هشتگ اربعین

اربعین حسینی، فراتر از یک مناسبت مذهبی، به نمادی جهانی از اجتماع، مقاومت، همدلی و پیوند‌های انسانی تبدیل شده است. راهپیمایی میلیونی اربعین که هر سال میلیون‌ها زائر از کشور‌های مختلف را به سوی کربلا می‌کشاند، اکنون یکی از بزرگ‌ترین گردهمایی‌های مذهبی در جهان است. در این میان، شبکه‌های اجتماعی و رسانه‌های دیجیتال نقش کلیدی در بازتاب، ترویج و جهانی‌سازی پیام اربعین ایفا کرده‌اند؛ نقشی که هر سال پررنگ‌تر و تأثیرگذارتر می‌شود.
پیش از گسترش رسانه‌های اجتماعی، پوشش اخبار اربعین به‌طور عمده در انحصار رسانه‌های رسمی و محدود به زبان‌های خاص بود. اما امروزه، هر زائر خود به یک «رسانه کوچک» تبدیل شده است. انتشار روزانه هزاران عکس، ویدیو، استوری، توییت و لایو از مسیر‌های پیاده‌روی، موکب‌ها، تعاملات انسانی، و فضای روحانی اربعین، باعث شده که این پدیده مذهبی، سیاسی و فرهنگی از یک «رویداد محلی‌ـ منطقه‌ای» به یک جنبش جهانی با روایت‌گری مردمی تبدیل شود. هشتگ‌هایی مانند Arbaeen، اربعین، LoveForHussain، WalkToKarbala و ده‌ها مورد مشابه، فضایی برای هم‌گرایی محتوای جهانی درباره اربعین فراهم کرده‌اند. این هشتگ‌ها باعث شده‌اند که محتوا‌های تولیدشده توسط کاربران از ملیت‌ها، زبان‌ها و مذاهب مختلف، در یک فضا دیده و تحلیل شود. طبق گزارش‌های تحلیلی، هشتگ #Arbaeen در سال‌های اخیر میلیون‌ها بار در توییتر، اینستاگرام و تیک‌تاک مورد استفاده قرار گرفته است، که نشان از رشد قابل‌توجه تعاملات جهانی با این رویداد دارد.

نفوذ پیام اربعین به دل روایت‌های غیرشیعی
یکی از نکات جالب توجه، گسترش پیام اربعین فراتر از جامعه شیعه است. بسیاری از غیرمسلمانان، مسیحیان، سنی‌ها، و حتی افراد سکولار با پیام‌های انسانی و ضد ظلم امام حسین (ع) ارتباط برقرار کرده و تجربیات خود از حضور در اربعین را در رسانه‌های اجتماعی منتشر می‌کنند. این محتوای متکثر، به روایت چندصدایی از اربعین منجر شده که بار معنایی آن را برای طیف وسیعی از مخاطبان جذاب‌تر و قابل فهم‌تر کرده است.
ابزار‌های دیجیتال مانند موبایل، اینترنت همراه، پلتفرم‌های پخش زنده، و اپلیکیشن‌های ویرایش سریع ویدیو، امکان مستندسازی سریع و در لحظه از اتفاقات مسیر اربعین را فراهم کرده‌اند. دیگر لازم نیست منتظر گزارش تلویزیونی یا مستند رسمی بمانیم؛ هزاران روایت شخصی از تجربه پیاده‌روی، مهمان‌نوازی موکب‌ها، و فضای عرفانی اربعین در همان لحظه منتشر می‌شود. این ویژگی باعث احساس مشارکت دیجیتال در میان کسانی می‌شود که امکان حضور فیزیکی در مراسم را ندارند.
البته شبکه‌های اجتماعی تنها بستر تبلیغ یا روایت‌گری مثبت نیستند. گاهی شاهد نقد‌هایی درباره جنبه‌های مختلف مراسم، چالش‌های امنیتی، ضعف‌های مدیریتی یا حتی هجمه‌های رسانه‌ای هدفمند نیز هستیم. همین امر ضرورت حضور فعال‌تر و هوشمندانه‌تر جریان‌های فرهنگی در این فضا را گوشزد می‌کند تا بتوانند از قدرت روایت‌گری درست بهره ببرند.
در نهایت اینکه پیاده‌روی اربعین دیگر فقط یک مراسم سنتی نیست؛ یک جریان زنده و جهانی است که بخش عمده‌ای از آن در بستر دیجیتال شکل گرفته و رشد می‌کند. شبکه‌های اجتماعی و رسانه‌های نوین، با فراهم‌کردن بستر‌های ارتباطی، تصویری و روایی، باعث شده‌اند پیام اربعین در ابعاد انسانی، فرهنگی و اجتماعی، از مرز‌ها عبور کرده و به وجدان‌های بیدار در سراسر جهان برسد. در عصری که رسانه بر ذهن و دل انسان‌ها حکومت می‌کند، فناوری ابزاری قدرتمند در خدمت معنویت شده است.