رضا گرمابدری
چند سالی است ماه ضیافت الهی به زمانی برای بحث و گفتوگوی استادان دانشگاههای کشور با امام خامنهای (مدظلهالعالی) با محوریت برنامههای کلان علمی شده است و نتیجه آن در برنامهریزیها و جهتگیریها و تقویت آنها مشاهده میشود. امسال نیز این نشست صمیمی و تأثیرگذار در هفته اول ماه مبارک رمضان برگزار شد و امام خامنهای (مدظلهالعالی) پس از بیانات مبسوطی درباره موضوع اصلی نشست، در پایان به فعالیتهای سیاسی در دانشگاه پرداختند و در این باره هشدار دادند و فرمودند: «مسئولان ذیربط و مدیران دانشگاهها باید با جدیت از تبدیل مراکز علمی به محل جولان و فعالیتهای جریانهای سیاسی جلوگیری کنند.» ایشان تبدیل دانشگاه به باشگاههای سیاسی را سهم مهلک حرکت علمی کشور خواندند و فرمودند: «متأسفانه در دورهای شاهد این پدیده زیانبار بودیم.» رهبر معظم انقلاب با تأیید و دفاع از نگرش، فهم و مشرب سیاسی در میان دانشجویان تأکید کردند: این مسئله با تبدیل مراکز علمی به جولانگاه جریانهای سیاسی تفاوت دارد.»
طرح مسئله فوق یک پرسش اصلی و یک پرسش فرعی را موجب میشود که ابتدا به پرسش اصلی و پاسخ آن پرداخته میشود. پرسش: چرا امام خامنهای این مسئله را در وضعیت حاضر بیان کردند؟ پاسخ: با اینکه معظمله در برهههای مختلف در این باره تذکرات مشابه دادهاند، اما تذکر اخیر میتواند با برخی تحولات سیاسی اجتماعی در داخل کشور مرتبط باشد. در رأس این تحولات انتخابات ریاستجمهوری و روی کار آمدن دولت جدید است که از لحاظ نگرش و دیدگاههای سیاسی با دولت قبل تفاوتها اساسی دارد که بخشی از آن از موضعگیریها و بخش دیگر از بهکارگیری نیروهای جدید قابل فهم است. اما در این میان آنچه که بسیار اهمیت دارد، فضایی است که برای عرضاندام گروههای سیاسی مهیا شده است که تا پیش از روی کارآمدن دولت جدید در انزوای کامل قرار داشتند و با استفاده از تغییرات ایجاد شده بسیار پرشتاب وارد صحنه شده تا زمان از دست رفته را جبران کنند یکی از این گروههای سیاسی که خود را به اصلاحات و یا اصلاحطلبان موسوم کرده برای حفظ و ارتقای موقعیت خود حسابشده و محتاطانه به دولت جدید فشارهایی میآورد که منشأ آن همکاری آنها با دکتر روحانی در زمان تبلیغات انتخاباتی و کنار رفتن نامزد آنها (دکتر عارف) به نفع دکتر روحانی است که آنها منتگذارانه ادعا میکنند، آرای آنها که با کنار رفتن دکتر عارف و اعلام حمایت از دکتر روحانی به سمت وی سرازیر شد، عامل پیروزی دکتر روحانی بوده است. آنها با علم کردن این موضوع، هم در پی گسترش فضای سیاسی برای خود هستند و هم از دولت امتیاز میخواهند. این گروه سیاسی به این میزان راضی نیست، زیرا آن را کافی و پایدار نمیداند و احتمال میدهد هر آن، وضعیت به دلیلی تغییر اساسی پیدا کند کما اینکه نقلهای منتسب به آنها بر پیوند و رابطه تاکتیکی آنها با دولت دلالت میکند و چه بسا در زمان لازم خود آنها این رابطه متزلزل و کاملاً سیاسی و مصلحتی را به هم بزنند. در هر صورت آنها به دنبال خوداتکایی سیاسی هستند تا زمانی که فرمان جدایی از دولت را صادر کردند در وضعیت «تعلیق سیاسی اجتماعی» قرار نگیرند؛ از این رو برای خوداتکایی به تکیهگاه مطمئنی نیاز دارند که ضمن زنده و فعال نگه داشتن آنها بتواند برای ترویج نگاه و فعالیت سیاسی آنها بسترسازی کند و بهترین گزینه برای این قضیه نیز دانشگاه و دانشجو است. آنها بهخوبی میدانند یافتن پایگاه اجتماعی برای آنها بسیار مشکل است؛ زیرا زمان طولانی و ابزار ویژه لازم دارد که آنها تا حد زیادی تقریباً هیچکدام را در اختیار ندارند
