صبح صادق >>  دین >> یادداشت
تاریخ انتشار : ۲۴ دی ۱۴۰۳ - ۱۹:۱۶  ، 
شناسه خبر : ۳۷۱۱۵۴
پایگاه بصیرت / سیدحسین خاتمی خوانساری

رهبر معظم انقلاب در دیدارمردم قم فرمودند: «کار نرم‌افزاری عبارت است از دروغ‌پردازی، فاصله انداختن بین واقعیت با فکر و تصور افکار عمومی؛ شما رو به قوت می‌روید، او تبلیغ می‌کند که شما دارید ضعیف می‌شوید. خودش دارد ضعیف می‌شود، تبلیغ می‌کند که دارد قوی می‌شود. شما تهدیدناپذیر می‌شوید، او می‌گوید: من با تهدید شما را از بین می‌برم. تبلیغات این است. یک عده‌ای هم تحت تأثیر قرار می‌گیرند.» 

در روایات اسلامی، به‌ویژه در آموزه‌های شیعی، بر موضوع مقاومت در برابر دشمنان و افشای نقاط ضعف آنان به‌طور متعدد تأکید شده است. آموزه‌های دینی همیشه بر ایجاد روحیه مقاومت، امید و اتحاد میان مؤمنان تمرکز دارد و روش‌هایی برای مقابله با دشمن و شکستن هیمنه آن ارائه می‌دهد. دلیل مهم این قدرت هم آن است که آنان خدا را دارند و دشمنان شیطان را دارند. گاهی برخی غفلت‌ها سبب می‌شود ما نتوانیم قدرتی را که داریم بشناسیم و با قوت دل و بدون خستگی در میدان مبارزه حاضر شویم. 

اولین ابزاری که برای دوری از غفلت و ناامیدی لازم داریم، ایمان و بصیرت است که از مهم‌ترین عوامل مقابله با دشمنان دین و انسانیت است. خداوند در قرآن می‌فرماید: «در تعقیب گروه [دشمنان]سستى نورزید. اگر شما درد مى‌کشید، آنان [نیز]همان‌گونه که شما درد مى‌کشید، درد مى‌کشند و حال آنکه شما چیزهایى از خدا امید دارید که آنها امید ندارند و خدا همواره داناى سنجیده‌کار است.» (نساء/۱۰۴)

دوم آنکه باید ضمن ضعیف دانستن دشمن به این نقاط ضعف آگاه باشیم. دشمنان ما ترسو هستند و در مقابل سرسختی ما توان استقامت ندارند. برای شناخت نقاط ضعف دشمن یک لحظه هم نباید غفلت کنیم و دست از رصد و مراقبت از دشمن برداریم. کما اینکه دشمنان از رصد و مراقبت از ما دست برنمی‌دارند. امیرالمؤمنین علی (ع) می‌فرمایند: «إِنَّ أَخَا الْحَرْبِ الْأَرِقُ وَ مَنْ نَامَ لَمْ یُنَمْ عَنْهُ»؛ مرد جنگجو همیشه بیدار و هوشیار است و هر که از دشمن آسوده بخوابد، دشمن نسبت به او نخواهد خفت.» (نهج‌البلاغه، نامه۶۲) این روایت نشان‌دهنده ضرورت هوشیاری در برابر نقشه‌ها و برنامه‌های دشمن است. همچنین بصیرت به‌معنای شناخت درست دوست و دشمن و پرهیز از سردرگمی است. 
سومین مورد از راه‌های مؤثر مقابله با دشمنان، ایجاد اتحاد و یکپارچگی میان مؤمنان است. تفرقه و اختلاف، یکی از ابزار‌های اصلی دشمنان برای تضعیف مقاومت و ایستادگی است، چه این اختلاف میان دو نفر باشد، چه میان دو گروه بزرگ در جامعه باشد. امام علی (ع) می‌فرمایند: «و بر شما باد به ارتباط و بذل و بخشش و دوری گزیدن از جدایی و پشت کردن به یکدیگر.» (نهج‌البلاغه، نامه ۴۷) همدلی و هم‌زبانی سبب می‌شود هیبت مسلمانان با عظمت دیده شود و هیبت پوشالی دشمن شکسته و قدرت او کم شود. دشمنان از کمترین تفرقه میان مؤمنان سوءاستفاده می‌کنند و طوری عمل می‌کنند که سربازان اسلام ضعیف شوند و خودشان به منزله یک نیروی قدرت‌مند شناخته شوند. در بسیاری از روایات، به ضعف و زوال قدرت دشمنان در صورت اتحاد مؤمنان اشاره شده است. دشمن اگر ابزار و قدرت ظاهری داشته باشد هم، در برابر ایمان و اراده مؤمنان ناتوان است؛ چون قدرت خداوند بسیار زیاد است. آنچه شجاعت و عزم مؤمنان را تقویت می‌کند، بیان نقاط قوت مؤمنان و نقاط ضعف دشمنان است و این وظیفه برعهده مبلغان دینی و علماست.

