عاشورا و مرجعیت

بسم الله الرحمن الرحیم

تعجب نکنید که در هنگامه غوغاهای نفس گیری همچون محاصره 1 5 میلیون مسلمان فلسطینی در غزه توسط صهیونیست ها و همدستان کمپ دیویدی آنها در قاهره توطئه بوش و رایس و دیک چنی برای واردن کردن شورای امنیت سازمان ملل به صادر کردن قطعنامه سوم علیه فعالیت های هسته ای جمهوری اسلامی ایران و بازار داغ انتخابات و هوای سردتر از سرد زمستان با اینکه دهه دوم محرم نیز درحال سپری شدن است به سراغ عاشورا میرویم و برآنیم تا بار دیگر درباره اقداماتی که نیروی انتظامی در محرم امسال برای خرافه زدائی در عزاداری ها انجام داد و عکس العمل هائی که در برابر آن صورت گرفت نکاتی را مطرح نمائیم .

در تاریخ 5 خرداد 1383 روزنامه جمهوری اسلامی خبری را تحت عنوان « افشای توطئه سازمان سیا برای ایجاد تفرقه میان شیعیان » به چاپ رساند که براساس آن سازمان مرکزی جاسوسی آمریکا « سیا » از سال 1362 یعنی 5 سال بعد از پیروزی انقلاب اسلامی ایران بودجه ای را برای مطالعه جهت شناخت دلایل پا گرفتن این انقلاب که ارکان قدرتهای استکباری و استعماری را متزلزل کرده است در نظر گرفت و براساس تحقیقاتی که به عمل آورد به این نتیجه رسید که برخلاف تصور آمریکائی ها عامل اصلی پا گرفتن این انقلاب عملکرد رژیم شاه نبود بلکه نهضت عاشورا و رهبری سیاسی مرجعیت دینی علمای شیعه دو عامل مهمی بودند که با توجه به زمینه های پدید آمده توسط عملکرد رژیم شاه توانستند این انقلاب را به پیروزی برسانند . سازمان « سیا » 900 میلیون دلار از پولهائی که در معاملات قاچاق مواد مخدر در افغانستان و کلمبیا بدست آورده بود را برای این طرح تحقیقاتی در نظر گرفت .

بخشی از این طرح با توجه به نقش کلیدی و مهمی که عزاداری های حسینی و نهاد مرجعیت دینی از نهضت تنباکو به رهبری میرزای شیرازی تا انقلاب اسلامی به رهبری امام خمینی در مبارزه با استعمار ایفا کرده اند به مقابله با این دو اختصاص یافت و 40 میلیون دلار برای تحقق آن در نظر گرفته شد. این بودجه براساس طرح تفصیلی سازمان جاسوسی آمریکا (سیا) باید در منحرف ساختن عزاداری های حسینی از مسیر صحیح و همچنین تضعیف نهاد مرجعیت و ساقط کردن این نهاد صرف شود کاری که در ظرف زمانی تعیین شده توسط تهیه کنندگان طرح یعنی تا سال 2010 میلادی و 1389 هجری شمسی باید به نتیجه برسد .

این مطالب سری را شخصی به نام « دکتر مایکل براون » معاون رئیس سازمان « سیا » و کارمند سابقه دار بخش شیعه شناسی این سازمان بعد از آنکه از کار بر کنار شد در کتابی به نام « نقشه ای برای ایجاد تفرقه و نابودی مکاتب الهی » افشا کرد. سازمان « سیا » نیز بعد از آنکه این مطلب به صورت رسانه ای منتشر شد نسخه های کتاب دکتر مایکل براون را جمعاوری و نابود کرد. بخشی از فراز مورد نظر این مقاله از این کتاب اینست :

