بر اساس بند دوم اصل سوم قانون اساسی آمریکا، رؤسای‌جمهور آمریکا هر سال در ماه ژانویه یا فوریه گزارشی را در قالب سخنرانی در حضور اعضای کنگره، قضات دیوان عالی فدرال و اعضای کابینه انجام می‌دهد. طی این سخنرانی، رؤسای‌جمهور آمریکا وضعیت کشور را بررسی می‌کند و اولویت‌های خود در سال آینده را اعلام و سعی می‌کنند برای برنامههایشان حمایت کنگره را به دست آورند و در جهت تقویت وحدت ملی و همبستگی کشور سخنرانی کنند. رؤسای‌جمهور آمریکا در این سخنرانی افزون بر موارد ذکر شده باید درباره عملکرد خود توضیح دهند و از اقدامات‌شان دفاع کنند. بر همین اساس ترامپ برای پنجمین بار این سخنرانی را که معروف به وضعیت اتحادیه است انجام داد، سخنرانی صد دقیقه‌ای که طولانی‌ترین سخنرانی از این دست در تاریخ آمریکا بود.
او با اشاره به عمر چهل و سه روزه دولتش گفت در این مدت به اندازه چهار تا هشت سال بعضی از دولت‌های قبل از خود دستاورد داشته است. ترامپ در حوزه سیاست خارجی به نامه زلنسکی اشاره کرد و گفت، او برای اتفاقات دیدارش با ترامپ عذرخواهی کرده و اعلام کرده است آماده مذاکرات صلح است. ترامپ از اقدامات تجاری و سیاست‌های اقتصادی اتحادیه اروپا، هند، مکزیک، کانادا و برزیل انتقاد کرد و گفت آنها هزاران میلیارد دلار از طریق ایجاد تعرفه علیه کالا‌های آمریکایی درآمد داشته و حالا نوبت آمریکاست که به اقدامات آنها پاسخ دهد و از طریق اعمال تعرفه بر واردات از آنها ده‌ها هزار میلیارد دلار برای آمریکا کسب درآمد کند و با کاهش مالیات‌ها از شرکت‌ها بزرگ و افراد ثروتمند باعث کاهش تورم و بیکاری و رونق تولید مسکن شود. او در سخنانش گریزی هم به افزایش بی‌سابقه نرخ تخم‌مرغ زد و آن را ناشی از سیاست‌های غلط بایدن دانست. ترامپ در سخنرانی خود باز هم بر گرفتن کانال پاناما تأکید کرد. وی همچنین مدعی شد، ۷۰ درصد مردم آمریکا از سیاست‌های او پشتیبانی می‌کند.
درباره سخنان ترامپ به چند موضوع می‌توان اشاره کرد: اقدامات ترامپ به شدت به موقعیت آمریکا در جهان آسیب زده است و بسیاری از کارشناسان معتقدند، سیاست‌های ترامپ ارزش‌ها و دستاورد‌هایی را که در طول سال‌ها عظمت ملی آمریکا ساخته، محو و نابود می‌کند. مطلب دیگر اینکه آمار‌های دروغ و غلط ترامپ است که به یک پدیده عادی در سخنرانی‌های وی تبدیل شده است؛ از جمله در این سخنرانی ترامپ گفت از طریق افزایش تعرفه کاهش درآمد‌های مالیاتی را جبران می‌کند؛ ولی طبق بررسی‌های انجام گرفته افزایش تعرفه در نهایت دو درصد از کاهش مالیات‌ها را جبران می‌کند، حال باید به این موضوع هم اشاره کرد که ترامپ همین افزایش تعرفه را هم علیه کشور‌ها عملی نکرده است و به دلیل نگرانی از پیامد‌های اقتصادی آن تعرفه بر کالا‌های کانادایی و مکزیکی را بار دیگر یک ماه به عقب انداخت. ترامپ در سخنانش به همراهی ۷۰ درصد مردم آمریکا با سیاست‌هایش اشاره کرد؛ ولی طبق نظرسنجی جدید تنها ۴۲ درصد مردم آمریکا سیاست‌های سیاست‌های ترامپ را تأیید کردند و در نهایت اینکه فلسفه اصلی این سخنرانی ایجاد وحدت بین ارکان رسمی حاکمیت آمریکا بوده است، ولی در این سخنرانی برای اولین بار نیمی از اعضای مجلس نمایندگان که از حزب دموکرات بودند، حتی در هنگام ورود ترامپ به خود زحمت ایستادن و تشویق وی را ندادند و سخنان ترامپ بار‌ها از سوی نمایندگان دموکرات قطع شد که این اتفاق در زمان رؤسای دیگر جمهور دیگر آمریکا رخ نداده بود و وضعیت به گونه‌ای پیش رفت که «مایک جانسون» رئیس مجلس نمایندگان «آل گرین» نماینده دموکرات از ایالت تگزاس را اخراج کرد. به نظر می‌رسد، سطح تنش بین حزب دموکرات و ترامپ در ماه‌های آینده شدت بیشتری به خود گیرد که این اتفاق در مجلس نمایندگان بیشتر به چشم می‌آید.