مریم علیزاده منصوری: آخرین سکانس سریال مذاکرات هستهای ایران و 6 قدرت جهان با یک پایان خوش و شیرین تمام شد. مردم ایران دیگر بعد از 12سال در انتظار یک پایان باز یا یک پایان تلخ نبودند بلکه به دنبال صحنهای بودند که در آن تمام بازیگران جهانی این سریال دوازده ساله، بایکدیگر دست دوستی بدهند و با فراغ بال به یکدیگر لبخندی از سر موفقیت و پیروزی بزنند.
سریالی که در ابتدا توسط یک گروه کارنابلد کلید خورد و سکانس آغازینش آنقدر تلخ شروع شد که کشور را به یک انزوای 8 ساله کشاند و زندگی مردم را در تنگناهای سیاسی، اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی قرار داد و این کارگردان و بازیگران ضعیفش به آن چنان آبی بستند و چنان کش دار و خسته کننده اش ساختند که مخاطبان خود را چه در عرصه داخلی و چه در جامعه جهانی از دست داد اما مردم ایران این بی تدبیریها را بر نتابیدند و در یکروز، 24 خرداد سال 92، سکان این سریال را به حسن روحانی و تیم قدرتمند دولت تدبیر و امید یعنی کارگردان و بازیگرانی حرفهای ، کارکشته و با تجربه سپردند تا دیگر شاهد آن صحنههای لوث و تکراری نباشند.
درست است که حسن روحانی و تیمش در میانه ساخت فصل آخر سریال با سنگهای زیادی که در مقابل راهشان در داخل و خارج میانداختند، مواجه شدند اما آنقدر زبده و حرفهای بودند که توانستند سکانس آخر را با شیرینی هر چه تمام تر به پایان برسانند و این شیرینی آنقدر موثر بود که حتی توانست کام تلخ دلواپسان داخل و خارج را شیرین کند. مذاکره ایران با کشورهای 1+5 بعد از 20 ماه مذاکره در دولت تدبیرو امید به چنان نتیجهای دست یافت که توانست از جانب تمام سران و چهرههای شاخص در داخل کشور و همینطور قدرتهای بزرگ جهان مهر تایید دریافت کند و بر لبان تندروها و دلواپسان داخلی و خارجی هم مهر سکوت بزند و آن اقلیتی را هم که همواره سازشان ناکوک و مخالف است را به انزوا بکشاند و بی تردید این گوشه گیری آنها روز به روز بیشتر خواهد شد.
توافق جامع مهر سکوتی بر لبان تندروهای داخلی
سکوت و تغییر رویکرد رسانههای اصولگرای تندرو را میتوان در واکنشهای روزنامههای تندرویی چون«وطن امروز» و « جوان» به متن توافق جامع نیز مشاهده کرد.«وطن امروز» با مدیرمسئولی مهرداد بذرپاش در دوسالی که از روی کار آمدن حسن روحانی میگذرد با تیترهای غیرمعمول خود از بهکارگیری هیچ حربهای برای تخریب دولت تدبیر و امید و به خصوص تیم مذاکره کننده هستهای دریغ ننمود اما روز گذشته بر خلاف رویهی همیشگی خود از تیتری تحت عنوان «در انتظار اجرا» استفاده کرد و در متن گزارش خود از توافق جامع به عنوان «توافقی متوازن» نام برد و واژه «نخبگان» را برای تیم مذاکره کننده هستهای کشورمان به کاربرد.
روزنامه «جوان» نیز در گزارش روز چهارشنبه اش دیگر خبری از آن انتقادها و خطابههای تند و تیز درباره دولت یازدهم و تیم مذاکره کننده نبود و صفحه یک خود را با عنوان «تثبیت ایران هستهای با ایستادگی ملت» آغاز کرد و در ادامه به تعریف و تشکر مقام معظم رهبری از دیپلماتهای هستهای مان اشاره نمود.
