الزامات انجام کار:
همانگونه که اشاره شد، برای کسب موفقیت در طرح اقتصاد مقاومتی باید همه جوانب کار با دقت کامل مورد توجه قرار گیرد و این مورد نیز موضوعی است که از نظر امام خامنهای دور نمانده است، رجوع به بیانات رهبری بیاگر این نکته است که ایشان در بسیاری از موارد الزامات و پیشنیازهای ورود به بحث از جمله؛ ضرورت فرهنگسازی و اطلاعرسانی، زمانبندی و برنامهریزی، ضابطهگذاری و قانونگذاری، اقدام و عمل جهادی، همیاری و همکاری متقابل مردم و مسئولین، استفاده بهینه و حداکثری از منابع و نیروهای درونزا و رصد و پایش و سایر الزامات کار را به صراحت در سخنرانهایشان بیان نمودهاند.
در واقع با اینکه ایشان در مجموعه بیاناتشان تصویر مطلوب اقتصاد مقاومتی را به روشنی ترسیم و مفهوم کاملی از این واژه را برای مجریان ارائه نمودهاند، با اینحال گاهی مجبور شدهاند با ورود به مباحث اجرایی، جزئیات اجرای طرح را نیز تعیین و تبیین نموده و نیازمندیهای خرد و کلانی را که باید توسط متولیان امر مشخص و فرموله شود، شامل مواردی مانند آنچه در ادامه به آن پرداخته خواهد شد را نیز یادآوری نمایند.
۱- بخش سوم، الزامات و انتظارات است. خب، حالا این طرح بزرگ [طرح اقتصاد مقاومتی]، این نقشهیِراه همهجانبه و وسیع، مطرح شد؛ صِرف مطرح کردن سیاستها که مشکلی را حل نمیکند؛ این آغاز راه است. کارهایی باید انجام بگیرد: در درجهی اول، عزم جدی مسئولان و مدیران اصلی و فعالان مردمی است؛ باید تصمیم بگیرند مسئولین کشور - در درجهی اول، قوهی مجریه، مسئولان دولت؛ و نیز قوهیمقننه؛ و قوهی قضائیه؛ و بخشهای گوناگونی که ارتباطی با مسائل اقتصادی دارند و حتماً بایستی در این مسئله، عزم جدی و راسخ داشته باشد. بدون تصمیم جدی و راسخ، کار پیش نخواهد رفت.) بیانات در جلسه تبیین سیاستهای اقتصاد مقاومتی ۱۳۹۲/۱۲/۲۰)
۲- مسئله دوم [از الزامات و انتظارات سیاستهای اقتصاد مقاومتی]، ورود در میدان عمل [است] عمل در اینجا یک عمل صالح است؛ هرکسی که در این زمینه اقدام و عمل بکند، قطعاً مصداق «وَ عَمِلوا الصالِحات» خواهد بود. این طرح کلی، این نقشهیراه بزرگ، باید تبدیل بشود به برنامه، برنامههای گوناگون؛ اگر این شد، آنوقت حماسهی اقتصادی به معنای واقعی کلمه بهوجود خواهد آمد. ما امسال را گفتیم سال حماسهی سیاسی و حماسهی اقتصادی، بحمدالله حماسهی سیاسی بهوجود آمد؛ حماسهی اقتصادی متأسفانه تأخیر افتاد؛ لکن حالا در پایان سال، این سرآغازی برای حماسهی اقتصادی خواهد بود که قطعاً باید انشاءالله در سال ۹۳ با جدیت کامل از سوی مسئولین دنبال بشود و در عمل باید شروع بشود. (بیانات در جلسه تبیین سیاستهای اقتصاد مقاومتی ۱۳۹۲/۱۲/۲۰
۳- مسئلهی سوم [از الزامات و انتظارات سیاستهای اقتصاد مقاومتی]، تبدیل به برنامه و سیاستهای اجرایی است که دستور این کار از سوی رؤسای سه قوه داده شده؛ هم رئیس جمهور محترم، هم رئیس محترم قوهی مقننه، هم رئیس محترم قوهی قضائیه دستور دادهاند به زیرمجموعهی خودشان که برنامههای اجرایی را در هر بخشی تهیه کنند؛ منتها من میخواهم تأکید کنم بر روی زمانبندی؛ باید زمانبندی کنید. من بخشنامههایی که آقای معاون اول برای دستگاهها فرستاده بودند، دیدم؛ باید زمانبندی بشود، مشخص بشود که چقدر کار پیش رفت و تا کِی انتظار تحقق این برنامهسازی و بعد اجرا را باید داشت؛ باید شتاب بگیرد؛ سهم هر قوهای معین بشود. در قوای مختلف - بخصوص قوهی مجریه - سهم هر دستگاهی مشخص بشود؛ شاخصها - بخصوص شاخصهای زمانی - معین بشود که بتوان نظارت کرد و بتوان پیشرفت کار را و صحت مسیر را فهمید. (بیانات در جلسه تبیین سیاستهای اقتصاد مقاومتی۱۳۹۲/۱۲/۲۰
۴- مسئلهی چهارم [از الزامات و انتظارات سیاستهای اقتصاد مقاومتی]، هماهنگی میان بخشهای گوناگون است که البته سازوکار این هماهنگی را باید رؤسای قوا معین کنند. هماهنگی کمک خواهد کرد، هماهنگی بین مجلس و دولت، بین مجلس و دولت و قوهی قضائیه. در بخشهایی بدون هماهنگی نمیشود حرکت کرد؛ در بخشهایی هم هماهنگی دارای تأثیر است ولو نه به آن اندازه؛ به هر حال هماهنگی لازم است. سازوکار هماهنگی را باید رؤسای سه قوه انشاءالله تهیه کنند. (بیانات در جلسه تبیین سیاستهای اقتصاد مقاومتی۱۳۹۲/۱۲/۲۰
۵- مسئلهی پنجم [از الزامات و انتظارات سیاستهای اقتصاد مقاومتی]، نظارت در همهی سطوح است؛ باید نظارت بشود؛ هم رؤسای قوا باید دستگاههای خودشان را تحت نظارت قرار بدهند، هم مجمع تشخیص موظف است که به مسئولیت نظارتی که داده شده بهطور کامل عمل کند و ببیند که چه دارد اتفاق میافتد، رهبری و دستگاه ما هم نظارت خواهد کرد انشاءالله. بنابراین نظارت یکی از الزامات اصلی است. (بیانات در جلسه تبیین سیاستهای اقتصاد مقاومتی۱۳۹۲/۱۲/۲۰
۶- مطلب ششم [از الزامات و انتظارات سیاستهای اقتصاد مقاومتی]، رفع موانع است. موانعی وجود دارد که اینها را میشود برداشت: موانع قانونی [وجود دارد] - که من به رؤسای محترم سه قوه در آن جلسهای که داشتیم گفتم "قانون روی قانون آمدن" کار را مشکل میکند، قوانین مزاحم را باید برداشت؛ این کار را مجلس میتواند انجام بدهد؛ والا ما حالا قوانینی داریم، [اگر] باز یک قانونی روی آن قانون وضع بکنیم، قابل تفسیر و مشکلتراشی است؛ باید ملاحظه کرد، دقت کرد، قوانین مزاحم را پیدا کرد - موانع حقوقی و قضائی هم وجود دارد؛ اینها را باید شناسایی کرد و برداشت. بایستی فعالان اقتصادی، کارآفرینان، مبتکران، سرمایهگذاران، دانشمندان، احساس کنند که با موانع غیر معقول مواجه نیستند، بتوانند حرکت کنند. (بیانات در جلسه تبیین سیاستهای اقتصاد مقاومتی۱۳۹۲/۱۲/۲۰
