پس از اجرایی شدن برجام و پایان دادن به تحریمها علیه ایران، جامعه جهانی با چالشهایی روبرو شده است که ابعاد آن برکسی روشن نیست.
دویچهوله با انتشار این تحلیل نوشت: به گفته کارشناسان، ایران در این میان کمتر از آن چه انتظار میرفت، سود میبرد. یک دیپلمات ارشد آمریکایی درباره چگونگی اجرای برجام به دویچهوله گفت اغلب جوانب پیامدهای اقتصادی و بازرگانی پایان دادن به تحریمها علیه ایران، هنوز مشخص نیست.
این دیپلمات با اشاره به فعالیتهای کشورهای غربی برای برقراری تماس با ایران در این رابطه گفت که «ناهماهنگیهایی در برخورد آمریکا، اروپا و کشورهای ذینفع» مانند چین، روسیه و ژاپن دراینباره وجود دارد.
این در حالی است که مقامات آمریکایی درصدد تنظیم یک «دفترچه راهنما» برای مشخص کردن چارچوب برقراری روابط اقتصادی با ایران هستند و هیئتهای متعددی از کشورهای عضو اتحادیه اروپا، با هدف بستن قراردادهای کلان راهی ایران شدهاند.
استپان مال با عنوان کارشناس آمریکایی که خود در گفتوگوهای میان نمایندگان جمهوری اسلامی، کشورهای غربی و 5+1 در مورد برنامه هستهای ایران شرکت داشته، به عنوان هماهنگکننده مراحل اجرایی برجام از نیاز اطلاع رسانی درباره «لزوم اقدامات مشترک» سخن میگوید.
وی میافزاید: همزمان وزارت دارایی آمریکا نیز در تکاپوی روشن ساختن ابعاد این پیامدها برای سفرای کشورهای خارجی است و نمایندگان خود را برای توضیح دراینباره به اروپا میفرستد.
مسئولان این وزارتخانه، تاکنون یک دفترچه 50 صفحهای درباره چگونگی برقراری مبادلات اقتصادی و روابط بانکی و پولی، بستن قراردادهای نفتی، فروش اسلحه، تامین انرژی و سایر بخشهای حساس با ایران منتشر کردهاند.
با وجود این اقدامات، کارشناسان سیاسی و اقتصادی نسبت به چگونگی پیاده کردن برجام خوشبین نیستند.
آنتونی کورد زمن با عنوان کارشناس و تحلیلگر مرکز مطالعات استراتژیک و بینالملل (CSIS) در واشنگتن دراینباره میگوید: «سیستم کنترل کاربردی برجام نه تنها تازه و بیسابقه است، بلکه در بسیاری از موارد هنوز خطوط اصلی آن مشخص نیست.» هنوز زمینههای انعقاد و اجرای قراردادها و روابط از نظر فنی و اداری فراهم نشده است.