اما در این میان حال افرادی مثل حسین شریعتمداری مدیر مسئول روزنامه «کیهان»، علیرضا زاکانی نماینده مجلس و اعضای جبهه پایداری چون مهدی کوچک زاده و حمید رسائی، چندان خوش به نظر نمیآید. واکنشهای این افراد در سایر پیروزیهای ملی گذشته نیز ثابت نمود زبانشان به هیچ طریقی شیرین نخواهند شد چرا که روزنامه «کیهان» روز گذشته بخش عمدهای از صفحه یک خود را به تحلیل متن توافق نامه ژنو اختصاص داد و بر این باور بود که « میان آنچه رئیس جمهوری آمریکا بعد از اعلام توافق نهایی اظهار داشته است با آنچه حسن روحانی بیان کرده است، اختلاف 180 درجهای وجود دارد»!
علیرضا زاکانی نیز روز سه شنبه در نطق میان دستور خود، ناراحتی خود را از شادی مردم برای به نتیجه رسیدن مذاکرات هستهای ابراز نمود و با بیان این که تبلیغ زودرس برای جشن دارای اشکالاتی است گفت: این موضوع در جامعه ایجاد انتظار میکند. حمید رسائی و مهدی کوچکزاده هم این روزها به علت آنکه تریبون مجلس نتوانسته است صدایشان را به مردم برساند،حضوری بسیار فعال در شبکههای اجتماعی دارند و از این طریق اعلام نظر میکنند، آنها نیزهر کدام در شبکه اجتماعی اینستاگرام به نحوی ناراحتی! خود را از این پیروزی ملی و حصول توافق جامع ابراز نمودند به طوری که رسائی در این شبکه اجتماعی نوشته است: «چوپان دروغگو دوباره به مردم دروغ گفت و مردم باور کردند اما بار سوم احتیاط کردند و باور نکردند»
به این متن او میتوان از دو نظر نگاه کرد شاید او چوپان دروغگو را نماد دولت آمریکا دانسته است و مردم را دولت ایران، که بعد از توافق ژنو و لوزان دیگر بار در وین به آمریکا اعتماد کرده است یا اینکه همانند همیشه دولت یازدهم را با زشتترین و توهینآمیزترین واژهها آراسته است و منظورش از چوبان دروغگو حسن روحانی بوده است! و این جملات را با هدف طعنه به رئیس جمهور بر زبان رانده است. اما باید گفت که مصداق بارز سخنان رسائی فرد دیگری میتواند باشد که مردم چند بار به او اعتماد کردند اما بار آخر و نه با احتیاط بلکه با پویایی هرچه تمام تر به پای صندوقهای رای رفتند و به گزینه مورد نظر او پشت کردند.
مهدی کوچک زاده هم به نحوی دیگر و با کنایهای بیجهت و طعنهای ساده انگارانه با گذاشتن عکسی از سید محمد مصدق عدهای را مورد خاطب قرار داده است که محمد جواد ظریف را با مصدق مقایسه میکنند و این تصویر کوچک زاده حاکی از آن است که بعد حصول این توافق جامع حرفی برای گفتن و ابراز مخالفت ندارد و فقط خواسته است سخنی به زبان بیاورد! باید گفت که کار نام بردگان به جایی رسیده است که انگار برایشان تفاوتی نمیکند که همان دیپلماتهای هستهای را که بارها رهبری مورد تایید و تمجید خود قرار دادند و از آنها به عنوان «فرزندان انقلاب» یاد کردند، خائن به وطن، چوپان دروغ گو، کلاه بردار و... میخوانند.
فریاد قدرتهای بزرگ بر سر اسرائیل و متحدانش
اسرائیل و متحدانش هم در طول مدت روی کارآمدن حسن روحانی پا به پای تندروها و دلواپسان حرکت نمودند. عربستان هم که هیچ گاه قصد جا ماندن از قافله را ندارد و از نزدیکان رژیم اسرائیل است، در 22 ماه اخیر و در آستانه هر مذاکره بر طبل ایران هراسی کوبید. اما توافق جامع ایران و کشورهای 1+5 آنقدر کامل بود که فریادهای نتانیاهو بر بد بودن این توافق به جایی نرسید و در عوض صدای قدرتهای جهان را در آورد به طوری که والتر اشتاین مایر وزیر امور خارجه آلمان بعد از اعلام حصول توافق در نشست خبری خود با سخنانی صریح ضمن انتقاد از اتهامات بی اساس اسرائیل به ایران گفت: «بهتر است نتانیاهو به جای این لفاظیهای کلفت و خشن تنها نظاره گر اجرای توافقنامه باشد.»