۷- الزام هفتم و کار لازم هفتم [از الزامات و انتظارات سیاستهای اقتصاد مقاومتی]، گفتمان سازی است؛ باید تصویر درستی از اقتصاد مقاومتی ارائه بشود؛ البته صداوسیما و رسانههای کشور موظفاند اما مخصوص آنها نیست. دستگاههای تبلیغاتیِ مخالف با کشور، مخالف با انقلاب، مخالف با پیشرفت ملی ما، خیلی چیزها در چنته دارند و شروع هم کردهاند - ما دیدیم - بعد از این هم بیشتر [خواهند کرد] دربارهی اقتصاد مقاومتی، اشکالتراشی، مانعتراشی، گاهی هو کردن، بیاهمیت جلوه دادن آنچه که در کمال اهمیت و نهایت اهمیت است؛ از این کارها میکنند. نقطهی مقابل آنها بایستی کار بشود؛ مسئولین، صاحبان فکر و دلسوزان، بایستی تصویر درستی را از این حرکت بزرگ و عمومی ارائه بدهند و گفتمانسازی بشود تا مردم بدانند و معتقد باشند و بخواهند؛ در این صورت، کارْ عملی خواهد شد. (بیانات در جلسه تبیین سیاستهای اقتصاد مقاومتی۱۳۹۲/۱۲/۲۰
۸- آخرین نکتهای هم که در زمینه [الزامات و انتظارات سیاستهای اقتصاد مقاومتی] عرض میکنم و عرایضم را تمام میکنم، پایش و اطلاعرسانی است. بایستی مرکز رصد قوی و بینایی وجود داشته باشد که بهطور دقیق پیشرفت این کار را پایش کند؛ اطلاعات را گردآوری کنند، پردازش کنند، استنتاج کنند، احیاناً آن حرکتی را که باید در هر مقطعی و هر مرحلهای انجام بگیرد مشخص کنند، برای هر بخشی شاخص سنجش معین کنند، و در نهایت اطلاعرسانی به مردم انجام بگیرد؛ یعنی مردم دوست دارند بدانند (بیانات در جلسه تبیین سیاستهای اقتصاد مقاومتی۱۳۹۲/۱۲/۲۰
۹- از خدای متعال میخواهیم که به همهی ما کمک کند، همهی ما را هدایت کند، ضعفهای ما را به ما نشان بدهد، ما را بینای ضعفها و نقصهای خودمان قرار بدهد، آنچه را موجب رضای او است به ما الهام کند و ما را موفق به انجام آن قرار بدهد. از همهی شما برادران و خواهران هم تشکر میکنم که نشستید و گوش دادید؛ انتظار دارم که انشاءالله این گوش دادن، مقدمهی یک حرکت عمومی باشد. (بیانات در جلسه تبیین سیاستهای اقتصاد مقاومتی۱۳۹۲/۱۲/۲۰
۱۰- اگر عزم ملی بود، اگر مدیریت جهادی بود، اقتصاد هم پیشرفت میکند، فرهنگ هم پیشرفت میکند، و ملتی که اقتصاد پیشرفته داشته باشد و فرهنگ پیشرفته داشته باشد، در اوج قرار میگیرد و تحقیر نمیشود. (بخشی از بیانات مقام معظم رهبری (مدظله العالی) درجمع مدیران وکارکنان گروه صنعتی مپنا- اردیبهشت۹۳)
۱۱- در تشخیص شرکتهاى دانشبنیان دقّت بشود، یعنى شاخصهها و مشخّصهها [معیّن بشود] و شرکت دانشبنیان استانداردسازى بشود؛ اینجور نباشد که به اسم شرکت دانشبنیان کسانى بیایند و همین کارهایى را که در برخى از عرصههاى دیگر معمول است - دلّالى و مانند اینها - در [اینجا] پیش ببرند. به معناى واقعى کلمه، شرکتِ دانشبنیان [باشد]؛ این را باید یکى از محورهاى اساسى قرار داد. (بیانات در دیدار اساتید دانشگاهها۱۳۹۳/۰۴/۱۱)
۱۲- هرجایى که ما به ابتکار و استعداد جوانانمان تکیه کردیم، آنجا ناگهان مثل چشمهاى جوشید، شکوفا شد؛ .... مسائل اقتصادى هم همینجور است؛ ظرفیّتهاى اقتصادى باید فعّال بشود؛ این راه پیشرفت کشور است. (بیانات در دیدار مردم استان ایلام در سالروز ولادت امیرالمؤمنین علیهالسلام ۱۳۹۳/۰۲/۲۳)
۱۳- یکی از پشتیبانیها این است که دستگاههای دولتی خودشان را موظّف کنند که برای محصول این مجموعهها (مشابه گروه صنعتى مپنا) رقیب خارجی نتراشند؛ (بیانات در دیدار کارگران در گروه صنعتى مپنا۱۳۹۳/۰۲/۱۰)
۱۴- تولید داخلی اگر بخواهد رونق پیدا بکند یقیناً باید، هم به آن کمک تزریق بشود، هم از چیزهایی که مانع رشد آن است جلوگیری بشود، هم برای محصولات، بازار بهوجود بیاید، هم واردات محصولات مشابه به یک نحوی کنترل بشود - کلمهی ممنوع را به کار نمیبرم - و با محاسبه مورد مراقبت دقیق قرار بگیرد، هم در قراردادهای خارجیای که این مجموعه و امثال این مجموعه دارند، دولت کمک بکند. (بیانات در دیدار کارگران در گروه صنعتى مپنا۱۳۹۳/۰۲/۱۰)
۱۵- گفتیم اقتصاد ما درونزا و برونگرا است؛ ما از درون باید رشد کنیم و بجوشیم و افزایش پیدا کنیم، امّا بایستی نگاه به بیرون داشته باشیم؛ بازارهای جهانی متعلّق به ما است، باید بتوانیم با همّت خود و با ابتکار خود، در این بازارها حضور پیدا کنیم و این حضور بدون حمایت دولت امکانپذیر نیست؛ که البتّه بخشهای مختلف دولتی در این زمینه میتوانند سهم داشته باشند. (بیانات در دیدار کارگران در گروه صنعتى مپنا۱۳۹۳/۰۲/۱۰)
۱۶- عامل مهمّ مدیریّت جهادی عبارت است از خودباوری و اعتماد به نفس و اعتماد به کمک الهی. (بیانات در دیدار کارگران در گروه صنعتى مپنا۱۳۹۳/۰۲/۱۰)