و مهمتر اینکه این گروه در افکار عمومی همچنان متهم و محکوم به فتنهگری و همکاری با فتنهگران است و افکار عمومی اقدام ضدملی آنها در همکاری با دشمنان نظام برای ضربه زدن به انقلاب را فراموش نکرده است. این مهم نیز مزید بر علت است تا آنها طرحهایی برای حضور در دانشگاه و خارج کردن دانشجو و دانشگاه از مسیر طبیعی فعالیت سیاسی و نیز مسموم کردن فضای دانشگاه داشته باشند. عملکرد این گروه در غائله ۱۸ تیر سال ۷۸ که این روزها مصادف با سالگرد آن است، نشانه روشن تفکر آنها درباره سوءاستفاده سیاسی از دانشجو و دانشگاه است. آنها زمانی غائله ۱۸ تیر را به راه انداختند و هر لحظه به شکل حساب شده و هدفمند بر دامنه آشوبهای آن میافزودند که درحاکمیت بودند و قوه مجریه را در اختیار داشتند و رسیدگی به مسائل دانشگاه و حل معضلات آن و نیز جلوگیری از هر گونه آشوب و اقدام ضدامنیت ملی وظیفه آنها بود، اما برای سهمخواهی بیشتر از نظام بر روی تمام این وظایف پا گذاشتند و با استفاده ابزاری از دانشجو و فرصت دادن به دشمنان نظام که برخی از آنها نیز به اسم دانشجو در دانشگاه لانه کرده بودند، برای مردمی که در نهایت خود با به میدان آمدن قضیه را فیصله دادند، غائلهآفرینی کردند. این گروه با این پیشینه سیاه، امروز با نگاه صیاد به صید به دانشگاه چشم دوخته و چه بسا با برخی انتصابها در دانشگاهها و برخی اتفاقات امید آنها بیشتر شده باشد. این چنین است که امام خامنهای(مدظلهالعالی) به جد به مسئولان تأکید میکند مانع تبدیل دانشگاه به جولانگاه جریانهای سیاسی شوند.
شاید به ذهن برخی که با گذشته این مسائل آشنا نیستند این پرسش خطور کند که آیا رهبر معظم انقلاب با دانشجوی سیاسی مخالفند؟ افرادی که با گذشته دانشگاه پس از انقلاب آشنا هستند به خوبی به یاد میآورند که فعالترین روحانی در عرصه دانشگاه امام خامنهای(مدظلهالعالی) بودند و حتی حضرت امام(ره) برای حضور مستمر ایشان در بین دانشجویان به معظمله مأموریت دادند و کیست که نداند از خواستههای اساسی و محوری امام خامنهای(مدظلهالعالی) در بحث دانشجوو و دانشگاه، سیاسی بودن دانشجو است و در میان مسئولان گذشته و حال نظام کسی به اندازه رهبر معظم انقلاب دانشجویان را برای درگیر شدن با مسائل سیاسی ترغیب و تشویق نکرده است؛ اما مرز این ترغیب و این ممانعت (حضور نداشتن جریانهای سیاسی در دانشگاه) از یکدیگر کاملاً جدا است، دانشجو خود باید سیاسی باشد تا وضعیت کشور و مصالح و محارب آن را درست درک و به وظیفهاش در قبال آن عمل کند و جریانهای سیاسی حق ندارند در دانشگاه جولان دهند چون با گرفتن استقلال سیاسی دانشجو و خارج ساختن وی از مسیر طبیعی حیات سیاسی وی را بازیچه اهداف سیاسی خود قرار میدهند که یکی از نتایج آن در وضع موجود بر هم خوردن آرامش دانشگاه و آسیب جدی به حرکت علمی کشور است که امام خامنهای به آنها هم اشاره فرمودهاند.