قانون اساسی تجلی اندیشه سیاسی حضرت امام خمینی است

رییس سابق پژوهشکده امام خمینی و انقلاب اسلامی تاکید کرد: طبیعی است هیچ گروه سیاسی یا اجتماعی خاصی نمی‌تواند بگوید من منحصرا متولی برداشت و تبیین اندیشه‌ی امام(ره) هستم و دیگران حق ورود به این عرصه را ندارند.

نباید با جمود و توقف در ظواهر راه هرگونه پویایی دراندیشه امام(ره) را مسدود کرد

حجت‌الاسلام والمسلمین مجید انصاری در گفت‌وگو با خبرنگار سیاسی خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا) با اشاره به سخنان اخیر حجت‌الاسلام والمسلمین سیدحسن خمینی و انتقاد وی از انحصاری کردن دیدگاه‌های حضرت امام خمینی(ره) و واکنش‌هایی که در قبال این سخنان صورت گرفته است، ضمن ابراز تعجب از این واکنش‌ها، با بیان این‌که " سخنان سیدحسن خمینی مساله‌ واضح و مهمی است که ظرف دو سال گذشته همواره وی در برنامه‌های مختلف و سخنرانی‌ها و مصاحبه‌هایش روی آن تاکید داشته است" اظهار کرد: در برنامه زنده‌ی تلویزیونی که ایام نوروز از ایشان پخش شد و بسیار هم مورد استقبال گسترده‌ مردم قرار گرفت. نزدیک به 20 دقیقه ایشان روی همین موضوع صحبت کرد و آن صحبت به لحاظ اهمیت و محتوای بالایی که داشت به صورت یک ویژه‌نامه کامل توسط روزنامه‌ اطلاعات چاپ و منتشر شد.

این عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام، با بیان این‌که " آن زمان چنین واکنش‌هایی را شاهد نبودیم" افزود: شاید مقطع زمانی که ایشان این اظهارات را مجددا در آن‌جا تکرار کردند مورد توجه برخی دوستان قرار گرفته است.

انصاری با بیان این‌که " مساله به این برمی‌گردد که برخی ممکن است امام(ره) را به عنوان یک شخص حقیقی بپندارند که در مقطعی از تاریخ ظهور کرد و نقشی آفرید و بعد هم از دنیا رفت و به تعبیر عامیانه به تاریخ پیوست" ادامه داد: طبیعی است که کسانی که این‌گونه به امام(ره) نگاه می‌کنند نگاه نادرستی دارند و البته برخی‌ هم ممکن است با جمود و توقف در ظواهر فرمایشات یا نوشته‌های حضرت امام راه هرگونه نوآوری و پویایی در اندیشه ایشان را مسدود کنند که این هم می‌تواند آفتی دیگر باشد. در حالی که در فرمایشات حجت‌الاسلام والمسلمین سیدحسن خمینی این نکته برجسته بود که امام اولا یک مکتب هستند به این جهت که امام(ره) در دوران ما اسلام ناب و اسلام حقیقی را با همه‌ ظرفیت و جامعیتش مطرح کردند و چون اسلام یک دین پویا و به تعبیر ایشان یک متن مقدس است، طبعا امام(ره) هم که مبین، منادی و مروج این اسلام ناب و این متن مقدس که به تعبیر دیگر همان حقیقت متجلی قرآن است، هستند، می‌توانند یک مکتب باشند؛ لذا تعبیر مکتب از امام(ره) به این معناست.