۱۷- در همهی کارها توکّل به خدای متعال و استمداد از کمک الهی [کنیم]؛ به کمکهای الهی اعتماد کنیم. [وقتی]شما از خدای متعال کمک میخواهید، راهها بهسوی شما باز میشود: وَ مَن یَتَّقِ اللهَ یَجعَل لَهُ مَخرَجًا ، وَ یَرزُقهُ مِن حَیثُ لایَحتَسِب. این رزقی که در این آیه و در آیات دیگر گفته شده است، به شکلهای مختلفی به من و شما میرسد؛ گاهی شما ناگهان در ذهنتان یک چیزی برق میزند، میدرخشد، راهی باز میشود؛ این رزق الهی است؛ در یک برههی فشار، ناگهان یک امید وافری در دل شما بهوجود میآید؛ این همان رزق الهی است. بنابراین اعتماد به کمک الهی؛ بهکارگیری هوش و دانش که این هم یکی از ارکان مقاومت اقتصادی است که در جای خود شرح داده شد؛ (بیانات در دیدار کارگران در گروه صنعتى مپنا۱۳۹۳/۰۲/۱۰)
۱۸- مجموعههای دانشبنیان که خب خوشبختانه این مجموعهی شما یکی از نمونههای برجستهی دانشبنیان است؛ و بهکارگیری پشتکار، کار را بایستی دستِکم نگرفت، از پیشرفتهایی که به دست آوردید قانع نشوید، به پیشرفتهای بیشتر شایق بشوید، قانع شدن به آن حدّی که به آن رسیدهایم، ما را متوقّف و دچار رکود میکند؛ و ابتکار، راههای نرفته را، راههای میانبر را در پیش گرفتن [اینها لازم است]. (بیانات در دیدار کارگران در گروه صنعتى مپنا۱۳۹۳/۰۲/۱۰)
۱۹- امّا در مورد اقتصاد و در مورد فرهنگ، یک اهتمام بیش از متعارف لازم است. (بیانات در حرم مطهر رضوی ۱۳۹۳/۰۱/۰۱)
۲۰- در اقتصاد هم اگر عزممان را جزم کنیم و دست به دست هم بدهیم، میتوانیم اقتصاد را شکوفا کنیم. چشممان به دست دشمن نباشد که کِی این تحریم را برمیدارد، کِی فلان نقطه را موافقت میکند؛ به درک! نگاه کنیم ببینیم خودمان چهکار میتوانیم بکنیم. (بیانات در حرم مطهر رضوی ۱۳۹۳/۰۱/۰۱)
۲۱- اوّلاً مسئولان باید از تولید ملّی حمایت کنند. تولید ملّی، اساس و حلقهی اساسی پیشرفت اقتصاد است. مسئولان باید از تولید ملّی حمایت کنند. چهجوری؟ یک جا که قانون لازم دارد، حمایت قانونی کنند؛ یک جا که حمایت قضائی لازم است، انجام بگیرد؛ یک جا که حمایت اجرایی لازم است، باید تشویق کنند و کارهایی بکنند؛ باید این کارها انجام بگیرد. تولید ملّی باید رونق پیدا کند. (بیانات در حرم مطهر رضوی۱۳۹۳/۰۱/۰۱)
۲۲- دوّم، صاحبان سرمایه و نیروی کار که تولیدگر هستند، آنها هم بایستی به تولید ملّی اهمّیّت بدهند؛ به چه معنا؟ به این معنا که بهرهوری را افزایش بدهند. بهرهوری، یعنی از امکاناتی که وجود دارد حدّاکثر استفادهی بهینه بشود؛ کارگر که کار میکند، کار را با دقّت انجام بدهد؛ رحم الله امرء عمل عملاً فأتقنه، این معنای بهرهوری است؛ از قول پیغمبر نقل شده است: رحمت خدا بر آن کسی است که کاری را که انجام میدهد، محکم انجام بدهد، متقن انجام بدهد. آن کسی که سرمایهگذاری میکند، سعی کند حدّاکثر استفاده از آن سرمایه انجام بگیرد؛ یعنی هزینههای تولید را کاهش بدهند؛ بعضی از بیتدبیریها، بیسیاستیها موجب میشود هزینهی تولید برود بالا، بهرهوری سرمایه و کار کم بشود. (بیانات در حرم مطهر رضوی۱۳۹۳/۰۱/۰۱)
۲۳- سوّم، صاحبان سرمایه در کشور، فعّالیّت تولیدی را ترجیح بدهند بر فعّالیّتهای دیگر. ما دیدیم کسانی را که سرمایهای داشتند ــ کم یا زیاد ــ و میتوانستند این را در یک راههایی به کار بیندازند و درآمدهای زیادی کسب کنند، نکردند؛ رفتند سراغ تولید؛ گفتند میخواهیم تولید کشور تقویت بشود؛ این حسنه است، این صدقه است، این جزو بهترین کارها است؛ کسانی که دارای سرمایه هستند ــ چه سرمایههای کم، چه سرمایههای افزون ــ آن را بیشتر در خدمت تولید کشور بگذارند. (بیانات در حرم مطهر رضوی۱۳۹۳/۰۱/۰۱)
۲۴- بعدی، مردم در همهی سطوح، تولید ملّی را ترویج کنند. یعنی چه؟ یعنی همین مطلبی که من دو سه سال قبل از این، در همین جا با اصرار فراوان گفتم، یک عدّهای هم از مردم خوشبختانه عمل کردند، امّا همه باید عمل کنند و آن عبارت است از «مصرف تولیدات داخلی»...... این نقش همهی مردم است. البتّه در اینجا هم مثل خیلی جاهای دیگر، مسئولیّت مسئولان و مدیران کشور از دیگران بیشتر است. (بیانات در حرم مطهر رضوی۱۳۹۳/۰۱/۰۱)
۲۵- بنابراین ما بیشتر بایستی اهتمام بورزیم به اینکه پایههای اقتصاد را محکم کنیم و اقتصادمان را مقاومسازی کنیم؛ نگذاریم وضعیتی وجود داشته باشد که یا حوادث و تکانههای ناگزیر و یا سوءنیتها بتواند در اقتصاد ما اثر بگذارد. بنابراین ما به این نیاز داریم. (بیانات در جلسه تبیین سیاستهای اقتصاد مقاومتی۱۳۹۲/۱۲/۲۰)
۲۶- با حرکت عادی نمیشود پیش رفت؛ باحرکت عادی و احیاناً خوابآلوده و بیحساسیت نمیشود کارهای بزرگ را انجام داد؛ یک همت جهادی لازم است، تحرک جهادی و مدیریت جهادی برای این کارها لازم است. (بیانات در جلسه تبیین سیاستهای اقتصاد مقاومتی۱۳۹۲/۱۲/۲۰)
۲۷- دولت بایستی برای حضور اینها زمینهسازی کند، اینها را راهنمایی کند که کجاها میتوانند توان خودشان را به کار ببندند، از آنها حمایت بکند؛ مسئولیت عمدهی دولت این است. (بیانات در جلسه تبیین سیاستهای اقتصاد مقاومتی۱۳۹۲/۱۲/۲۰)
۲۸- اگر چنانچه ما به این نکته که نکتهی دهم بود توجه کنیم، طبعاً چرخهی علم تا ثروت - مخصوصاً در بخشهایی که دارای مزیت هستند - به راه خواهد افتاد و امتداد پیدا خواهد کرد. (بیانات در جلسه تبیین سیاستهای اقتصاد مقاومتی۱۳۹۲/۱۲/۲۰)
۲۹- اینها جز با یک حرکت جهادی و جمعی و دلسوزانه و مستمر - با الزاماتی که دارد و عرض خواهم کرد- میسر نخواهد شد. (بیانات در جلسه تبیین سیاستهای اقتصاد مقاومتی۱۳۹۲/۱۲/۲۰)
