اگر دولت سوریه با مخالفان سیاسی به توافق برسد که آتش بس اعلام شود، عملا گروه های سیاسی مخالف قادر نخواهند بود که آتش بسی را اجرا کنند، چرا که گروه های تکفیری اصلا آن ها را قبول ندارند و دولت سوریه اگر آتش بس را اجرا کند، تکفیری ها به جنگ ادامه خواهد داد. در چنین شرایطی مذاکره از دید دولت سوریه بی معنا است.
پایگاه بصیرت/گروه بین الملل/ نشست وین با حضور روسیه، ایران، آمریکا، عربستان، ترکیه، نماینده سازمان ملل در امور سوریه و ... جهت حل بحران سوریه برگزار شد و در حالی که آمریکا، ترکیه و عربستان بر سیاست هایی تأکید دارند که دور از واقعیت های سوریه و زمینه ساز توسعه بحران د ر این کشور است، باید دید این نشست تا چه اندازه در حل بحران تروریسم در سوریه مؤثر خواهد بود.
در این زمینه خبرنگار گروه بین الملل بصیرت با مسعود اسداللهی، کارشناس مسائل منطقه گفتگویی انجام داده که در ادامه می آید:
بصیرت: آمریکایی ها با این که از ایران دعوت کردند تا در نشست چهارجانبه سوریه حضور داشته باشد، اما همزمان ایران را متهم به طرفداری از تروریسم می کنند، هدف آن ها از این رویکرد دو گاه چیست؟
اسدالهی: حضور ایران در کنفرانس وین صِرفا با دعوت آمریکا نبوده است بلکه این حضور، با اصرار روسیه همراه بود تا موضوع سوریه در این کنفرانس مشخص شود. کنفرانس وین که با شرکت دو کشور حمایت کننده ایران و روسیه از سوریه تشکیل شده بود سودی برای حل بحران سوریه نداشت . حضور ایران در این دور از مذاکرات با اصرار روسیه همراه بود که این موضوع با مخالفت آمریکا و عربستان همراه بود. آمریکایی ها هم با توجه به واقعیت های موجود پذیرفتند هیچ راهی وجود ندارد که از حضور ایران در این نشست نادیده بگیرند به همین خاطر کنفرانس ژنو با حضور ایران برگزار شد.
روس ها از همان ابتدا اصرار داشتند ایران باید در کنفرانس مربوطه برای حل بحران سوریه حضور داشته باشد در این زمینه معتقد بودند و بارها اعلام کردند که ایران یک بازیگر اصلی است. عربستان در این زمینه از ده روز قبل با حضور ایران در این کنفرانس مخالف بود، اما در عرض یک هفته مجبور شد موضع خود را تغییر دهد و نظرات دیگران را بپذیرد.
بصیرت: نشست وین تا چه اندازه می تواند به حل بحران سوریه کمک کند؟
اسدالهی: اگر شرکت کنندگان در این کنفرانس بخواهند به دور از موضع گیری های خصمانه نسبت به نظام سوریه و به شکل واقع بینانه قضاوت و تصمیم گیری کنند و واقعیت های صحنه را لحاظ کنند در این رابطه کاملا مشخصِ که گروه های تروریستی تکفیری عملا صحنه گردان میدانی هستند، یعنی مخالفینی که در خارج کشور هستند هیچ تاثیری در صحنه میدانی ندارند. اگر گروه های تکفیری این واقعیت ها را در نظر بگیرد، پیدا کردن راه حل مشکل نیست و به راحتی می شود این کار را انجام داد، اما متاسفانه وقتی که عملکرد عربستان، قطر و ترکیه را می بینیم خیلی جای امیدواری نیست. این موضوع نشان می دهد این سه کشور هنوز به دنبال حمایت از گروه های تروریستی تکفیری هستند و همچنان به صورت بچه گانه بر موضوع کناره گیری بشار اسد به عنوان یک پیش شرط یا حداقل عدم ایفای نقش ایشان در آینده سوریه تاکید و نگاه می کنند این موضع گیری ناشی از لجاجت است و باعث خواهد شد که عملا این کنفرانس به این راحتی ها نتیجه ندهد.
