خبرنگار بی‌بی‌سی: انقلاب ایران واثبات بی کفایتی‌های غرب و آمریکا

خبرنگار بی‌بی‌سی در خاورمیانه که در دهه 70 و 80 حوادث انقلاب اسلامی ایران را پوشش داده بود می گوید این انقلاب موجب افزایش آگاهی سیاسی در میان اعراب خلیج فارس شد.

تیم لولین Tim Llewellyn در خاورمیانه در دهه 70 و 80 که حوادث مختلفی از جمله انقلاب اسلامی ایران را پوشش داده است، در مصاحبه با خبرنگار فارس در لندن گفت: انقلاب اسلامی ایران بزرگترین تاثیر را بر خاورمیانه در قرن بیستم بر جای گذاشت و انقلاب اسلامی ایران باید در زمره حوادث بزرگی در تاریخ مانند حادثه جنگ 6 روزه‌ای که اسرائیل سرزمین‌های عرب را گرفت و یا به بزرگی حادثه حمله به عراق در سال 2003 برشمرده شود.

تیم لولین که در آن زمان، به عنوان خبرنگار بی بی سی در خاورمیانه ، اخبار و گزارش های مربوط به حوادث شکل گیری انقلاب اسلامی در ایران را برای جهان ارسال کرده بود ، درباره انقلاب اسلامی ایران و تاثیرهای آن گفت : انقلاب اسلامی ایران حادثه عظیمی بود و موجب تغییر طرز فکر غربی ها در باره خاورمیانه شد، البته این تغییر طرز فکر به اندازه کافی نبوده است .

انقلاب اسلامی ایران همچنین توجه نه فقط غرب بلکه جهان را به بی کفایتی های غرب و امریکا در زمینه سیاست خارجی منطقه جلب کرد.

لولین گفت: به عقیده من پس از حادثه مصدق و حادثه جمال عبدالناصر ، حادثه انقلاب اسلامی ایران یکی از بزرگترین چالش‌ها از سوی یک رهبر خاورمیانه در مقابل نیروهای امپریالیستی غرب محسوب می شود. و انقلاب اسلامی ایران بیش از حرکت عبدالناصر بر نحوه برخورد اعراب و در سطح گسترده ای بر روی نحوه برخورد شرق با امپریالیسم غرب تاثیر گذاشت و آنچه که اکنون به عنوان نتیجه انقلاب اسلامی می بینیم این است که شکافی بین منافع سیاسی امریکا و منافع غیر سیاسی مردم منطقه به وجود آمده است و این مسئله به یک مسئله پیچیده ای تبدیل شده است. اکنون شرایط در منطقه به گونه‌ای است که اختلاف عظیمی به وجود آورده است به گونه‌ای که آمریکا در یک سو ایستاده است و می گوید آیا شما با ما و اسرائیل هستید و یا مخالف ما هستید و از سوی دیگر ایرانی‌ها و همچنین برخی از گروه های عرب به ویژه گروه های کوچک عرب مانند حماس، حزب الله و همچنین سوریه در سوی دیگر ایستاده اند و جهان عرب اکنون متوجه این جنگ بین غرب و شرق شده است و وقوع این مسئله در نتیجه تاثیرهای انقلاب اسلامی ایران بوده است.

تیم لولین درباره تاثیر انقلاب اسلامی ایران بر منطقه خلیج فارس گفت: مشخص است که انقلاب اسلامی ایران هشیاری عظیمی را در میان احزاب سیاسی عرب و البته نه فقط اعراب شیعه بلکه درمیان دیگر اعراب نیز به وجود آورده است و در میان برخی از اعراب نیز حمایت هایی از انقلاب اسلامی ایران وجود دارد. البته آنها با تمامی انقلاب اسلامی ایران موافق نیستند و با برخی از آنها که من صحبت کرده ام اینگونه می گویند که نمی خواهند مانند ایران باشند و نظر متفاوتی دارند.اما باید گفت که به طور یقین در مدت 25 سال گذشته به علت تاثیر انقلاب اسلامی ایران ، در میان اعراب از نقطه نظر سطح آگاهی سیاسی، یک افزایش آگاهی به وجود آمده است .