۳۰- البتّه در مورد تقنین، دولت محترم باید لوایح مناسب را بیاورد؛ مجلس نمیتواند صرفاً به طرحها متّکى باشد؛ باید لایحه بیاورند. (بیانات در دیدار نمایندگان مجلس شوراى اسلامى۱۳۹۳/۰۳/۰۴)
۳۱- در زمینهى تقنین، فراهم آوردن قوانین مناسب یا حذف کردن قوانین مزاحم - که اهمّیّت این کار دوّم از کار اوّل کمتر نیست؛ بعضى از قوانین حقیقتاً مزاحماند یا معارضاند - حذف قوانین معارض و تصویب قوانینى که به بخشهاى گوناگون اقتصاد مقاومتى کمک کند، یکى از کارهاى مهم است. (بیانات در دیدار نمایندگان مجلس شوراى اسلامى۱۳۹۳/۰۳/۰۴)
۳۲- اگر عزم ملی بود، اگر مدیریت جهادی بود، اقتصاد هم پیشرفت میکند، فرهنگ هم پیشرفت میکند، و ملتی که اقتصادپیشرفته داشته باشد و فرهنگ پیشرفته داشته باشد، دراوج قرار میگیرد و تحقیر نمیشود. (فرمایشات مقام معظم رهبری (مدظله العالی) درجمع مدیران وکارکنان گروه صنعتی مپنا-اردیبهشت۹۳)
۳۳- علاج مشكلات كشور پیمودن راه اقتصاد مقاومتی است؛ یعنی تكیه به درون. چشم را ندوزیم به دست دیگران؛ (بیانات در دیدار مردم آذربایجان۱۳۹۲/۱۱/۲۸
۳۴- اگر چنانچه ما بر روی توان خودمان تكیه كنیم، استقامت آنها در هم خواهد شكست؛ این را بدانند. تا وقتی كه ما چشممان به دست دیگران باشد، دنبال این باشیم كه كدام مقدار از تحریمها كم شد، كدام مقدار چنین شد، فلان حرف را فلان مسئول آمریكایی گفت یا نگفت - تا وقتی دنبال این حرفها باشیم - به جایی نمیرسیم. (بیانات در دیدار مردم آذربایجان۱۳۹۲/۱۱/۲۸
۳۵- عنوان «اقتصاد مقاومتی»، عنوان مهمی است. البته كار شده، تعریف شده، بحث شده، سیاستگذاری شده - در مراكزی كه برای سیاستگذاری است - منتها جای بحث دارد: اقتصاد مقاومتی یعنی چه؟ در زمینهی مسائل اقتصادی كشور، چه جور مقاومتی مورد نظر است؟ دانشگاه به عنوان یك كار علمی، یك موضوع علمی، چقدر میتواند به این قضیه بپردازد؟ اینها همه میتواند موضوع بحثهای دانشجوئی قرار بگیرد. (ببیانات در دیدار دانشجویان۱۳۹۲/۰۵/۰۶
۳۶- وظیفهی همهی ما این است که سعی کنیم کشور را مستحکم، غیر قابل نفوذ، غیر قابل تأثیر از سوی دشمن، حفظ کنیم و نگه داریم؛ این یکی از اقتضائات «اقتصاد مقاومتی» است که ما مطرح کردیم. (بیانات در حرم مطهر رضوی۱۳۹۲/۰۱/۰۱
۳۷- اینکه ما «اقتصاد مقاومتی» را مطرح کردیم، خب، خود اقتصاد مقاومتی شرائطی دارد، ارکانی دارد؛ یکی از بخشهایش همین تکیهی به مردم است؛ همین سیاستهای اصل ۴۴ با تأکید و اهتمام و دقت و وسواسِ هرچه بیشتر باید دنبال شود؛ این جزو کارهای اساسی شماست. در بعضی از موارد، من از خود مسئولین کشور میشنوم که بخش خصوصی به خاطر کمتوانیاش جلو نمیآید. خب، باید فکری بکنید برای اینکه به بخش خصوصی توانبخشی بشود؛ حالا از طریق بانکهاست، از طریق قوانین لازم و مقرراتِ لازم است؛ از هر طریقی که لازم است، کاری کنید که بخش خصوصی، بخش مردمی، فعال شود. (بیانات در دیدار رئیسجمهوری و اعضای هیئت دولت۱۳۹۱/۰۶/۰۲
۳۸- یکی از شرائطش، استفاده از همهی ظرفیتهای دولتی و مردمی است؛ هم از فکرها و اندیشهها و راهکارهائی که صاحبنظران میدهند، استفاده کنید، هم از سرمایهها استفاده شود. به مردم هم باید واقعاً میدان داده شود. واقعاً نمیشود ما کار اقتصادیِ درست و قوی بکنیم، اما با مفاسد اقتصادی مبارزه نکنیم؛ این واقعاً نشدنی است. (بیانات در دیدار رئیسجمهوری و اعضای هیئت دولت ۱۳۹۱/۰۶/۰۲
۳۹- همان چند سال پیش هم که من راجع به این قضیه بحث کردم و مطالبی را به مسئولین کشور گفتم، به همین نکته توجه داشتم، که تصور نشود ما میتوانیم سرمایهگذاری مردمی و کار سالم مردمی داشته باشیم، بدون مبارزهی با مفاسد اقتصادی؛ و تصور نشود که مبارزهی با مفاسد اقتصادی موجب میشود که ما مشارکت مردم و سرمایهگذاری مردم را کم داشته باشیم؛ نه، چون اکثر کسانی که میخواهند وارد میدان اقتصادی بشوند، اهل کار سالمند، مردمان سالمی هستند؛ حالا یکی دو نفر هم آدمهای ناسالم پیدا میشوند. (بیانات در دیدار رئیسجمهوری و اعضای هیئت دولت۱۳۹۱/۰۶/۰۲
۴۰- در زمینهی مسائل اقتصادی، «اقتصاد تهاجمی» را مطرح کردند؛ عیبی ندارد. بنده فکر اقتصاد تهاجمی را نکردم. اگر واقعاً یک تبیین دانشگاهی و آکادمیک نسبت به اقتصاد تهاجمی - به قول ایشان، مکمل اقتصاد مقاومتی - وجود دارد، چه اشکالی دارد؟ آن را هم مطرح کنیم. آنچه که به نظر ما رسیده، اقتصاد مقاومتی بوده. البته اقتصاد مقاومتی فقط جنبهی نفی نیست. (بیانات در دیدار دانشجویان۱۳۹۱/۰۵/۱۶
۴۱- مسئلهی اقتصاد مهم است؛ اقتصاد مقاومتی مهم است. البته اقتصاد مقاومتی الزاماتی دارد. مردمی کردن اقتصاد، جزو الزامات اقتصاد مقاومتی است. (بیانات در دیدار کارگزاران نظام۱۳۹۱/۰۵/۰۳
۴۲- کاهش وابستگی به نفت یکی دیگر از الزامات اقتصاد مقاومتی است. این وابستگی، میراث شوم صد سالهی ماست. ما اگر بتوانیم از همین فرصت که امروز وجود دارد، استفاده کنیم و تلاش کنیم نفت را با فعالیتهای اقتصادیِ درآمدزای دیگری جایگزین کنیم، بزرگترین حرکت مهم را در زمینهی اقتصاد انجام دادهایم. امروز صنایع دانشبنیان از جملهی کارهائی است که میتواند این خلأ را تا میزان زیادی پر کند. ظرفیتهای گوناگونی در کشور وجود دارد که میتواند این خلأ را پر کند. همت را بر این بگماریم؛ برویم به سمت این که هرچه ممکن است، وابستگی خودمان را کم کنیم. (بیانات در دیدار کارگزاران نظام۱۳۹۱/۰۵/۰۳
