اعتقاد به ظهور، اعتقاد به این اصل است که خداوند انسان را بیهوده نیافریده و از این آفرینش مقاصدی عالی در نظر داشته است. آیات و روایات متعددی درباره دلیل زندگی و ارزش زندگی انسان وجود دارد که اگر آنها را نفهمیم، نمی‌توانیم بسیاری از اتفاقات و وظایف‌مان را درک کنیم. انسان‌هایی که باطل‌گرا و پوچ‌گرا هستند، به واسطه نداشتن علم و اعتقاد به عالم غیب و حقایق زندگی، نمی‌توانند درکی از رنج‌ها و مرارت‌ها داشته باشند و بفهمند که این دنیا نیاز به تلاش دارد برای رسیدن به یک حقیقت واحد که «بندگی» خداوند است. زراره در روایتی می‌گوید: شنیدیم که امام صادق(ع) فرمودند: «امام قائم(ع) را پیش از آنکه قیام کند، غیبتی است.» عرض کردم: چرا؟ فرمود: «برای اینکه می‌ترسد.» و با دست خود به شکمش اشاره کرد ـ یعنی او را می‌کشند‌ـ سپس فرمود: «ای زراره اوست کسی‌که مردم در انتظارش به‌سر می‌برند و اوست همان کسی که در ولادتش تردید خواهند نمود و بعضی خواهند گفت پدرش مرد در حالی که جانشین و فرزندی نداشت و بعضی خواهند گفت در بطن مادر بود و برخی خواهند گفت دو سال یا چند سال پیش از وفات پدرش به دنیا آمده است و اوست که در انتظارش هستند ولی خداوند دوست دارد که دل‌های شیعه را آزمایش کند و در زمان غیبت اوست که باطل‌گرایان به تردید می‌افتند.» زراره می‌گوید: عرض کردم: فدایت شوم اگر من به آن دوران رسیدم چه‌کار کنم؟ امام(ع) فرمودند: «ای زراره هرگاه به آن دوران رسیدی این دعا را بخوان: «اَللّهُمَّ عَرِّفْنى نَفْسَک، فَاِنَّک اِنْ لَمْ تُعَرِّفْنى نَفْسَک، لَمْ اَعْرِف نَبِيَّک؛ اَللّهُمَّ عَرِّفْنى رَسُولَک، فَاِنَّک اِنْ لَمْ تُعَرِّفْنى رَسُولَک، لَمْ اَعْرِفْ حُجَّتَک؛ اَللّهُمَّ عَرِّفْنى حُجَّتَک، فَاِنَّک اِنْ لَمْ تُعَرِّفْنى حُجَّتَک، ضَلَلْتُ عَنْ دينى...» خدایا خودت را به ما بشناسان، زیرا اگر تو خودت را به ما نشناسانی من رسولت را نخواهم شناخت، خدایا پیغمبرت را به من بشناسان، زیرا اگر پیغمبرت را به من نشناساندی، من حجت تو را نخواهم شناخت. خدایا حجت خودت را به من بشناسان، زیرا اگر حجتت را به من نشناسانی من از دینم دور و گمراه می شوم...(الکافی، ج1، ص337) در این دستورالعمل و بیان شریف امام صادق(ع) چند نکته اساسی وجود دارد و آن، اینکه اعتقاد به ظهور حضرت بقیة الله الاعظم(ع) به یک رشته اعتقادات دینی و اخلاقی و همچنین معرفت به تمام حقایق دین نیاز دارد. منتظران ظهور و کسانی‌که می‌خواهند در هر دوره و زمانی سرباز حضرت باشند، باید به معرفت کامل و جامع برسند. در این میان، کسانی‌که باطل‌گرا هستند، همیشه دچار تردید هستند و نمی‌توانند معارف لازم برای ظهور را درک کنند. آیت‌الله جوادی‌آملی می‌گوید: «این دعا یک دعای عمیق علمی کلامی است و آن دعا این است که پیامبر مردم، منتخب مردم نیست، حاکم بر مردم، والی بر مردم در قلمرو دین کسی است که خلیفة الله باشد از طرف خدا باشد. خلیفه وقتی شناخته می‌شود که آدم مستخلف عنه را بشناسد، اگر کسی «الله» را شناخت خلیفة الله را می‌شناسد.»
نبوت و امامتی که فهم دین به فهمیدن این دو بستگی دارد و در راستای خداشناسی قرار دارد که همان «يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا أَطِيعُوا اللَّهَ وَأَطِيعُوا الرَّسُولَ وَأُولِي الْأَمْرِ مِنْکمْ»(نساء/59) است. در اعصار گذشته خداوند پیامبرانش را توانمند کرد به علوم و فنون روز که بیشترین استفاده را در بین مردم داشت. مانند قدرت لازم به حضرت سلیمان(ع) برای مواجهه با اجنه و کسانی که کارشان در این‌رابطه بود. قدرت شفای مرضا به حضرت عیسی(ع) در زمانی که مریضی فراگیر بود. قدرت بیان و سخنوری به حضرت رسول اکرم(ص) در زمانی که عرب حجاز به فصاحت و بلاغت و شعرسرایی شهره بود و باید با کلامی که آنان را مبهوت می‌کرد؛ مانند قرآن کریم با آنها سخن گفته می‌شد و دیگر پیامبران که هر کدام عالم به علم روز و دوره‌ای بودند که زندگی می‌کردند. دوره‌ای که ما در آن قرار داریم، دوره علم و فناوری است و مطمئناً حضرت حجت‌بن‌الحسن(عج) با تشریف فرمایی‌شان علومی میان مردم می‌آورند که همه انسان‌ها را خیره کند، پس منتظران ظهور هم باید خود را در جهات علمی قوی کنند تا بتوانند در یاری حضرت نقش داشته باشند. امام صادق(ع) می‌فرمایند: «تا زمان انقلاب حضرت مهدی(ع) علم و دانش تا چهار کلمه ترقّی می‌کند، امّا در عصر مهدی(ع) به‌اندازه هفتاد و چهار کلمه ترقّی خواهد کرد. این، یکی از اسباب پیروزی است.»(بحارالانوار، ج۴۲، ص۳۲۷) شناخت خداوند و اهل بیت(ع) و علوم اسلامی و نجات از گمراهی و تاریکی باید اولین وظیفه ما باشد اگر می‌خواهیم یک منتظر واقعی باشیم و به کار امام زمان‌مان(ع) بیاییم. در مقابل کسانی که باطل گرا هستند، نمی‌توانند در مقابل علم الهی و عمیق عالمان منتظر ظهور قد علم کنند و نمی‌توانند با شبهات و استدلال‌های غیرعلمی بر منتظران غلبه پیدا کنند. شرط پیروزی مسلح شدن به سلاح علم و معرفت است. ضمانت پیروزی عالم شدن و دین شناس بودن است. در این مورد هم تلاش بی وقفه ما لازم است و هم توکل به خداوند برای کسب قدرت علمی و عملی.