« یکی دیگر از مواردی که باید روی آن کار می کردیم موضوع فرهنگ عاشورا و شهادت طلبی بود که هر ساله شیعیان با برگزاری مراسمی این فرهنگ را زنده نگهمیدارند. ما تصمیم گرفتیم با حمایت های مالی از برخی سخنرانان و مداحان و برگزار کنندگان اصلی اینگونه مراسم که افرادی سودجو و شهرت طلب هستند عقاید و بنیان های شیعه و فرهنگ شهادت طلبی را سست و متزلزل کنیم و مسائلی انحرافی در آن بوجود آوریم بگونه ای که شیعه یک گروه جاهل و خرافاتی در نظر آید. در مرحله بعد باید مطالب فراوانی علیه مراجع شیعه جمع آوری شده و به وسیله مداحان و نویسندگان سودجو انتشار دهیم و تا سال 1389 مرجعیت را که سد راه اصلی اهداف ما می باشد تضعیف کرده و مراجع را به دست خود شیعیان و دیگر مذاهب اسلامی نابود کنیم و در نهایت تیر خلاص بر این فرهنگ و مذهب بزنیم » .

با گذشت 24 سال از آغاز مطالعات سازمان جاسوسی آمریکا با بودجه 900 میلیون دلاری و گذشت نزدیک به دو دهه از اجرائی شدن طرح ضربه زدن به عاشورا و مرجعیت با بودجه 40 میلیون دلاری اکنون در یک جمع بندی اجمالی میتوان به نتایج روشنی رسید . دقت در این مطالب دلیل ضرورت طرح این قبیل مطالب را روشن مینماید.

پیدایش تحولات چشمگیری در شیوه عزاداری ها و نفوذ تحریفات و خرافات و گویش های عوامانه در محتوای مراثی رواج بی مهار آهنگ های لوس آنجلسی و رپ و پاپ و سایر آهنگ های مبتذل و محرک در مداحی ها رویش قارچ گونه شمایل های وام گرفته از کلیسای دوران بیزانس به حرکت درآمدن علم های 150 میلیون تومانی در خیابان ها پرسه زدن دختران و پسران هرزه در اطراف تکیه های موقت خیابانی بدون حساب و کتاب که موجب خلوت شدن مساجد و حسینیه ها شده اند کشانده شدن از عزاداری سنتی به نوعی حرکات موزون همراه با دف و ارگ و ساز و طبل « یاماها » ی ژاپن رسوخ مطالب سست و بی پایه و مبتنی بر خواب و خیال در بعضی منابر و افتادن در دام عرفان های کاذب وارداتی با هدف فرار کردن از مطرح نمودن مباحث عمیق اجتماعی ـ سیاسی ـ مبارزاتی مربوط به نهضت عاشورا که اساس قیام حضرت اباعبدالله الحسین علیه السلام و یاران باوفای آنحضرت را تشکیل میدهند در سالهای اخیر قطعا نمی تواند تصادفی باشد. تلاش برای اصالت دادن به مداحان نوپا و نوسبک و اینکه مردم دین خود را از آنها بگیرند و حتی بعضی از آنها به خود اجازه دخالت در مسائل حکومتی و سیاسی بدهند و تا بی حرمتی به مراجع تقلید پیش بروند و بزرگان دین و نظام را آماج تهاجمات گوناگون قرار دهند بخش دیگری از طرحی است که قرار است تا سال 1379 به اجرادر آید و به فروپاشی تشیع و سقوط مرجعیت منجر شود. پیدایش طالبان و القاعده و تهاجمات شدید آنها و سایر سلفی ها علیه شیعیان نیز در همین چارچوب قابل تحلیل و تفسیر است .

در برابر این توطئه خوشبختانه رهبری روشن ضمیر و بیدار و شجاع انقلاب اسلامی با قامتی استوار در طول سالهای دهه 70 و 80 قدرتمندانه ایستاد و با تکیه بر منطق و روشنگری های مستمر به خنثی سازی پرداخت و اجزا آنرا یکی بعد از دیگری از کار انداخت . برخورد قاطعانه با قمه زنی از اقدامات مهمی بود که با فتوای تاریخی حضرت آیت الله خامنه ای صورت گرفت و در حفظ آبروی اسلام و خارج ساختن یکی از ابزارهای توطئه از دست دشمنان نقش بسیار موثری داشت . اعلام سال 1386 به عنوان سال اتحاد ملی و انسجام اسلامی نیز ابتکار مهمی بود که شاخه اجرائی توطئه « سیا » را هدف قرار داده و در عمل به مقابله با آن پرداخت .

