مسعود پزشکیان، رئیس‌جمهوری ایران، به دعوت ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهور فدراسیون روسیه، در تاریخ ۲۸ دی‌ماه به منظور سفر رسمی و امضای معاهده مشارکت جامع راهبردی میان دو کشور به روسیه سفر خواهد کرد. این سفر نه تنها نشان‌دهنده اراده تهران و مسکو برای گسترش روابط راهبردی در حوزه‌های مختلف به‌ویژه در زمینه ترانزیت و حمل‌ونقل است، بلکه بار دیگر پروژه مشترک دو کشور در خصوص تکمیل کریدور شمال-جنوب را در کانون توجه رسانه‌های داخلی، منطقه‌ای و بین‌المللی قرار می‌دهد.نقش موثر کریدورها در شکل دهی معادلات اقتصادی و ژئوپلیتیکی موجب شده که ایجاد و بهره برداری از کریدورها به یکی از اصلی ترین موضوعات همکاری کشورهای هم سو تبدیل شود. همکاری و مشارکت ایران و روسیه برای تکمیل کریدور شمال-جنوب نه تنها موجب افزایش قابل‌توجه مناسبات اقتصادی و تجاری میان دو کشور می‌شود، بلکه به دلیل قرار گرفتن مهمترین بخش این کریدور در جغرافیای ایران، جایگاه کشورمان را به‌عنوان یک بازیگر کلیدی در نظم نوین منطقه‌ای و جهانی ارتقاء خواهد داد.بر اساس گزارش‌های سازمان ملل، حجم تجارت بین کشورهای عضو این کریدور در سال ۲۰۲۱ حدود ۲۵۰ میلیارد دلار بوده‌است. پیش‌بینی می‌شود که با توسعه زیرساخت‌ها و تسهیل فرآیندهای گمرکی، این رقم تا سال ۲۰۳۰ به ۵۰۰ میلیارد دلار افزایش یابد.کریدورهای ترانزیتی، فراتر از نقش اقتصادی، به ابزارهایی برای تقویت نفوذ سیاسی و ایجاد امنیت منطقه‌ای تبدیل شده‌اند. کریدور بین‌المللی شمال-جنوب (INSTC) به عنوان یک پروژه بین‌المللی میان سه کشور هند، ایران و روسیه در سال ۲۰۰۰ میلادی به توافق رسید.
این کریدور می‌تواند هزینه و زمان عبور کالا را به ترتیب ۳۰ و ۴۰ درصد نسبت به مسیر سنتی کانال سوئز کاهش دهد. حضور پزشکیان در مسکو فرصتی است تا همکاری‌های زیرساختی و تسهیلاتی میان دو کشور برای اجرای این کریدور شتاب گیرد.در کنار همکاری ایران و روسیه برای تکمیل کریدور شمال-جنوب، اجرای کریدور خلیج فارس-دریای سیاه نیز که ایران را از طریق ارمنستان و گرجستان به دریای سیاه و سپس به اروپا متصل می‌کند، می‌تواند نقش ایران را در زنجیره تأمین جهانی تقویت کند و وابستگی به مسیرهای موجود را کاهش دهد.ایران با همکاری هند و ارمنستان، ابتکار منطقه‌ای کریدور چندوجهی خلیج فارس-دریای سیاه (ITC) را در سال ۲۰۱۶ مطرح کرد که خلیج فارس و جنوب ایران را به آذربایجان و ارمنستان، سپس بنادر پوتی و باتومی گرجستان و درنهایت به دریای سیاه متصل می‌کند. پس‌از حمل، محموله‌ها با استفاده از کشتی به بنادر بلغارستان، سرانجام به اتحادیه اروپا منتقل می‌شود.اهمیت این کریدور در خردادماه سال گذشته با اعلام نهایی شدن سند موافقت‌نامه کریدور بین‌المللی خلیج‌فارس-دریای سیاه پس از دیدار وزیر وقت امور خارجه ایران و دبیرکل سازمان همکاری اقتصادی دریای سیاه به‌طور رسمی برجسته شد. مهدی محمدی، کارشناس ترانزیت عنوان کرد ایران به عنوان کشوری که در چهارراه عبور مسیرهای تجاری بین‌المللی قرار گرفته، با انتخاب نقشی فعالانه و پیشنهاد بسته‌های تجاری و لجستیکی، می‌تواند نقش خود در مسیرهای تجارت جهانی را پررنگ کند. وی ادامه داد: سرمایه‌گذاری در بنادر مانند چابهار و تکمیل خطوط ریلی، تسهیل فرایندهای حمل‌ونقلی و چابک‌سازی دستگاه‌های دخیل در ترانزیت کشور، باید در اولویت سیاست‌مداران قرار بگیرند.
در سال‌های اخیر، رقابت منطقه‌ای میان کشورهای ایران، امارات، ترکیه و عربستان سعودی بر سر کریدورهای تجاری و ترانزیتی شدت گرفته‌است. این رقابت‌ها نه‌تنها به‌دلیل اختلافات سیاسی بلکه به‌دلیل منافع اقتصادی نیز شکل گرفته است که تحولات ژئوپلتیکی از جمله جنگ غزه و ناآرامی‌های اخیر سوریه، آتش این نبرد کریدوری را دوچندان کرده‌است.حسن کریم‌نیا در خصوص رقابت کریدوری چهار کشور ایران، امارات، عربستان و ترکیه، اظهار کرد که از دیرباز ایران با توجه به موقعیت خود، در شاهراه‌های ترانزیتی نقش پررنگی داشته و همچنان مزیت‌های نسبی در اتصال مناطق اقتصادی به یکدیگر دارد که نیازمند تلاش مسئولان با رویکرد کریدوری است.ایران به واسطه موقعیت استراتژیک خود، پنج حوضه دریایی کلیدی اعم از خلیج فارس، دریای عمان، دریای خزر، دریای سیاه و دریای مدیترانه را به یکدیگر متصل می‌کند. این موقعیت جغرافیایی، فرصت‌های ویژه‌ای برای نقش‌آفرینی ایران در نظم جدید منطقه‌ای و بین‌المللی فراهم می‌کند.ایران از دیرباز به عنوان پل ارتباطی آسیا و اروپا تلقی شده و به دلیل موقعیت ژئوپلیتیکی منحصر به فرد می‌تواند با توسعه زیرساخت‌های ترانزیتی به نقطه اتصال شرق-غرب و شمال-جنوب اوراسیا تبدیل شود و از درآمدهای ترانزیتی سرشار و همچنین اهرم های سیاسی و امنیتی مرتبط با آن بهره‌مند شود که منجر به تقویت جایگاه ایران در معادلات قدرت جهانی خواهد شد.
حسن کریم‌نیا، کارشناس ترانزیت عنوان کرد ایران می‌تواند با فعال شدن کریدورهای شمال-جنوب و خلیج فارس-دریای سیاه از ظرفیت‌های منطقه‌ای و جهانی مانند اتحادیه اقتصادی اوراسیا و سازمان همکاری‌های شانگهای و بریکس استفاده کرده و با انعقاد توافق‌نامه‌های مشترک در زمینه‌های ترانزیت، گمرک، بیمه و بانک با کشورهای هدف به تکمیل یا تقویت حلقه‌های ارتباطی این کریدورها بپردازد.
سفر چند روز دیگر رئیس‌جمهور ایران به روسیه و تمرکز بر تکمیل کریدور بین‌المللی شمال-جنوب، می‌تواند جایگاه ژئوپلیتیکی ایران را تقویت کرده و نقش کشورمان را در معادلات قدرت منطقه‌ای و جهانی بیش از پیش ارتقا دهد. 