این در حالی است که باراک اوباما و سایر مقامات آمریکایی نیز انتقادات نتانیاهو به توافق جامع را بی اهمیت دانستند. اکنون گویی این اتحاد ایجاد شده میان دولتها و ملتها بعد از توافق جامع در وین اسرائیل را هم وادار به عقب نشینی و سکوت نموده است چرا که روزنامه صهیونیستی «جروزالم پست» روز گذشته اعلام کرد که:« بنیامین نتانیاهو و ایزاک هرزوگ رهبر اپوزیسیون و رئیس اتحادیه صهیونیست چهارشنبه شب سوگند خوردند که در برابر توافقنامه هستهای امضا شده بین ایران و قدرتهای جهانی متحد باشند».
حال دیگر کشورهای دلواپس و مخالف توافق هم با هراس از انزوا و گوشه گیری هر یک به نحوی رضایت خود را از توافق جامع اعلام نمودند بهطور مثال عربستان صعودی هم که مانند اسرائیل از این توافق دل خوشی نداشت بعد از حصول این توافق ابراز امیدواری کرد که بهترین روابط را با ایران برقرار کند. امیر کویت ، پادشاه بحرین و نوری المالکی معاون نخستوزیر عراق هم هرکدام یا در لفافه یا به طور شفاف این پیروزی را به رهبری و رئیس جمهوری ایران تبریک گفتند.
تغییر رویکرد تندروها به دلیل هراس از مردم
حال باید دید این تغییر رویکردها با چه هدفی صورت گرفته است. در همین زمینه داریوش قنبری، فعال سیاسی اصلاح طلب و نماینده مجلس هشتم، با بیان اینکه آنچه که منتهی به توافق هستهای شد، نتیجه 22 ماه تلاش بی وقفه دیپلماتهای کشورمان است گفت: تمام نیروهای کشور بسیج شدهاند تا با مردم همصدا شوند و هر نوع رویکردی جز این، همصدایی با دشمنان ایران است و نافی منافع ملی است به خصوص که رئیسجمهور هم در این مورد اظهار داشته است که اجازه نمیدهم کسی امید مردم را نابود کند و به منافع ملی مردم آسیب بزند.
وی با اشاره تغییر رویکرد روزنامههای وطن امروز و جوان در چند روز گذشته افزود: این دو روزنامه در چند ماه گذشته رویکردشان به هیچ عنوان با تیم مذاکرهکننده همخوانی نداشت اما باز جای امیدواری است که اینها تا این جای کار فهمیدهاند که باید با منافع ملت و با صدای مردم حرکت کنند و مسائل حزبی و جناحی را در منافع ملی دخالت ندهند.
این فعال سیاسی اضافه کرد: اگر این رویکرد را در آینده هم ادامه دهند میتوان از یک تغییر و تحول در خط فکریشان صحبت کرد و اینکه منافع ملی را بر منافع گروهی و جناحی ترجیح میدهند.
این نماینده سابق مجلس تاکید کرد: اختلاف سلیقه در میان طیفها و احزاب مختلف وجود دارد و امری طبیعی است اما مسائلی هم وجود دارد که به یک جناح و گروه خاص تعلق ندارد.پیروزی و به سرانجام رسیدن آن مسائل به نفع تمام مردم ایران است و شکست و به نتیجه نرسیدن آنها هم به ضرر تمام مردم ایران است.
قنبری خاطر نشان کرد: باید جریانها و جناحهای سیاسی این درس بزرگ سیاسی را در نظر بگیرندکه باید میان منافع ملی و منافع جناحیشان تمییز قائل شوند البته از دیرباز این افراد خودشان میدانستند که راهی که دولت روحانی میرود راه درستی بوده و چون در دولت گذشته در حل مناقشات هستهای ناتوان بودند، در دولت روحانی یک نگاه حسادت آمیز را پیش گرفتند و حالا به این نتیجه رسیدند که تداوم آن نگاه برایشان هزینه خواهد داشت و در مقابل ملت قرار میگیرند.