۴۳- مسئلهی مدیریت مصرف، یکی از ارکان اقتصاد مقاومتی است؛ یعنی مصرف متعادل و پرهیز از اسراف و تبذیر. هم دستگاههای دولتی، هم دستگاههای غیر دولتی، هم آحاد مردم و خانوادهها باید به این مسئله توجه کنند؛ که این واقعاً جهاد است. امروز پرهیز از اسراف و ملاحظهی تعادل در مصرف، بلاشک در مقابل دشمن یک حرکت جهادی است؛ انسان میتواند ادعا کند که این اجر جهاد فیسبیلاللّه را دارد. (بیانات در دیدار کارگزاران نظام۱۳۹۱/۰۵/۰۳
۴۴- یک بُعد دیگرِ این مسئلهی تعادل در مصرف و مدیریت مصرف این است که ما از تولید داخلی استفاده کنیم؛ این را همهی دستگاههای دولتی توجه داشته باشند - دستگاههای حاکمیتی، مربوط به قوای سهگانه - سعی کنند هیچ تولید غیر ایرانی را مصرف نکنند؛ همت را بر این بگمارند. آحاد مردم هم مصرف تولید داخلی را بر مصرف کالاهائی با مارکهای معروف خارجی - که بعضی فقط برای نام و نشان، برای پز دادن، برای خودنمائی کردن، در زمینههای مختلف دنبال مارکهای خارجی میروند - ترجیح بدهند. خود مردم راه مصرف کالاهای خارجی را ببندند. (بیانات در دیدار کارگزاران نظام۱۳۹۱/۰۵/۰۳
۴۵- به نظر ما طرحهای «اقتصاد مقاومتی» جواب میدهد. همین مسئلهی سهمیهبندی بنزین که اشاره کردند، جواب داد. اگر چنانچه بنزین سهمیهبندی نمیشد، امروز مصرف بنزین ما از صد میلیون لیتر در روز بالاتر میرفت. توانستند این را کنترل کنند؛ که خب، امروز در یک حد خیلی خوبی هست. حتّی باید جوری باشد که هیچ به بیرون نیازی نباشد، که الحمدللّه نیست. تحریم بنزین را در برنامه داشتند؛ اقتصاد مقاومتی تحریم بنزین را خنثی کرد. و بقیهی چیزهائی که مورد نیاز کشور است. (بیانات در دیدار کارگزاران نظام۱۳۹۱/۰۵/۰۳
۴۶- هدفمند کردن یارانهها هم در جهت شکل دادن به اقتصاد ملی است؛ که اینها میتواند هم رونق ایجاد کند - در تولید، در اشتغال - و هم موجب رفاه شود؛ اینها مایهی رشد تولید کشور، رشد اقتصادی کشور، مایهی اقتدار یک کشور است. با رشد تولید، یک کشور در دنیا اقتدار حقیقی و آبروی بینالمللی پیدا میکند. این کار بایستی به انجام برسد. (بیانات در دیدار کارگزاران نظام۱۳۹۱/۰۵/۰۳
۴۷- استفادهی حداکثری از زمان و منابع و امکانات. از زمان باید حداکثر استفاده بشود. طرحهائی که سالهای متمادی طول میکشید، امروز خوشبختانه با فاصلهی کمتری انسان میبیند که فلان کارخانه در ظرف دو سال، در ظرف هجده ماه به بهرهبرداری رسید. باید این را در کشور تقویت کرد. حرکت بر اساس برنامه، یکی از کارهای اساسی است. تصمیمهای خلقالساعه و تغییر مقررات، جزو ضربههائی است که به «اقتصاد مقاومتی» وارد میشود و به مقاومت ملت ضربه میزند. این را، هم دولت محترم، هم مجلس محترم باید توجه داشته باشند؛ نگذارند سیاستهای اقتصادی کشور در هر زمانی دچار تذبذب و تغییرهای بیمورد شود. (بیانات در دیدار کارگزاران نظام۱۳۹۱/۰۵/۰۳
۴۸- البته اعتقاد من اين است كه بخشهاى اقتصادى ما اگر مىخواهند مردم متدين شوند، معاش مردم را تأمين كنند؛ چون «من لامعاش له لامعادله». اگر بخشهاى اقتصادى دولت، معاش مردم را تأمين كردند، مردم متدين خواهند شد. (ديدار رئيس جمهور و اعضاى هيأت دولت ۱۳۸۰/۰۶/۰۵
۴۹- جريان سالم و مورد توجه و دقت در اقتصاد كشور و در كار و توليد و سرمايهگذارى كشور، احتياج دارد به مراقبت همهى قوا با يكديگر. (بيانات در اجتماع كارگران كارخانجات توليدى داروپخش ۱۰/۲/۹۱
۵۰- اگر ما انشاءالله بتوانيم بنيانگذارى كارهاى اقتصادى بر پايهى دانش را پيش ببريم و به وجه غالب اقتصاد كشور تبديل كنيم، اين نه تنها به كشور قدرت اقتصادى خواهد داد، بلكه قدرت سياسى هم خواهد داد، قدرت فرهنگى هم خواهد داد ... بنابراين بنيانگذارى كارهاى اقتصادى بر پايهى دانش، هم موجب تقويت روحيه و شخصيت و هويت ملى است، هم قدرت سياسى. خود استقلال و خوداتكائى در يك كشور، قدرت سياسى میدهد؛ علاوه بر قدرت اقتصادى كه خب، طبيعى است و وجود دارد. (بيانات در دیدار جمعی از پژوهشگران و مسئولان شركتهای دانشبنیان ۰۸/۰۵/۱۳۹۱
۵۱- اگر ما توانستيم توليد داخلى را رونق ببخشيم، مسئلهى تورم حل خواهد شد؛ مسئلهى اشتغال حل خواهد شد؛ اقتصاد داخلى به معناى حقيقى كلمه استحكام پيدا خواهد كرد. اينجاست كه دشمن با مشاهدهى اين وضعيت، مأيوس و نااميد خواهد شد. وقتى دشمن مأيوس شد، تلاش دشمن، توطئهى دشمن، كيد دشمن هم تمام خواهد شد. (پيام نوروزى به مناسبت آغاز سال ۱/۱/۹۱
۵۲- هر جائى كه مسئولين كشور توانائىهاى مردم را شناختند و به كار گرفتند، ما موفق شديم. هر جائى كه ناكامى هست، به خاطر اين است كه ما نتوانستيم حضور مردم را در آن عرصه تأمين كنيم ... در اقتصاد هم میشود. اقتصاد كشور، توليد كشور میتواند به وسيلهى همت مردم، با پول مردم، با ابتكارهاى مردم، با انگيزههاى مردم، چندين برابر شكوفائى پيدا كند. سیاستهای اصل ۴۴ را كه ما تدوين كرديم، بر اساس همين نكته بود. (بيانات در اجتماع بزرگ مردم كرمانشاه ۲۰/۷/۹۰
۵۳- همت مضاعف، كار مضاعف. اين مضاعف فقط به معناى دو برابر نيست. اگر همت كنيد، بكنيد ده برابر، جا دارد. آنچه كه خيلى مهم است، ظرفیتهای موجود در جامعه است. ما در همهى زمينهها مثل يك معدن استخراج نشده يا نيمه استخراج شده هستيم. اهل فن و متخصصين و كارشناسان در همهى زمينهها - مثل زمينههاى اقتصادى، زمينههاى فنى، زمينههاى علمى - به ما ميگويند ظرفیتهای كشور، ظرفیتهای بىنظيرى است. (ديداربعضي از مسئولان نظام جمهوري اسلامي ۱۶/۰۱/۸۹
