچه در سفر جولانی باید در نظر داشت آن است که تحریرالشام شاید از لیست تروریستی امریکا خارج شده باشد، اما در نهایت ساختاری تروریستی است که تهدیدی برای کل منطقه است. لذا دیدار سران باکو با او گمانه زنی‌ها در باب اهداف واقعی این سفر و پیامدهای امنیتی آن برای منطقه را شدت بخشیده است.

منبع: سایت بصیرت