وی افزود: در کل وقتی یکپارچگی و انسجام ملت را بعد از حصول توافق هستهای دیدند، از ترس اینکه متهم به همراهی با دشمنان شوند در چند روز اخیر رویکردشان را تغییر دادند اما به نظر من حسادت این افراد هم چنان باقی است و اکنون راهی جز همراهی با ملت ایران ندارند و خوب میدانند که اگر با ملت هم صدا نشوند خیلی زود کنار گذاشته میشوند.
این فعال سیاسی با اشاره به واکنشهای تند برخی داخلیها نسبت به حصول توافق جامع گفت: این توافق به نظر من تندروها را منزوی کرد و افراطیون دیگر جایگاهشان را از دست دادند .افراط گری آنها به نتیجه نرسید و سیاست خارجی تهاجمی که در پیش گرفته بودند و نتیجهاش شش قطعنامه شورای امنیت و تحریمهای پیاپی علیه ملت ایران و ظلم و ستمهایی که از ناحیه این قطعنامهها بر ملت ایران روا داشته شد، بود.
این نماینده مجلس اضافه کرد: ملت ایران در مجموع این رویکردتهاجمی را رد کرد و در انتخابات سال 92 این رویکرد کنار گذاشته شد. بقایای این رویکرد تا الان مقاومت کرد اما به نظر من با توافقی که روز سهشنبه حاصل شد در گورستان دفن گردید. حال آنکه تنها راه بازگشت شان به جامعه و پذیرفتهشدن توسط مردم این است که رویکرد خود را تغییر دهند و کمی مبتنی بر عقلانیت و خردگرایی حرکت کنند.
قنبری در پایان سخنانش با اشاره به عقبنشینی روز گذشته اسرائیل از مواضع تند خود علیه توافق جامع افزود: برای اسرائیل هم راهی جز پذیرش این توافق بزرگ نمانده است. در مجموع افراطیگریها جایی ندارند. اگر رویکردشان را تغییر ندهند توسط جامعه بینالمللی کنار گذاشته خواهند شد و آنها هم از ترس جامعه بینالمللی رویکردشان را تغییر دادند.
آیا دلواپسان از مردم عذرخواهی میکنند؟
این روزها عذرخواهی دلواپسان و تندروها ازهیئت مذاکره کننده مان به یک مطالبه ملی تبدیل شده است چراکه در 22 ماه اخیر با تیرهای آغشته به سخنان دروغ و حسادت آمیز خود تیم مذاکرهکننده را هدف گرفتند. حال آنکه عذرخواهی و بخشش از جمله مسائل اخلاقی است که در تمام فرهنگها و ادیان به آن اشاره شده است و قطع به یقین در فرهنگ ایرانی-اسلامی ما نیز آمده است اما در زمان ریاست جمهوری محمود احمدی نژاد به کل به فراموشی سپرده شد چراکه احمدی نژاد ودولتمردانش بعد از تصویب هر قطعنامه در شورای امنیت علیه ایران به دلیل نارکارآمدیشان، از مردم عذرخواهی نمایند، طلبکار مردم بودند.
اما حسن روحانی آمد و ثابت کرد که در بر پاشنه دولت مهرورز نمیچرخد و برای نخستین بار به عنوان شخص دوم مملکت به دلیل اشکال در پخش سبد کالا از مردم عذر خواهی نمود و رسم عذرخواهی بزرگان نظام را پایه ریزی نمود. شاید انتظارعذرخواهی از دلواپسانی که در چند روز اخیر با مردم همصدا شدهاند انتظاری خوش بینانه باشد اما میتوان امیدواربود که در عالم سیاست هیچچیز غیر ممکن نیست و شاید بتوان درکمال ناامیدی این پیش بینی را کرد که روزی ملت ایران در صفحه اول روزنامه دلواپس تیتر درشت «عذرخواهی از مردم و تیم مذاکره کننده» را مشاهد کنند.