نشریه اخبار و تحلیل ها 23 مهر 1404

pdf

word

▼ حرف روز  

  پایان نزدیک برای بی بی!

با اجرای فاز اول آتش‌بس در غزه، جنگ دوساله‌ای که منطقه را به خاک و خون کشیده بود موقتاً به پایان رسید و این اتفاق موقعیت سیاسی بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر رژیم صهیونی را به شدت پیچیده کرد. اگرچه او این توافق را پیروزی دیپلماتیک می‌نامد، اما فشارهای داخلی، اختلافات ائتلافی، پرونده‌های قضایی و انتخابات پیش رو، همه و همه نشان می‌دهند که دوران پایان مسئولیت او نزدیک شده است و پس از جنگ دیگر نمی‌تواند پشت بهانه‌های امنیتی پنهان شود.

ائتلاف شکننده راست‌گرایان که دولت نتانیاهو را تشکیل می‌دهد، به دلیل اختلاف بر سر آتش‌بس و ادامه جنگ، در آستانه فروپاشی قرار دارد؛ زیرا تندروها مانند بن‌گویر و اسموتریچ آتش‌بس را تسلیم در برابر حماس می‌دانند و تهدید به خروج از ائتلاف کرده‌اند. این موضوع با توجه به تعداد کم کرسی‌های دولت در کنست، می‌تواند به سقوط دولت منجر شود و ناکامی در تحقق وعده نابودی حماس، محبوبیت نتانیاهو را در میان راست‌گرایان به شدت تضعیف کرده است.از سوی دیگر، طرح معافیت سربازی یهودیان حریدی که یکی از شروط احزاب مذهبی برای حمایت از نتانیاهو بود، اکنون به پاشنه آشیل او تبدیل شده و مخالفت‌ها با آن شدت گرفته است. اگر این طرح تصویب نشود، احتمال خروج احزاب مذهبی از ائتلاف و سقوط دولت افزایش می‌یابد و بی بی باید برای مواجهه با این بحران آماده باشد. همچنین طرح اصلاحات قضائی که پیش از جنگ باعث درگیری‌های داخلی گسترده شده بود، احتمالاً پس از پایان جنگ دوباره به صدر مسائل سیاسی بازخواهد گشت و می‌تواند تنش‌ها را تشدید کند.

بهرحال شکست امنیتی در عملیات طوفان الاقصی که منجر به پیروزی و بازیابی عرت نفس و اعتماد به نفس فلسطینی‌ها شد، همچنان تیر خلاص بر محبوبیت نتانیاهو است و کمیته تحقیقات دولتی که پس از جنگ تشکیل شده، او را به اهمال کاری های استراتژیک متهم کرده است. برخلاف گذشته، حالا نتانیاهو نمی‌تواند از پاسخگویی طفره رود و احتمال دارد گزارش نهایی این کمیته خواستار استعفای او شود. پرونده‌های قضایی فساد نیز که در جریان محاکمه رسمی قرار دارد، دیگر بهانه‌ای برای فرار باقی نگذاشته و او باید خود را برای دوران سختی در دادگاه آماده کند.

نظرسنجی‌ها هم نشان می‌دهد که محبوبیت نتانیاهو به زیر ۲۰ درصد سقوط کرده و حزب لیکود نیز کرسی‌های خود را به شدت از دست داده است. رقبای او مانند یائیر لاپید و بنی گانتز در حال محبوب‌تر شدن هستند و حتی اگر نتانیاهو دولت را تا انتخابات بعدی حفظ کند، شانس چندانی برای پیروزی ندارد. بنابراین، با توجه به چالش‌های سیاسی، قضایی و اجتماعی، پایان جنگ غزه به معنای شروع شمارش معکوس برای پایان سیاسی یکی از منفورترین چهره‌های جهان است.(رامین نصیری)

▼ گزارش روز  

   صلح یا سراب؟!

پس از دیدار اخیر نتانیاهو و ترامپ، کاخ سفید از «طرح صلح» برای توقف جنگ در غزه رونمایی کرد. طرحی شامل بندهای ۲۰گانه که ظاهراً توقف جنگ در غزه را دنبال می‌کند، اما اهداف پیچیده‌تری نیز در بر دارد. پرسش مهمی که قبل از هر چیز مطرح می‌شود این است که به راستی این طرح می‌تواند صلح پایدار در غزه را رقم بزند؟

برای پاسخ به این پرسش، توجه به این نکته مهم است که در یک طرف ماجرا رژیم صهیونی قرار دارد که طبیعتاً از ماهیتش جدا نیست؛ پس بهتر است قدری با ماهیت این رژیم آشنا شویم. پس از صدور اعلامیه بالفور در ۱۹۱۷ که دولت انگلیس مجوز ایجاد یک «خانه ملی برای مردم یهود» در فلسطین را صادر کرد، سیل مهاجرت صهیونیست‌ها به فلسطین شروع شد. افزایش مهاجرت صهیونیست‌ها از اروپا به فلسطین موجب شد تا ساکنان واقعی فلسطین شروع به مقابله با صهیونیست‌ها کنند و بسیاری از فلسطینی‌ها حاضر نبودند زمین‌های خود را ترک کنند.

