راههای گفتوگوی آمریکا با ایران در مورد بحران عراق

گروه ترجمه ـ روزنامه نیویورک‌تایمز 17 ژوئن 2014(۲۷ خرداد) در مقاله‌ای به تلاش آمریکا برای یافتن راه‌های گفت‌وگو با ایران در مورد بحران عراق پرداخت و نوشت: یک دیپلمات ارشد آمریکایی روز دوشنبه با همتای ایرانی خود در وین به‌منظور بررسی و امکان‌سنجی همکاری ایران و آمریکا برای ایجاد ثبات در عراق و کاهش تهدید شبه‌نظامیان سنی دیدار کرد. دیدار اولیه پس از اینکه جان کری تمایل دولت اوباما را به همکاری با ایران در قبال بحران عراق مطرح کرد، صورت گرفت و این احتمال بیشتر شد که آمریکا از ایران ـ کشوری که اغلب، آن را حامی دولتی تروریسم و متمایل به ساخت تسلیحات هسته‌ای توصیف کرده ـ کمک بگیرد. راهبرد دولت اوباما فشار بر نوری مالکی، نخست‌وزیر عراق و دولت شیعی وی به‌منظور ایجاد حکومتی چندفرقه‌ای با حضور سنی‌ها و کردهاست تا شکاف‌‌هایی که شورشیان از آن بهره‌برداری می‌کنند، از بین برود.

در ادامه مقاله آمده است: این هدف دولت آمریکا در صورتی که ایران تصمیم بگیرد از رهبران تندرو شیعه حمایت کند یا نیروهای وابسته به نیروی قدس را به عراق بفرستد، با چالش روبه‌رو می‌شود و تنش‌ها و بحران شعله‌ورتر می‌شود. کاخ سفید دوشنبه‌شب اعلام کرد که باراک اوباما نشستی با حضور مشاوران امنیت ملی به منظور بررسی گزینه‌ها در مقابله با گروه شبه‌نظامی سنی موسوم به داعش ترتیب داده است. آقای اوباما به‌طور شفاف اعلام کرده کمک ارتش آمریکا در دستور کار قرار ندارد، مگر آنکه عراقی‌ها برای رفع اختلاف‌های خود اقدام کنند. پیش از آن، آقای کری گفته بود آمریکا در صورتی که ایران اقدام سازنده‌ای انجام دهد، از بحث‌ها استقبال می‌کند. وی گفت:‌ «تصور می‌کنم ما باید گام‌به‌گام پیش برویم و ببینیم واقعیت امر چیست، اما آنچه را که می‌تواند سازنده باشد، از نظر دور نگه نمی‌دارم.» در وین ویلیام برنز، دیپلمات ارشد آمریکایی، به‌طور کوتاه در حاشیه گفت‌وگوهای هسته‌ای گفت که مقامات آمریکایی نگفتند که زمان نشست بعدی چه هنگام خواهد بود. یک مقام وزارت خارجه آمریکا گفت که هدف تعامل با ایران و سایر همسایگان عراق، بحث در مورد تهدید شبه‌نظامیان سنی و ضرورت حمایت از دموکراسی در عراق و پرهیز از دستورکارهای فرقه‌گرایانه است.»

در پایان مقاله آمده است: اگرچه آقای کری در مصاحبه خود، راه را برای همکاری نظامی با ایران باز گذاشت، اما مقام وزارت خارجه آمریکا بعد از آن متذکر شد که در این دیدارها در مورد «همکاری نظامی یا تصمیمات راهبردی در مورد آینده عراق» بحث نشد. آقای اوباما در اشاره به خطرات فزاینده در عراق، روز دوشنبه به کنگره متذکر شد که به منظور افزایش امنیت و حمایت از سفارت آمریکا در بغداد، 275 نفر نظامی به عراق می‌فرستد. آمریکا تاکنون اعلام کرده که طرح‌هایی به منظور تخلیه شمار زیادی از اعضای سفارت خود در عراق دارد. برخی مقامات ایرانی پیشنهاد داده‌اند که آقای مالکی با سنی‌ها به منظور آرام‌سازی شورش همکاری کند. اما سرلشکر قاسم سلیمانی، فرمانده نیروی قدس سپاه پاسداران، به‌تازگی  به منظور دیدار با رهبران عراق به بغداد سفر کرد و نگرانی‌هایی وجود دارد که وی شیعیان عراقی را که توسط ایران آموزش دیده‌اند، به منظور دفاع از دولت مالکی بسیج کند. مقامات آمریکایی در عین حال که آماده همکاری با مالکی هستند، آماده‌اند سیاستمداری دیگر از شیعیان جایگزین وی شود که رویکردی فراگیرتر نسبت به عرب‌های سنی و کردها داشته باشد. یک کارشناس که به طور دوره‌ای به گروه مذاکره‌کننده آمریکا مشاوره می‌دهد، می‌گوید این تشخیص وجود دارد که ایرانی‌ها از نقش مثبت خود در صحنه عراق به منظور کسب امتیاز تا حد ممکن به ویژه در میانه گفت‌وگوها برای توافق هسته‌ای جامع بهره‌برداری کنند. 

بصیرت: زمانی که پای منافع به میان می‌آید آمریکا سراسیمه و بی‌محابا اصولی را که مدعی دفاع از آن‌ها است، زیر پا می‌گذارد. بحث امروز عراق یکی از آن‌ها است. حزب مالکی بر اساس قانون عراق در انتخابات پیروز شده و حزب قصد دارد وی نخست‌وزیر باشد؛ اما آمریکایی‌ها با فرصت‌طلبی تلاش می‌کنند از وضعیت به هم ریخته عراق استفاده و حزب مالکی را وادار به کنار گذاشتن مالکی کنند تا شخصی روی کار بیاید که روابط نزدیک و دوستانه با آمریکا داشته باشد و این در حالی است که به نظر می‌رسد دولت نوری مالکی با پشتیبانی مرجعیت و مردم عراق می‌تواند داعش را سرکوب کند و به ناامنی‌ها پایان دهد، هر چند که ممکن است این اقدام بدون همکاری آمریکا زمان بیشتری طول بکشد.