۵۴- مسألهى اساسىاى كه امروز كشور و ملت ما به آن احتياج دارد، اين است كه مسؤولان كشور در يك جبههى واحد، تلاش متحد و هماهنگى را براى برطرف كردن مشكلات اقتصادى و معيشتى مردم شروع كنند. (بيانات در اجتماع با شكوه مردم استان زنجان ۲۱/۰۷/۸۲
۵۵- يك ركن اقتدار ملى، اقتدار اقتصادى است؛ يعنى كشور از لحاظ اقتصادى بتواند پول ملى خودش را تقويت كند؛ در بازارهاى اقتصادى دنيا حضور تأثيرگذار داشته باشد؛ در بهبود وضع اقتصادى كشور از امكانات خودش استفاده كند؛ فقر را در كشور ريشه كن و يا حداقل كم كند و بتواند به عنوان يك كشور ثروتمند و غنى، در مقابل چشم دنيا، كارايى نظام خودش را نشان دهد. اين مىشود اقتدار اقتصادى. (خطبههاى نماز جمعهى تهران ۲۸/۰۲/۸۰
۵۶- بانكدارى اسلامى - پول را در جامعه به شكل اسلامى مطرح كردن و داد و ستد كردن - مسألهى بسيار مهمى است. اگر بتوانيم اين حقيقت را به معناى جامع كلمه در جامعه به وجود بياوريم، فتح عظيمى در دنيا خواهد بود. فتح، فقط فتح قلعهها و سنگرها نيست. اگر كارگزاران دستگاه بانكى بتوانند اين را به معناى جامع و كامل مسأله اجرا و پياده كنند، بزرگترین سنگر اقتصادى امروز دنياست. (ديدار با گروه كثيرى از آزادگان، مسؤولان بنياد مستضعفان و جانبازان ۰۷/۰۶/۶۹
سیاستها و بایدها و نبایدها عملیاتی برای اجرای طرح اقتصاد مقاومتی:
بدیهی است که اجرای طرحی با این عظمت مستلزم تعیین سیاستها و باید و نبایدهایی است که بخش قابل توجهی از آنها در قالب سیاستهای کلی و کلان اقتصاد مقاومتی به شکل مدون تنظیم و در بهمن ماه سال ۱۳۹۲ از سوی رهبر معظم انقلاب اسلامی ابلاغ گردید، با این وجود ایشان در جریان دیدارهای مختلف قبلی و بعدی با مردم و مسئولین، سیاستهای اجرایی و همچنین بایدها و نبایدها و بهعبارت دیگر خطوط قرمز اجرای طرح را نیز بهتدریج و به شرح ذیل مطرح نمودند.
۱- سياستهاى نظام هم ممكن است تغيير پيدا كند؛ يك روزى يك سياست اقتصادى در كشور حاكم باشد، يك روز ديگر به اقتضاى نيازها، يك سياست ديگر؛ منتها هر دو بايد از اسلام گرفته شده باشد. اين تغيير هم بايستى مبتنى باشد بر اصول اسلامى. (بيانات در ديدار دانشجويان كرمانشاه ۲۴/۷/۹۰
۲- آن كسانى ميتوانند در باب نظام اقتصادى، در باب مديريت، در باب مسائل جنگ و صلح، در باب مسائل تربيتى و مسائل فراوان ديگر نظر اسلام را ارائه بدهند كه متخصص دينى باشند و دين را بشناسند. اگر جاى اين نظريهپردازى پر نشد، اگر علماى دين اين كار را نكردند، نظريههاى غربى، نظريههاى غيردينى، نظريههاى مادى جاى آنها را پر خواهد كرد. (درجمع طلاب و علماي حوزه علميه قم ۲۹/۰۷/۸۹
۳- الگوی مصرف، یک الگوی حقیقتاً عاقلانه، مدبرانه، اسلامی باشد. (بیانات در جلسه تبیین سیاستهای اقتصاد مقاومتی۱۳۹۲/۱۲/۲۰ )
۴- ایران اسلامی با استعدادهای سرشار معنوی و مادی و ذخائر و منابع غنی و متنوع و زیرساختهای گسترده و مهمتر از همه، برخورداری از نیروی انسانی متعهد و كارآمد و دارای عزم راسخ برای پیشرفت، اگر از الگوی اقتصادی بومی و علمی برآمده از فرهنگ انقلابی و اسلامی كه همان اقتصاد مقاومتی است، پیروی كند نه تنها بر همه مشكلات اقتصادی فائق میآید و دشمن را كه با تحمیل یك جنگ اقتصادی تمام عیار در برابر این ملت بزرگ صفآرایی كرده، به شكست و عقبنشینی وا میدارد، بلكه خواهد توانست در جهانی كه مخاطرات و بیاطمینانیهای ناشی از تحولات خارج از اختیار، مانند بحرانهای مالی، اقتصادی، سیاسی و ... در آن رو به افزایش است، با حفظ دستاوردهای كشور در زمینههای مختلف و تداوم پیشرفت و تحقق آرمانها و اصول قانون اساسی و سند چشمانداز بیست ساله، اقتصاد متكی به دانش و فناوری، عدالت بنیان، درونزا و برونگرا، پویا و پیشرو را محقق سازد و الگوئی الهامبخش از نظام اقتصادی اسلام را عینیت بخشد. اكنون با مداقه لازم و پس از مشورت با مجمع تشخیص مصلحت نظام، سیاستهای كلی اقتصاد مقاومتی كه در ادامه و تكمیل سیاستهای گذشته، خصوصاً سیاستهای كلی اصل ۴۴ قانون اساسی و با چنین نگاهی تدوین شده و راهبرد حركت صحیح اقتصاد كشور به سوی این اهداف عالی است، ابلاغ میگردد. لازم است قوای كشور بیدرنگ و با زمانبندی مشخص، اقدام به اجرای آن كنند و با تهیه قوانین و مقررات لازم و تدوین نقشه راه برای عرصههای مختلف، زمینه و فرصت مناسب برای نقشآفرینی مردم و همه فعالان اقتصادی را در این جهاد مقدس فراهم آورند تا به فضل الهی حماسه اقتصادی ملت بزرگ ایران نیز همچون حماسه سیاسی در برابر چشم جهانیان رخ نماید. از خداوند متعال توفیق همگان را در این امر مهم خواستارم. (ابلاغ سیاستهای کلی «اقتصاد مقاومتی» ۱۳۹۲/۱۱/۳۰
۵- الگو گرفتن بى قيد و شرط از نظريهپردازهاى غربى و شيوهى ترجمهگرائى را غلط و خطرناك بدانيد. ما در زمينهى علوم انسانى احتياج داريم به نظريهسازى. بسيارى از حوادث دنيا حتى در زمينههاى اقتصادى و سياسى و غيره، محكوم نظرات صاحبنظران در علوم انسانى است؛ در جامعهشناسى، در روانشناسى، در فلسفه؛ آنها هستند كه شاخصها را مشخص میکنند. (بيانات در ديدار اساتيد و دانشجويان دانشگاههای شيراز ۱۳۸۷/۰۲/۱۴