بصیرت: در نشست وین اراده کدام یک از طرف ها غالب بود؟
اسدالهی: اخباری که از سالن کنفرانس به بیرون آمده است این بود که عربستان، ترکیه و قطر اصرار داشتند یک جدول زمانی برای کناره گیری بشاراسد در این کنفرانس تثبیت شود و این ایران و روسیه بودند که به شدت با این جدول زمانی مخالفت کردند، به گونه ای که جان کری، وزیر امور خارجه آمریکا، بعد از کنفرانس گفت که اختلاف نظر بین کشورها خیلی شدید است. این نشان می دهد تقابل عربستان، ترکیه، قطر با ایران و روسیه خیلی تقابل شدیدی بوده که به همین خاطر مخالفت ایران و روسیه در این رابطه شدیدتر بوده است که بابت همین، آن جدول تصویب نشد.
بصیرت: آیا این نشست در حل بحران سوریه را با حضور بشار اسد در قدرت می پذیرد یا اهداف دیگری دارد؟
اسدالهی: در این زمینه دولت سوریه در کنفرانس های ژنو 1 و 2 شرکت کرد، بنابراین دولت سوریه هیچ وقت خود را از این روند سیاسی جدا نکرد و همچنان آمده است که در روند مذاکرات سیاسی مشارکت کند، اما اختلاف نظری که دولت سوریه با بسیاری از این کشورها دارد به خصوص کشورهایی مانند روسیه که به نزدیکان سوریه نزدیک هست. در این زمینه یک اختلاف دیدگاه با هم دارند، روسیه معتقد است همزمان با جنگ علیه گروه های تکفیری، باید راه حل سیاسی را دنبال کرد و الان هم دارد این کار را می کند، اما دولت سوریه معتقد است تا وقتی که گروه های تکفیری در حال جنگ با نظام هستند و خطرشان وجود دارد، نباید راه حل سیاسی را شروع کرد، باید ابتدا گروه های تکفیری را از بین برد، وقتی خطر آن ها برطرف شد آن موقع به راه حل سیاسی پرداخت.
استدلال دولت سوریه بر این مبنا است که مخالفین نظام که در خارج کشور هستند و عمدتا مرکز آن ها در ترکیه می باشد، خود را مخالفین سیاسی قلمداد می کنند که به شورای استانبول یا شورای ملی معروف هستند. این ها عملا تاثیری بر گروه های تکفیری ندارند و اگر به سمت منطقه گروه های تکفیری بروند، توسط همان تکفیری ها هم کشته می شوند. بنابراین اگر دولت سوریه با این ها به یک توافقی برسد که آتش بس اعلام شود عملا طرف مقابل یعنی گروه های سیاسی مخالف قادر نخواهند بود که آتش بسی را اجرا کنند و گروه های تکفیری اصلا آن ها را قبول ندارند و دولت سوریه اگر آتش بس را اجرا کند، گروه های تکفیری به جنگ ادامه خواهد داد. در چنین شرایطی مذاکره از دید دولت سوریه بی معنا است.
بصیرت: در جدیدترین تحولات، سایت ریاست جمهوری سوریه اعلام کرد ما از هر راه حل سیاسی که حاکمیت ملی، یکپارچگی سوریه و جلوگیری از کشتار مردم را تامین کند، حمایت می کنیم. آیا این موضوع یک رویکرد جدید است و می تواند به حل بحران کمک کند؟
اسداللهی: این یک رویکرد جدیدی نیست، این موضوع همیشه وجود داشته است و موضع ایران و روسیه هم در این رابطه همین بوده که به هیچ عنوان نباید راه حلی مبنی بر تجزیه سوریه یا حتی تقریبا اعطای یک نوع خودمختاری در بخش هایی از سوریه، باید یکپارچگی سوریه حفظ و اعمال شود. این موضع ثابت دولت سوریه بوده و تغییر خاصی حاصل نشده است./
با تشکر از جناب آقای اسداللهی که وقت خود را در اختیار پایگاه بصیرت قرار دادند.
مصاحبه از: وحید قاسمی