برخورد با شمایل ها ملزم ساختن هیئت های عزاداری به رعایت اصول عزاداری سنتی و پرهیز از اقدامات خلاف شئون مذهبی که توسط نیروی انتظامی صورت گرفت نیز در چارچوب مقابله با همین توطئه قرار دارد. موضعگیری های مراجع معظم تقلید علیه خرافات و تاکیدشان بر ضرورت پالایش عزاداری ها از انحرافات نیز نقش بسزائی در ناکام ساختن توطئه ای که دشمن تدارک دیده است داشت .

در این میان دو نکته حساس نیز وجود دارد که باید به آنها توجه شود. نکته اول عکس العمل هائی است که در برابر اقدامات قانونی نیروی انتظامی صورت میگیرد. افرادی که نیروی انتظامی را به تندروی یا مقابله با سنت های مذهبی و مردمی متهم می کنند هر چند عمدتا از روی دلسوزی و برخورداری از گرایشهای دینی چنین مواضعی را اتخاذ مینمایند لکن باید به این نکته توجه کنند که برخوردهای نیروی انتظامی در جهت خرافه زدائی و پالایش عزاداری ها از انحرافاتی بوده است که دشمنان از رواج آنها سود می برند و در برنامه خود برای مقابله با عاشورا و مرجعیت دارند. آنکس که می گوید کسی نباید در برابر آنچه مردم در عزاداری ها انجام میدهند موضعگیری کند و چنین اقدامی را در مقابل مردم قرار گرفتن میداند در واقع به این واقعیت توجه ندارد که مردم همواره در معرض تهاجمات سهمگین عوام فریبان بویژه کسانی که درصدد سودجوئی با سواستفاده از اعتقادات دینی مردم هستند قرار دارند و برای حفاظت مردم از این سواستفاده ها نظارت دستگاه های مسئول و افراد صاحبنظر ضرورت دارد. کاری که نیروی انتظامی انجام داده اجرای برنامه ایست که در همین چارچوب و با کارشناسی های دقیق تنظیم شده و برای مقابله با توطئه دشمنان بسیار لازم و موثر بوده است . خوشبختانه مردم نیز با نیروی انتظامی همکاری صمیمانه ای کرده اند و این نیرو در کار خود کاملا موفق بوده است . قطعا اگر اقدام نیروی انتظامی در مقابله با شمایل ها در سال گذشته و مقابله با علم و بعضی تحرکات انحرافی دیگر نبود محرم امسال سرتاسر شهر تهران و شهرهای دیگر پوشیده از شمایل های ضد تقدس و علم ها و انحرافات دیگر بود و سازمان جاسوسی آمریکا (سیا) نیز یک گام به جلو برداشته بود. کسی نباید از نیروی انتظامی به خاطر ناکام نمودن آمریکا و توطئه « سازمان جاسوسی سیا » ناراحت باشد. همه باید به هر شکل ممکن نیروی انتظامی را تشویق کنیم به تلاش های مفید خود برای مقابله با انحرافات ادامه دهد انحرافاتی که هنوز در محافل و مجالس عزاداری فراوان است و متاسفانه افراد سودجو و فرصت طلب میلیاردها ساعت فرصت استثنائی که در دهه عاشورا در اختیار امام حسین علیه السلام قرار میگیرد را به هدر میدهند و ایکاش فقط به هدر میدادند بلکه ـ خواسته یا ناخواسته ـ از آن در جهت به فراموشی سپردن اساس نهضت حسینی و به نفع دشمنان عاشورا بهره برداری می کنند.

نکته دوم به نقش بسیار موثر رسانه ملی در ترویج فرهنگ عاشورا و یا به انحراف کشاندن آن مربوط می شود نقشی که حساسیت رسالتی که مسئولان صدا و سیمای جمهوری اسلامی برعهده دارند را نشان میدهد. هرچند اهمیت این نقش بقدری بدیهی است که نیازی به توضیح ندارد لکن بد نیست اشاره ای به یک نمونه که در همین دهه عاشورای امسال شاهد آن بودیم داشته باشیم .