۶- من توصيه نمیکنم همهى آن فرمولها و شيوههاى اقتصادى را كه امروز اقتصاد بينالمللى دارد به كشورها ديكته ميكند، شما از آنها پيروى كنيد؛ نه، اينكه درست عكس نظر ماست. (اعضاي هيات دولت ۱۳۸۸/۰۶/۱۸
۷- همين سرمايهدار صهيونيستى و بعد سرمايهدارهاى ديگر، با بازیهای بانكى و پولى توانستند چند تا كشور را به برشكستگى بكشانند. در آن وقت ماهاتير محمد به من گفت: من فقط همين قدر به شما بگويم كه ما يك شبه گدا شديم! البته وقتى كشورى وابستگى اقتصادى پيدا كرد و خواست نسخههاى اقتصادى بانك جهانى و صندوق بينالمللى پول را عمل بكند، همينطور هم خواهد شد. (ديدار با دانشجويان ۱۳۸۵/۰۸/۱۸
۸- نه به این معنا که ما چشممان را به روی امکانات بیرون کشور میبندیم؛ نه، حتماً استفاده میکنیم - استفادهی حداکثری هم میکنیم - منتها نگاه ما، تکیهی ما، اعتماد ما بیشتر برروی مسائل داخلی است؛ تمرکز ما روی امکانات داخلی کشور و داشتههای درونی کشور است. (بیانات در جلسه تبیین سیاستهای اقتصاد مقاومتی۱۳۹۲/۱۲/۲۰)
۹- باید حرکتی که میشود، هم علمی باشد، هم پر قدرت باشد، هم با برنامه باشد، و هم مجاهدانه باشد. (بیانات در جلسه تبیین سیاستهای اقتصاد مقاومتی۱۳۹۲/۱۲/۲۰)
۱۰- ما بایست به مردم تکیه کنیم، بها بدهیم؛ مردم با امکاناتشان باید بیایند در وسط میدان اقتصادی؛ فعالان، کارآفرینان، مبتکران، صاحبان مهارت، صاحبان سرمایه، نیروهای متراکم و بیپایانی که در این کشور وجود دارد، که واقعاً این نیروها هم بیشمارند. (بیانات در جلسه تبیین سیاستهای اقتصاد مقاومتی۱۳۹۲/۱۲/۲۰)
۱۱- باید فعالیت اقتصادی به مردم داده بشود. (بیانات در جلسه تبیین سیاستهای اقتصاد مقاومتی۱۳۹۲/۱۲/۲۰)
۱۲- باید تولید داخلی کشور طوری شکل بگیرد که کشور در هیچ شرایطی، در زمینهی تغذیه و در زمینهی دارو دچار مشکل نشود؛ ...... باید خودکفا باشیم، بایستی زمینههای کاملاً کفایت کننده مورد توجه قرار بگیرد. (بیانات در جلسه تبیین سیاستهای اقتصاد مقاومتی۱۳۹۲/۱۲/۲۰)
۱۳- باید ما یک فکر اساسی بکنیم. ما نمیگوییم از نفت استفاده نشود. (بیانات در جلسه تبیین سیاستهای اقتصاد مقاومتی۱۳۹۲/۱۲/۲۰)
۱۴- ما اگر میخواهیم مردم در صحنهی اقتصاد باشند، باید صحنهی اقتصادی امنیت داشته باشد؛ (بیانات در جلسه تبیین سیاستهای اقتصاد مقاومتی۱۳۹۲/۱۲/۲۰)
۱۵- ما رونق اقتصادی کشور را بدون تأمین عدالت اجتماعی بههیچوجه قبول نداریم و معتقد به آن نیستیم..... ما این را بههیچوجه منطبق با خواست اسلام و اهداف جمهوری اسلامی نمیدانیم. (بیانات در جلسه تبیین سیاستهای اقتصاد مقاومتی۱۳۹۲/۱۲/۲۰)
۱۶- باید طبقات محروم از پیشرفت اقتصادی کشور به معنای واقعی کلمه بهرهمند بشوند. (بیانات در جلسه تبیین سیاستهای اقتصاد مقاومتی۱۳۹۲/۱۲/۲۰)
۱۷- اصلىترين عنصر تشكيلدهندهى نظام است - عبارت است از اسلامگرايى و تكيه بر مبانى مستحكم اسلامى و قرآنى. عنصر دومى كه امام به آن حدّاكثر توجّه را كرد، عنصر «مردم» بود. عنصر سومى كه براى امام اهميت داشت، نظم و قانون بود. عنصر اساسى چهارم كه امام آن را در پايههاى نظام جمهورى اسلامى كار گذاشت - و بحمداللَّه، مايهى ماندگارى نظام شد - مسألهى دشمنستيزى و سلطهستيزى است . هر جا ما از اين چهار عنصر غفلت كرديم، ضربه خورديم. اگر ضربهى اقتصادى خورديم، اگر عقبماندگى اقتصادى پيدا كرديم، اگر در زمينههاى سياسى دچار ضعفى شديم، بر اثر غفلت از اين عناصر بوده است. (اجتماع زائران مرقد مطهر امام خمينى (ره) ۱۴/۰۳/۸۰
۱۸- اگر امنیت را میخواهیم، بایستی دست مفسد و سوءاستفادهچی و دورزنندهی قانون و شکنندهی قانون بسته بشود؛ مبارزهی با فساد این است؛ این باید جدی گرفته بشود؛ (بیانات در جلسه تبیین سیاستهای اقتصاد مقاومتی۱۳۹۲/۱۲/۲۰)
۱۹- باید شفافسازی بشود، باید فضای رقابتی بهوجود بیاید، باید فضای با ثبات بهوجود بیاید. (بیانات در جلسه تبیین سیاستهای اقتصاد مقاومتی۱۳۹۲/۱۲/۲۰)
۲۰- باید در مقابل این فشارها مصونیتسازی کرد، باید به بنای داخلی استحکامبخشی کرد. اقتصاد را باید قوی کنیم تا دشمن از تأثیرگذاری از این ناحیه مأیوس بشود؛ (بیانات در جلسه تبیین سیاستهای اقتصاد مقاومتی۱۳۹۲/۱۲/۲۰)
۲۱- اوّلاً مسئولان باید از تولید ملّی حمایت کنند. تولید ملّی، اساس و حلقهی اساسی پیشرفت اقتصاد است. مسئولان باید از تولید ملّی حمایت کنند. (بیانات در حرم مطهر رضوی ۱۳۹۳/۰۱/۰۱)
۲۲- سیاستهای كلي اقتصاد مقاومتي، سياستهايي جامع و فراگير است كه بايد در اجرا نيز با همين جامعيت و فراگيري، تحقق يابد. (جلسه سران قوا در حضور رهبر انقلاب ۶/۱۲/۱۳۹۲)
۲۳- ـ با ابلاغ اين سياستها، مردم اكنون منتظر اجراي آنها و تأثيرات مثبت ناشي از اجراي سیاستهای كلي اقتصاد مقاومتي هستند، بنابراين دولت، مجلس و قوه قضائيه بايد به طور جدي وارد ميدان شوند و وظايف مربوط به خود را، در هر بخش پيگيري و اجرا كنند. (جلسه سران قوا در حضور رهبر انقلاب ۶/۱۲/۱۳۹۲)
۲۴- اگر سیاستهای كلی اقتصاد مقاومتی، بطور جدی پیگیری و اجرا شوند، امید زیادی وجود دارد كه رونق اقتصادی و اصلاح پایههای اقتصادی كشور در میانمدت محقق و بخشی از مشكلات مردم حل شود. (تشکیل جلسه سران قوا در حضور رهبر انقلاب۱۳۹۲/۱۲/۰۶