اصول ثابت می‌توانند به عنوان مبانی اجتهاد در اندیشه‌ امام(ره) مورد توجه قرار گیرند

وی افزود: طبیعی است همان‌طور که اسلام و قرآن اصول ثابتی دارند که این اصول لایتغیر است در اندیشه و مکتب حضرت امام هم اصول ثابتی وجود دارد که این‌ها نه رنگ کهنگی به خود می‌گیرد و نه قابل توجیه و تفسیر هستند مثل اصل اسلامی بودن نظام، جمهوریت در نظام و نقش برجسته رای و اراده مردم در ساختار سیاسی قدرت. موضوع ظلم‌ستیزی، عدالت‌خواهی، اعتماد به نفس و لزوم امانت‌داری و صداقت حاکمیت در برابر مردم و اصول مختلفی که در اندیشه‌ سیاسی ایشان یا اندیشه‌ مدیریتی ایشان بوده، این‌ها اصول ثابتی هستند که می‌توانند به عنوان مبانی اجتهاد در اندیشه امام(ره) مورد توجه قرار گیرند.

انصاری ادامه داد: وقتی صحبت از اجتهاد در اندیشه و مکتب امام(ره) می‌شود به این معناست که ما با تکیه بر این اصول بتوانیم متناسب با زمان و مکان راه انقلاب را هموار کرده و پیش ببریم.

این عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام، اضافه کرد: مثلا وقتی ایشان بر مقوله‌ای مثل مبارزه با تحجرگرایی و خرافات تکیه می‌کنند و به عنوان یک اصل به این موضوع می‌پردازند تطبیق این موضوع با مصادیق برعهده‌ کسانی است که می‌خواهند در اندیشه‌ امام(ره) در هر زمان و مکانی اجتهاد کنند؛ چراکه مظاهر تحجر، ارتجاع و عقب‌ماندگی فکری ممکن است متفاوت باشد. یا جریانات منحرفی که مبتنی بر این جریان تحجرگرایی می‌توانند جامعه را تهدید کنند، در زمان حیات حضرت امام جمعیتی به نام ولایتی‌های افراطی یا انجمن حجتیه بودند. امروز همین جریانات یا جریانات اسلام سلفی‌گری و طالبانی و امثال این‌ها می‌توانند مصداق این موارد باشند.

دبیر اجرایی مجمع روحانیون مبارز اضافه کرد: همین‌طور زمانی که امام(ره) بر بحث خودباوری و دوری از وادادگی در برابر غرب تکیه می‌کنند، مصادیقی در آن زمان در بین برخی ملی‌گراهای منکر نقش دین و مذهب بروز و ظهور می‌کرد و یا برخی از منورالفکرهای آن زمان (به تعبیر حضرت امام). امروز ممکن است در جریانات نوین سکولار که قائل به جدایی دین از سیاست هستند چنین چیزی تجلی پیدا کند.

انصاری اضافه کرد: همینطور در حوزه‌های مختلف مثلا در گذشته اگر جمعی با تکیه بر ظواهر برخی از روایات هرگونه مبارزه با رژیم شاه و تلاش برای برپایی نظام جمهوری اسلامی ایران را کاری بیهوده و غیرقابل تحقق می‌پنداشتند، امروز هم همان جریانات ارتجاعی ممکن است با تردید و شبهه‌افکنی در نقش رای مردم سعی کنند به جای اندیشه‌ جمهوریت بیشتر به فکر تثبیت نوعی حاکمیت یکسویه باشند.

وی پژوهشگران و مجتهدان عرصه‌های اجتماعی، جامعه‌شناسی و سیاسی و دینی را متولیان اندیشه‌های امام(ره) برشمرد و گفت: این افراد می‌توانند در این زمینه اجتهاد کنند و برداشت مناسب را داشته باشند و از این طریق همواره امام(ره) را به عنوان یک مکتب در عرصه‌ سیاسی، اجتماعی و فرهنگی کشور زنده نگه دارند.

قانون اساسی تجلی اندیشه‌ سیاسی حضرت امام خمینی(ره) بوده است

دبیر اجرایی مجمع روحانیون مبارز، در پاسخ به این سوال که در شرایط فعلی کشور چطور می‌توان مدعیان واقعی و غیرواقعی طرفداری از اندیشه حضرت امام را شناخت، خاطرنشان کرد: این کار اصلا دشوار نیست.اصول اندیشه‌های امام(ره) در حوزه‌های مختلف کاملا شفاف و روشن است.

