انتخابات پارلمانی در عراق که مسیر سیاستگذاریهای داخلی و خارجی این کشور را تعیین میکند در روز ۱۱ نوامبر یعنی ۲۰ آبان برگزار خواهد شد. در این انتخابات بیش از ۹ هزار نفر در قالب ۳۱ ائتلاف وارد رقابتها شدهاند. تعداد کرسیهای پارلمان عراق ۳۲۹ تا است که معمولا احزاب برای به دست آوردن آن رقابتهای تنگاتنگی دارند. در انتخابات پیش رو، در رابطه با شیوه ائتلافها و نقش بازیگران خارجی موارد ذیل قابل بیان است:
۱. احزاب کردی در این انتخابات با همان ۵ حزب معروف وارد انتخابات شدهاند که در این میان نقش جریانهای دموکرات و اتحادیه میهنی پررنگتر است و رأی آوری آنها نیز بیشتر است. جریان دموکرات بیشتر در استانهای اربیل و دهوک دارای نفوذ است و اتحادیه میهنی در سلیمانیه و کرکوک.
۲. احزاب سنی نیز با چهار ائتلاف وارد انتخابات شدهاند که شامل ائتلاف تقدم به رهبری حلبوسی، عزم به رهبری السامرایی، سیاره به رهبری خمیس خنجر و حسم به رهبری ثابت العباسی، وزیر دفاع کنونی هستند. شانس ائتلاف تقدم برای به دست آوردن تعداد کرسیهای پارلمانی از دیگر احزاب بیشتر است.
۳. احزاب شیعه در این انتخابات نیز با تعدد ائتلافها ورود پیدا کردهاند. براساس آخرین وضعیت موجود تاکنون ۱۰ اتئلاف اصلی و ۶ ائتلاف محلی توسط شیعیان تشکیل گردیده که ائتلاف دولت قانون به رهبری مالکی، بدر به رهبری العامری و توسعه به رهبری السودانی مهمترین آنها هستند.
۴. در این انتخابات در فهرست شیعیان حیدرالعبادی تاکنون ائتلافی تشکیل نداده که احتمالا با سیدعمار حکیم وارد ائتلاف شود که حکیم نیز در چارچوب ائتلاف قوی الدوله وارد انتخابات شده است. اما همچنان بحث بر روی عدم ورود مقتدی صدر به انتخابات است که تاکنون در هیچ قالب و ائتلافی ورود نداشته است. جریان مقتدی صدر در دوره قبلی ۷۳ کرسی پارلمان را کسب کرد، اما بعد از گذشت چند ماه نمایندههای خود را از پارلمان خارج کرد. در مقطع فعلی نیز تاکنون مقتدی صدر انتخابات را تحریم کرده و ورود جدی نداشته است. این احتمال در آینده وجود دارد که مقتدی صدر برای ورود به انتخابات ورود مستقیم داشته باشد. این ورود ممکن است در قالب ارائه لیست خاص همچون دورههای قبل باشد یا ممکن است در حمایت از یک ائتلاف خاص باشد که در این رابطه بحث حمایت مقتدی صدر از ائتلاف سودانی مطرح است. دلیل حمایت مقتدی صدر از السودانی نیز عدم ائتلاف مقتدی صدر با سایر جریانهای شیعی و تلاش برای پیروزی السودانی در برابر ائتلاف نوری مالکی و کلا جریان اطار التنسیقی است.
۵. برخی این گزاره را مطرح میکنند که احتمالا ائتلاف توسعه به رهبری السودانی در صورت عدم ورود مقتدی صدر به انتخابات حداکثر کرسیهای شیعیان را کسب کند. این مساله نیز همچنان مطرح است که احزاب شیعی همچون دوره گذشته در قالب یک چارچوب به نام اطار التنسیقی وارد شوند که فعلا این هم افزایی شکل نگرفته و احتمال دارد در دوره فعلی احزاب به صورت انفرادی به رقابتهای انتخاباتی وارد شوند.
۶. در حوزه مداخله بازیگران خارجی در مساله انتخابات، این امر همچون دورههای گذشته در حال رخ دادن است و آمریکا به صورت گسترده وارد این حوزه شده است. رفتارشناسی آمریکاییها نشان میدهد که از هم اکنون با بحث خلع سلاح گروههای مقاومت و فشار بر دولت عراق به دنبال تاثیرگذاری بر نتایج انتخابات هستند. آمریکاییها اکنون به صورت مستقیم در بحث حمایت از برخی احزاب نیز به بازیگری فعال رسیدهاند، زیرا انتخابات پارلمانی را مهمترین اتفاق برای پیشبرد طرحها و اقدامات خود به ویژه در حوزه مقابله با ایران و تضعیف گروههای مقاومت در عراق میدانند.
ارزیابی نهایی
انتخابات پارلمانی در عراق مهمترین روند سیاسی در این کشور است که بازیگران مختلفی به ویژه در بازیگران خارجی در آن به نقش آفرینی روی میآورند. تکثر بازیگران پشت پرده در انتخابات و منافع آنها برای رسیدن به اهداف خود منتج به این شده که در دورههای قبلی برخی وضعیتها و اتفاقات به وجود آید که در نهایت در انتخابات قبلی، عراق به سمت جنگ داخلی سوق پیدا کرد و روند سیاسی در این کشور به مدت یک سال تعلیق شد. عدم ثبات سیاسی در عراق و حالت هرج و مرج در این کشور مهمترین سیاست کشورهایی همچون آمریکا است و چنانچه نتایج انتخابات در عراق بر میل آمریکاییها نباشد، احتمال اقدامات و وقوع برخی تحرکات در عراق وجود دارد.