در روایات شیعه، مقابله با دشمنان بر اصولی مانند بصیرت، اتحاد، صبر، الگوگیری از مقاومت‌های تاریخی، روحیه شهادت‌طلبی و افشای ظلم دشمن استوار است. این اصول، هم‌زمان به ایجاد روحیه مقاومت در میان مؤمنان و شکستن هیمنه دشمن کمک می‌کنند. ما باید برای افشای ضعیف بودن دشمن برنامه داشته باشیم و بدون هیچ درنگ و خستگی در این زمینه کار کنیم. مولای‎مان علی (ع) می‌فرمایند: «لَبئْسَ لَعَمْرُ اللَّهِ سُعْرُ نَارِ الْحَرْب أَنْتُمْ، تُکَادُونَ وَ لَا تَکِیدُونَ وَ تُنْتَقَصُ أَطْرَافُکُمْ فَلَا تَمْتَعِضُونَ. لایُنَامُ عَنْکُمْ وَ أَنْتُمْ فِی غَفْلَةٍ سَاهُونَ...»؛ دشمن طرح‌هاى مکارانه دارد، ولى شما هیچ‌گونه برنامه جهت خنثى‌سازى طرح‌هاى آنان ندارید. به محدوده‌هاى تحت اختیار شما حمله مى‌کنند و آنها را تصرف مى‌کنند و شما ناراحت نمى‌شوید. دشمن در مبارزه با شما به خواب نمى‌رود، ولى شما در غفلت و فراموش‌کارى هستید به‌خدا سوگند چنین افراد (بى‌برنامه و بى‌تفاوت و غافل) شکست خورده و مغلوبند. (نهج‌البلاغه، خ ۳۴) خداوند در قرآن می‌فرماید: «انّ کید الشّیطان کان ضعیفا» در حالی‌که شیطان و ایادی آن می‌خواهند خود را قوی نشان دهند. از مهم‌ترین اقدامات دشمنان و شیطان این است که مؤمنان را از نقاط قوت‌شان غافل کنند و بر نقاط ضعف‌شان تاکید کنند و آن‌را بزرگ‌نمایی کنند. شیطان می‌خواهد که مؤمنان نقاط قوت خود را فراموش کنند و روی ضعف‌های خود تمرکز کنند. اگر مؤمنان به قدرت ایمان، اتحاد و عمل صالح خود توجه کنند، می‌توانند در برابر شیطان و نقشه‌های او ایستادگی کنند. شیطان به خوبی می‌داند که هر انسانی نقاط ضعفی دارد. او سعی می‌کند از این نقاط ضعف استفاده کند تا مؤمنان را به گناه و انحراف بکشاند. این‌کار می‌تواند به تضعیف روحیه و ایمان آنها بینجامد که باید برای مقابله با این موضوع هم برنامه‌های جدی داشته باشیم.