خبرنگار بی‌بی‌سی در دهه 70 و 80 گفت: این آگاهی سیاسی بر این اصل استوار است که همانطور که شاه برانداخته شد و از کار برکنار شد، پس رهبران خاورمیانه نیز قابل برانداخته شدن و از کار برکنار شدن هستند. در حال حاضر به جز مسئله مربوط به عراق که مورد متفاوتی بود و مردم عراق قادر نبودند که کاری درباره رهبرانشان انجام دهند و مسئله دیگری مانند القاعده که توسط سعودی ها شکل گرفته است و در حد گسترده ای در کشورهایی مانند افغانستان ، پاکستان و تا حدودی عراق و همچنین در غرب نیز فعالیت دارند ، وجود دارد ، باید گفت که در کشورهای حاشیه نشین خلیج فارس حوادث و تظاهراتی رخ داده اند. برای مثال همزمان با سفر بوش به بحرین، تظاهرات گسترده ای در بحرین رخ دادند و البته در واقع هنوز حادثه ای در کشورهای عرب خلیج [ خلیج فارس] رخ نداده است تا نظام رهبری را در آن کشورها تغییر دهد و همچنان در بسیاری از آن کشورها، حکومت‌های غیر دمکراتیک و غیر مسئول و حتی در بعضی از موارد حکومت های سرکوبگر بر سر کار هستند.

البته در امارات متحده عربی مخلوطی از جمعیت های مختلف وجود دارد و به همین علت است که رهبران عرب در امارات متحده عربی زیاد خود را مطرح نمی کنند اما در کشورهای بزرگ عربی مانند عربستان سعودی ، کویت ، بحرین و تا حدودی در قطر به طور یقین یک آگاهی سیاسی شکل گرفته است.

البته این آگاهی سیاسی به معنای آن تحول بزرگی که در ایران به وجود آمد و منجر به شکل گیری انقلاب اسلامی ایران شد، نیست و در سطح آن تحول بزرگ به شمار نمی‌رود اما به طور یقین یک آگاهی سیاسی در آن کشورها به وقوع پیوسته است.

وی افزود: برای مثال این موضوع نکته جالبی بود که چند روز پیش در هنگام بازدید وزیر خارجه ایران از کویت ، الصباح وزیر خارجه کویت این مسئله را گفت که وی با نقطه نظرهای جورج بوش رئیس جمهور امریکا در باره ایران موافقت نمی کند. به عقیده من این مسائل به نوعی نشان دهنده این هستند که حتی سطحی از آگاهی در میان رهبران کشورهای عرب خلیج [خلیج فارس] به وجود آمده است .

و همچنین قطر نیز بازی هوشمندانه‌ای را در پیش گرفته است و روابط خوبی را با ایران، با عراق و دیگر کشورهای عرب خلیج [خلیج فارس] حفظ کرده است و در عین حال میزبان امریکا نیز بوده است. و این بازی است که ممکن نبود قطر 20 سال پیش در پیش گیرد و اینچنین بازی کند.

خبرنگار بی‌بی‌سی در دهه 70 و 80 افزود: البته همانطور که گفتم تمامی این تحولاتی که شکل گرفته اند در سطح آن تحول بزرگی که در ایران در نتیجه شکل گیری انقلاب اسلامی ایران به وجود آمد ، نیستند.

تیم لولین در بیان خاطراتش از زمانی که به عنوان خبرنگار بی بی سی در خاورمیانه ، حوادث انقلاب اسلامی ایران را پوشش می داد و گزارش می کرد ، گفت : من خیلی خوب خاطرات آن روزها را به یاد می آورم .من در آن روزها تمام حوادث حوادث خاورمیانه را در فلسطین ، لبنان و ایران پوشش می دادم .

باید بگویم که انقلاب اسلامی ایران احتمالا وسیعترین و بزرگترین داستان و حادثه ای بود که من در مدت خبرنگاری ام پوشش داده ام زیرا انقلاب اسلامی ایران یک روند طولانی مدت، گسترده و پیچیده ای

بود. انقلاب اسلامی ایران در سال 1978 آغاز شد و همینطور ادامه داشت، پایان رژیم شاه را شامل شد ، بعد آغاز دوران موقتی را در سال 1979 در پی داشت یعنی پیش از اینکه امام خمینی حکومت کاملا جدید را برپا کند که البته روند طولانی ای بود و بعد نیز جنگ ایران و عراق را به دنبال داشت.

تیم لولین در ارتباط با ویژگی انقلاب اسلامی ایران گفت: با توجه به وسعت این حادثه و تاثیر بزرگ انقلاب اسلامی بر تمامی منطقه و جهان که البته این تاثیر همچنان ادامه دارد ، اگر این حادثه را برای مثال با آنچه که امروز در عراق و یا کنیا رخ می دهد مقایسه کنیم ، می بینیم که انقلاب اسلامی ایران یک انقلاب خشونت آمیز و بی رحمانه نبود. البته کشتارهایی رخ دادند یعنی زمانی که شاه در راس قدرت بود، درگیری هایی رخ دادند اما با توجه به وسعت انقلاب اسلامی ایران و وسعت کشور ایران ، انقلاب اسلامی ایران یک انقلاب خشونت آمیز و خونینی که جوی خون در خیابان ها راه بیافتد ، نبود .