انصاری با اعتقاد بر این‌که اندیشه‌ سیاسی حضرت امام(ره) از یک نظریه به یک ساختار و نظام مشخص تبدیل شد و در قانون اساسی متجلی گردید، گفت: بنابراین می‌توان گفت قانون اساسی تجلی اندیشه‌ سیاسی حضرت امام خمینی(ره) بوده است؛ لذا اگر ما در جامعه شاهد باشیم گام‌هایی فراتر و یا فروتر از قانون اساسی بخواهد برداشته شود یا در جهت کمرنگ و پررنگ کردن اصول قانون اساسی اقدامی صورت گیرد، این‌ها می‌تواند انحراف از اندیشه حضرت امام باشد. نظام سیاسی مورد نظر امام(ره) همان نظام سیاسی است که در قانون اساسی به صورت یک ساختار حقوقی و یک میثاق ملی درآمده است. یا در وصیت‌نامه‌ حضرت امام اصول نگرش کلی ایشان به موضوعات مختلف و روابط داخلی و خارجی و روابط حاکمیت و ساختار قدرت کاملا منعکس شده است.

با برداشت‌های ابزاری از اندیشه حضرت امام مواجه هستیم

این عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام، گفت: کار دشواری نیست که بخواهیم تشخیص دهیم آیا حقیقتا اشخاص و گروه‌ها به دنبال کشف و فهم و توسعه و تبیین دیدگاه و اندیشه و مکتب امام خمینی(ره) هستند و خودشان و یا حرکات‌های‌شان را با دیدگاه حضرت امام خمینی(ره) تطبیق می‌دهند یا به تعبیر دیگر آیا مکتب امام خمینی(ره) یک راهنما و قطب‌نمای حرکت در مسائل مختلف توسط اشخاص، جریانات و یا گروه‌هاست یا این‌که به صورت ابزاری یا گزینشی برخی از فرمایشات ایشان را بدون توجه به شان نزول، زمان و مکان مساله استفاده می‌کنند که در پاره‌ای از موارد کاملا 180 درجه برخلاف آن روح، محتوا و فلسفه‌ رفتار و گفتار امام(ره) شاهد برداشت از سخنان امام(ره) هستیم. برداشت‌هایی که با تعدیل و تفسیرهای شخصی و بسیار دور از محتوای اصلی از فرمایش حضرت امام خمینی(ره) و یا مکتب ایشان صورت می‌گیرد این به نظر من برداشت‌های ابزاری است.

انصاری ادامه داد: مثلا این‌که به استناد یک صحبت یا یک حکم و یا یک موضع‌گیری خاص از حضرت امام خمینی(ره) به سرکوب جامعه و یا نفی حق رای مردم بپردازیم و یا رای مردم را به صورت تزئینی و حاشیه‌ای تفسیر کنیم، طبیعی است که این تفسیر و اجتهاد در برابر نص، یا تفسیر بما لایرضی صاحبه است.

دبیر اجرایی مجمع روحانیون مبارز، با تاکید بر این‌که " تشخیص این‌که حقیقتا صادقانه با اندیشه‌ها و راه و روش مکتب امام(ره) برخورد می‌شود و یا این‌که نگاه‌مان یک نگاه ابزاری است کار دشواری نیست" ادامه داد: متولی اندیشه‌ حضرت امام خمینی(ره) همه‌ مراکز حوزوی، دانشگاهی، پژوهشگران، سیاست‌گران و اندیشمندان هستند که باید به این مکتب فکری رجوع کنند؛ چراکه این مکتب، مکتب اسلام است که زیربنای قانون اساسی و نظام سیاسی و مهمتر از نظام سیاسی زیربنای اعتقادات دینی ماست.