در روزهای پایانی دهه عاشورای امسال رسانه ملی نوحه یک نوحه خوان عراقی را مکررا پخش کرد که اشعاری را به زبان فارسی و عربی در یک جمع سینه زن در یک حسینیه میخواند و بازار گرمی هم داشت . این نوحه به سرعت در سرتاسر ایران به سی . دی تبدیل و خرید وفروش شد و حتی به تلفن های همراه نیز راه یافت . این یک نمونه از فرهنگ سازی قدرتمندانه توسط رسانه ملی است اما محتوای این نوحه مشترک چه بود بخش هائی از این نوحه نکاتی داشت که مخصوص غلات است و مطرح کردن آنها در رسانه ملی حداقل زیانی که دارد اینست که مسلمانان دیگر را نسبت به اعتقادات شیعه مساله دار می کند. رسانه ملی آیا مجوزی برای پخش چنین نوحه ای دارد !

با کمال تاسف گاهی بعضی سخنرانان مطالبی از صدا و سیما می گویند که تاثیرات منفی زیادی دارد. باز هم در همین دهه عاشورای امسال یک روحانی محترم که از دست اندرکاران صدا و سیما نیز هست در حین سخنرانی گفت : قرآن بدون امام حسین ورق پاره ای بیش نیست !

آیا مسئولان رسانه ملی به عوارض این قبیل مطالب اندیشیده اند با توجه به اینکه امام حسین علیه السلام خود را فدای قرآن کرده این روحانی محترم می توانستند به جای این جمله بفرمایند : امام حسین علیه السلام و شهدای کربلا با نهضت و شهادت خود قرآن کریم را به بهترین شیوه تفسیر کرده اند.

صاحب این قلم به یاد دارد که رهبر معظم انقلاب حضرت آیت الله خامنه ای دو سه سال قبل در جمع مدیران صدا و سیما نکته ای با این مضمون فرمودند که گاهی بعضی مطالب را اگر یک سخنران در یک جمع کوچک بگوید طوری نیست ولی همان مطلب نباید از رسانه ملی پخش شود.

این نکته بسیار مهمی است که مسئولان رسانه ملی باید به دقت آنرا رعایت کنند. روشن است که اداره کردن رسانه ملی با آنهمه شبکه و با آن گستردگی برنامه ها کار دشواری است لکن آنچه نباید مورد غفلت قرار گیرد اینست که غفلت ها گاهی ضربه های محکمی به مذهب وارد می کنند که قابل جبران نخواهد بود. شیعه بعد از قرن ها اکنون از یک نظام حکومتی برخوردار است و امکانات رسانه ای قابل توجهی در اختیار دارد. خوشبختانه رسانه ملی در یکی دو سال اخیر به تصحیح روشی از عزاداری پرداخته است که خود تا حدودی به آن دامن زده بود. هنوز نیز این رسانه از آن شیوه ناصحیح کاملا فاصله نگرفته است . رسانه ملی نه تنها باید از این روش فاصله بگیرد بلکه باید با آن برخورد و درباره خطرهای ناشی از آن روشنگری نماید و در برابر توطئه ای که سازمان سیا علیه عاشورا و مرجعیت تدارک دیده است با قدرت بایستد.

سازمان « سیا » درست تشخیص داده است که عاشورا و مرجعیت دو رکن اساسی شیعه و توفیق تشیع در همه نهضت ها و انقلاب ها بوده اند و خواهند بود اما در توطئه ای که برای درهم شکستن این دو رکن تدارک دیده علیرغم پیشرفت های اولیه با شکست مواجه شده است . عامل اصلی این شکست هوشیاری رهبری و مرجعیت و همراهی مردم بوده است . از این پس نیز باید این همراهی ها با قوت و قدرت ادامه یابد تا نه تنها توطئه هائی از این قبیل خنثی شوند بلکه فرهنگ عاشورا به فرهنگ رهائی بخش دیگر مسلمانان و حتی سایر ملت ها نیز تبدیل گردد.