به همین خاطر، صهیونیست‌ها برای بیرون راندن مردم فلسطین از سرزمین آباء و اجدادی خود شروع به ایجاد گروه‌های ترور کردند. دکتر جوزف ماساد، استاد دانشگاه کلمبیا درباره تفکر صهیونیست‌ها برای ترور می‌گوید: «به کارگیری جنگ به عنوان صلح چنان در تبلیغات صهیونیستی و اسرائیلی مرکزی است که حمله اسرائیل به لبنان در سال ۱۹۸۲ که منجر به کشته شدن ۲۰ هزار غیرنظامی شد، عملیات صلح برای الجلیل نامیده شد.»

معروف‌ترین گروه‌های تروریستی صهیونیست تا سال ۱۹۴۸ شامل هاگانا، ایرگون و لحی می‌شدند. در همین رابطه، زیو ژابوتینسکی، یکی از مؤسسین گروهک تروریستی هاگانا می‌گوید: «ما نمی‌توانیم به اعراب فلسطینی در ازای سرزمین فلسطین چیز مناسبی ارائه کنیم. بنابراین، هیچ امیدی به دستیابی به توافقی داوطلبانه وجود ندارد. به همین خاطر، کسانی که چنین توافقی را شرطی اساسی برای صهیونیسم می‌دانند، بهتر است بگویند نه و از صهیونیسم کناره‌گیری کنند. استعمار صهیونی یا باید متوقف شود، یا بدون توجه به جمعیت بومی ادامه یابد.»

با این تفاسیر، ما قبل از آنکه با رژیم غاصب مواجه باشیم، با یک باند تروریستی مواجهیم؛ لذا از چنین رژیمی با این ماهیت نمی‌توان امیدوار به وفاداری به عهد یا حل معضل فلسطین بود.

رئیس‌جمهور آمریکا در بازگشت از نشست شرم‌الشیخ، از پاسخ مستقیم به پرسش درباره حمایت از تشکیل کشور فلسطین خودداری کرد و ادعا کرد که تمرکز او بر بازسازی غزه است و گفت: «من تاکنون درباره این موضوع اظهارنظر نکرده‌ام.»

در حال حاضر، هرچند که پس از مجاهدت‌های رزمندگان فلسطینی دشمن به این توافق تن داد، به نظر می‌رسد توافق حاضر می‌تواند آرامش مقطعی را حاصل کند، اما نمی‌توان خیلی به صلح پایدار امیدوار بود، چرا که موضوعات اساسی فلسطین همچنان حل نشده است.رژیم صهیونی نیز خوب می‌داند که این نبرد، نبرد ماهیت‌هاست؛ مشکل اصلی وجود خود این رژیم است. به همین خاطر، تا مادامی که این معضل حل نشده، عاقبت طرح صلح ترامپ نزدیک به طرح‌های پیشین از قبیل صلح کمپ دیوید و مادرید و اسلو و ملک فهد و شرم‌الشیخ اول (سال ۱۹۹۹)، شرم‌الشیخ دوم (سال ۲۰۰۵) و آناپولیس است که دوام نداشته‌اند.(محمد حکیمی)

▼ خبر ویژه 

  راز «ناوگان شبح» روسیه در دور زدن تحریم ها!

روسیه برای دور زدن تحریم‌های نفتی غرب، ناوگانی متشکل از ۵۰۰ تا ۹۰۰ کشتی موسوم به «کشتی‌های شبح» تشکیل داده است. به گزارش مجله فرانسوی لوبس، این کشتی‌ها مکرراً نام و پرچم خود را تغییر می‌دهند تا مالکیت و منشأ نفت روسیه را پنهان کنند. کلر پاولوس، مدیر امور بین‌الملل شرکت فرانسوی «لیستر»، می‌گوید: «در عرض سه سال، "بوراکای" پنج بار نام خود را تغییر داده و پرچم کشورهای مختلف را برافراشته است، و به احتمال زیاد ثبت آن در بنین جعلی است.»این کشتی‌ها معمولاً توسط شرکت‌های صوری ثبت شده در پناهگاه‌های مالیاتی اداره شده و برای جلوگیری از ردیابی، سیستم‌های موقعیت‌یاب خود را خاموش می‌کنند. اتحادیه اروپا نیز اخیراً ۱۱۸ کشتی جدید را به لیست سیاه خود افزوده است. به گفته مقام‌های اتحادیه اروپا، روزانه حدود ۱۰ فروند از این کشتی‌ها از کانال مانش عبور می‌کنند.این ناوگان نقش کلیدی در صادرات نفت روسیه به بازارهای جهانی ایفا می‌کند.