ترکیه رسماً آمادگی خود را برای مشارکت در پروژه قطار برقی سرخس–چشمهثریا اعلام کرد؛ طرحی که در صورت تکمیل، ایران را به حلقه حیاتی اتصال چین به اروپا تبدیل خواهد کرد.
این موضع در جریان دیدار مراد ارکول، سرکنسول ترکیه در مشهد با استاندار خراسان رضوی اعلام شد و همزمان با حضور وزیر راه و شهرسازی ایران در نشست بینالمللی اتصال ریلی چین–اروپا، اهمیت این پروژه دوچندان شده است.
مراد ارکول با اشاره به اراده مشترک تهران و آنکارا برای توسعه روابط اقتصادی، فرهنگی و تجاری گفت که پروژه برقیسازی مسیر سرخس–چشمهثریا یکی از موضوعات مهم همکاری دوجانبه است و ترکیه هر اقدامی که در توان داشته باشد برای پیشبرد این طرح انجام خواهد داد.
از سوی دیگر، فرزانه صادق، وزیر راه و شهرسازی که در دومین نشست بینالمللی اتصال ریلی چین–اروپا در شهر شیآن حضور داشت، ایران را یکی از محورهای اصلی کریدور شرق–غرب دانست و اعلام کرد که گفتوگوهای مقدماتی برای برقیسازی مسیر سرخس–چشمهثریا آغاز شده و این خط میتواند ورودی اصلی بارهای چینی به اروپا از مسیر ایران باشد.
بهگفته او، حجم عظیم صادرات چین و نیاز این کشور به مسیرهای مطمئن، ایران را به شریک استراتژیک پکن در طرحهای ترانزیتی تبدیل کرده است. وزیر راه و شهرسازی همچنین تأکید کرد که رفع کمبود لکوموتیو و توسعه ناوگان ریلی یکی از محورهای مذاکرات با شرکتهای چینی بوده و همکاریهای جدید در این حوزه در دست بررسی است.
در صورت برقیسازی این محور و تکمیل زیرساخت، زمان حمل بار بین شرق آسیا و اروپا از مسیر ایران کاهش خواهد یافت و جذابیت کریدور عبوری از ایران برای بازرگانان داخلی و خارجی افزایش مییابد.
ارتقای ایمنی، کاهش هزینه حمل، توسعه گردشگری، افزایش سرعت قطارهای باری و تقویت پیوندهای اقتصادی میان ایران، ترکیه، چین و کشورهای آسیای میانه از جمله مزایای این همکاریها است. از دید کارشناسان، ترکیه با اعلام آمادگی برای مشارکت، تلاش دارد سهم خود را در مسیرهای نوظهور ریلی اوراسیا حفظ کند.
با این حال چالشهایی همچنان وجود دارد. کمبود ناوگان بهخصوص لکوموتیو، نیاز به سرمایهگذاری خارجی برای برقیسازی و لزوم هماهنگی تعرفهای بین کشورهای مسیر از موانع اصلی اجرای طرح است.
وزیر راه و شهرسازی فرزانه صادق نیز این مسائل را در نشست شیآن مطرح کرده و گفته است که ساختار ریلی کشور باید همزمان با توسعه خطوط، از نظر فناوری و ناوگان نیز بهروز شود.
بر اساس ارزیابیها، در صورت تحقق این پروژه، مسیر سرخس–چشمهثریا میتواند به یکی از کانونهای اصلی عبور قطارهای باری چین–اروپا تبدیل شود و نقش ایران در شبکه ترانزیت قارهای را بهطور بیسابقهای تقویت کند.