به عقیده من نکته دیگری که در ارتباط با انقلاب اسلامی ایران قابل توجه است ، وجود مساجد بود .

در انقلاب اسلامی ایران نشان داده شد که مساجد چگونه می توانند به عنوان نهادهایی مهم در میان جامعه عموم مردم در خاورمیانه عمل کنند.

در زمان وقوع انقلاب اسلامی ایران، اقشار مختلفی در ایران مخالف شاه بودند افرادی مانند چپی ها ، مسلمانان، سکولارها ، کمونیست ها ، رادیکال های جوان و غیره. و به عقیده من روشی که این انقلاب سازمان دهی شده بود خیلی روش قویی ای بود. من به یاد دارم روشی که مردم پرانگیزه شده بودند ، روش سازمان دادن و ارتباطات مردمی و روش هایی که برای هماهنگی ارتباطات در پیش گرفته شده بود برای مثال کاست هایی وجود داشتند که روی آنها صدای امام خمینی که در مساجد صحبت کرده بود ضبط شده بود و در خیابان ها برای مردم به فروش می رفت. همچنین ارتباطاتی که از طریق مساجد سازمان دهی شده بودند آنچنان قوی بودند که کسی نمی توانست با آنها مقابله کند حتی ارتش شاه هم نتوانست و شاه در آخر دید که باید ایران را ترک کند.

تیم لولین در باره شخصیت امام خمینی (ره) گفت: امام خمینی فرد قدرتمندی بود ، فرد بسیار با ذکاوت و با درایتی بود و قادر بود که با انرژی فراوانی و با وقف زندگی خود و الهام بخشیدن به مردم کشورش ، انقلاب اسلامی ایران را بر پا کند و شکی درباره این مسائل نیست. وی همچنین یک نظام سیاسی جدیدی را برای کشور ایران که کشور بسیار بزرگی است ، برپا کرد. شکل‌گیری این روند طولانی بود و برای وی زمان زیادی را برد تا این نظام را برپا کند و خیلی ها برای آن کشته شدند اما به هر حال وی آن نظام را برپا کرد. اگرچه این نظام سیاسی مورد بحث بوده است و ایرادهایی به آن گرفته می شود و برخی می گویند که نظام درستی نیست اما همچنان بعد از گذشت بیش از 25 سال ، این نظام همچنان بر سر کار است و البته این به ایرانی ها مربوط می شود که آیا این بهترین نظام برای آنها است یا خیر اما به طور یقین بیش از یک چهارم قرن است که این نظام برسر کار است .

تیم لولین در زمینه تاثیر فرهنگی انقلاب اسلامی ایران گفت : در زمینه ادبیات ، کتاب های زیادی در باره ایران نوشته شده اند و صنعت فیلم ایران و فیلم های ایرانی به میزان خیلی زیادی در انگلیس دیده می شوند.

وی افزود: ما هرگز در دوران حکومت شاه دسترسی زیادی به ایران نداشتیم و شاه نمی گذاشت که خیلی از مسائل ایران سر درآورده شود اما در مدت 20 سال گذشته ، ایران با دنیای بیرون خیلی در ارتباط بوده است و این مسئله سبب شده است که مردم درباره ایران آگاهی پیدا کنند و از آنچه که در ایران ، در فلسطین و در خلیج [خلیج فارس] می گذرد مطلع شوند. در ارتباط با نشریاتی که درباره اسلام به چاپ می رسند باید بگویم که من فکر نمی‌کنم که غرب خیلی مشتاق به دانستن اسلام باشد و همچنان ایده های غریب و عجیبی درباره اسلام در غرب وجود دارند. اما به هر حال به علت تنوع نشریاتی که از سوی ایرانی ها، اعراب، پاکستانی ها و دیگر مسلمانان و حتی از سوی دانشجویان امریکایی و انگلیسی درباره اسلام نوشته شده اند ، آگاهی زیادی در این باره پدید آمده است .

البته فکر نمی کنم که سیاستمداران ما چنین مطالبی را مطالعه کنند و برای مثال واضح است که بوش و یا بلر چنین مطالبی را نخواهند خواند اما به هر حال گسترش این نشریات و ادبیات خود کمکی است به اینکه مردم بدانند چه وقایعی در حال رخ دادن هستند و امیدوارم که چنین روندی به بهبود شرایط کمک کند.