۲۵- سیاستهای كلی اقتصاد مقاومتی، سیاستهایی جامع و فراگیر است كه باید در اجرا نیز با همین جامعیت و فراگیری، تحقق یابد. (تشکیل جلسه سران قوا در حضور رهبر انقلاب۱۳۹۲/۱۲/۰۶
۲۶- باید روند اجرای سیاستهای كلی اقتصاد مقاومتی، بصورت یك حركت مستمر و متوقف نشدنی، تا رسیدن به نتیجه، ادامه یابد و هر یك از قوا نیز بر روند كار خود نظارت دقیق داشته باشند. (تشکیل جلسه سران قوا در حضور رهبر انقلاب۱۳۹۲/۱۲/۰۶
۲۷- با ابلاغ این سیاستها، مردم اكنون منتظر اجرای آنها و تأثیرات مثبت ناشی از اجرای سیاستهای كلی اقتصاد مقاومتی هستند، بنابراین دولت، مجلس و قوه قضائیه باید بطور جدی وارد میدان شوند و وظایف مربوط به خود را، در هر بخش، پیگیری و اجرا كنند. (تشکیل جلسه سران قوا در حضور رهبر انقلاب۱۳۹۲/۱۲/۰۶
۲۸- البتّه اصرار هم میکنیم كه مسئولین هم به نیروی داخلی تكیه كنند؛ از مسئولین هم میخواهیم به مردم اعتماد كنند، به نیروی داخلی اعتماد كنند، سعی كنند این سرچشمهی فیّاض تمام نشدنی را در داخل، خروشان و فروزان و جوشان كنند؛ این اگر شد، همهی درهای بسته باز خواهد شد. باید اینجوری حركت كنند، اینجوری عمل كنند. (بیانات در دیدار مردم آذربایجان۱۳۹۲/۱۱/۲۸
۲۹- آنچه كشور را نجات میدهد، تكیه به نیروی داخلی و نگاه به درون است؛ هم در زمینهی اقتصاد، هم در زمینهی مسائل گوناگون اجتماعی و سیاسی، هم در زمینهی مسائل فرهنگی. انشاءاللَّه سیاستهای اقتصاد مقاومتی هم در آیندهی نزدیكی ابلاغ خواهد شد؛ و [ به] دنبال ابلاغ این سیاستها انشاءاللَّه ساختهای لازم، كارهای لازم، تلاشهای لازم برای ایجاد اقتصاد مقاومتی - كه متّكی به مقاومت مردم است - بهوجود خواهد آمد؛ و ملّت راه خود را ادامه خواهد داد. آنچه مهم است این است كه آحاد ملّت ما وحدت خودشان را حفظ كنند؛ آحاد ملّت، مسئولین، نخبگان نگذارند حواشی گوناگون، متن را مخدوش كند. امروز متنِ حركت ملّت، ایجاد اقتدار درونی است، ایستادگی در مقابل طوفانهای مخالفت و معارضه است. (بیانات در دیدار فرماندهان و کارکنان نیروی هوایی ارتش۱۳۹۲/۱۱/۱۹
۳۰- ما باید بتوانیم یك اقتصادی را در كشور بهوجود بیاوریم كه در مقابل بحرانها و جزرومدهای بینالمللی مقاوم باشد، آسیب نبیند؛ این لازم است. (بیانات در دیدار دانشجویان۱۳۹۲/۰۵/۰۶
۳۱- سیاستهای اقتصاد باید سیاستهای «اقتصاد مقاومتی» باشد - یک اقتصاد مقاوم - باید اقتصادی باشد که در ساخت درونیِ خود مقاوم باشد، بتواند ایستادگی کند؛ با تغییرات گوناگون در این گوشهی دنیا، آن گوشهی دنیا متلاطم نشود. (بیانات در دیدار کارگران و فعالان بخش تولید کشور۱۳۹۲/۰۲/۰۷
۳۲- در اقتصاد مقاومتی، یک رکن اساسی و مهم، مقاوم بودن اقتصاد است. اقتصاد باید مقاوم باشد؛ باید بتواند در مقابل آنچه که ممکن است در معرض توطئهی دشمن قرار بگیرد، مقاومت کند. (بیانات در حرم مطهر رضوی۱۳۹۲/۰۱/۰۱
۳۳- بخش خصوصی را باید کمک کرد. (بیانات در دیدار رئیسجمهوری و اعضای هیئت دولت ۱۳۹۱/۰۶/۰۲
۳۴- باید با چشمهای تیزبین، ریزبین و دوربین مراقبت کنید که کسانی نیایند به عنوان ایجاد اشتغال و ایجاد کار و کارآفرینی تسهیلات بانکی بگیرند، اما کارآفرینیِ واقعی انجام نگیرد. این را باید مراقبت کنید؛ هم شما مراقبت کنید، هم قوهی قضائیه مراقبت کند. به نظر من همکاری قوهی مجریه و قوهی قضائیه در اینجا یک کار بسیار لازمی است. یک رکن دیگر اقتصاد مقاومتی، حمایت از تولید ملی است؛ صنعت و کشاورزی. خب، آمارهائی که آقایان میدهند، آمارهای خوبی است؛ لیکن از آن طرف هم از داخل دولت، خود مسئولین به ما میگویند که بعضی کارخانهها دچار مشکلاند، اختلال دارند، در بعضی جاها تعطیلی صنایع وجود دارد - گزارشهای گوناگونی به ما میرسد، خود شما هم گزارش میدهید؛ یعنی من گزارشهای دیگر هم دارم، اما اتکاء من به گزارشهای دیگران نیست؛ گزارشهای خود شما هم هست که به دست ما میرسد - خب، باید این را علاج کرد. اینها طبعاً ایجاد اشکال میکند. (بیانات در دیدار رئیسجمهوری و اعضای هیئت دولت۱۳۹۱/۰۶/۰۲
۳۵- لیکن باید به فکر واحدهای متوسط و کوچک باشید؛ اینها خیلی مهم است، اینها در زندگی مردم تأثیرات مستقیم دارد. (بیانات در دیدار رئیسجمهوری و اعضای هیئت دولت۱۳۹۱/۰۶/۰۲
۳۶- مسئلهی منابع ارزی هم مسئلهی مهمی است؛ که خب، حالا آقایان توجه دارید. روی این مسئله دقت کنید، خیلی باید کار کنید. واقعاً باید منابع ارزی را درست مدیریت کرد. حالا اشاره شد به ارز پایه؛ در این زمینه هم حرفهای گوناگونی از دولت صادر شد. یعنی در روزنامهها از قول یک مسئول، یک جور گفته شد؛ فردا یا دو روز بعد، یک جور دیگر گفته شد. نگذارید این اتفاق بیفتد. واقعاً یک تصمیم قاطع گرفته شود، روی آن تصمیم پافشاری شود و مسئله را دنبال کنید. به هر حال منابع ارزی باید مدیریت دقیق بشود. (یک مسئله هم در اقتصاد مقاومتی، مدیریت مصرف است. مصرف هم باید مدیریت شود. این قضیهی اسراف و زیادهروی، قضیهی مهمی در کشور است. (بیانات در دیدار رئیسجمهوری و اعضای هیئت دولت۱۳۹۱/۰۶/۰۲
۳۷- هم دانشگاهها، هم دستگاههای دولتی، هم آحاد مردمی که خوشبختانه توانائی و استعداد این کار را دارند، چه از لحاظ علمی، چه از لحاظ توانائیهای مالی، باید تلاش کنند مسئولیت زمان خود و مقطع تاریخی حساس خود را بشناسند و به آن عمل کنند. (بیانات در دیدار جمعی از پژوهشگران و مسئولان شرکتهای دانشبنیان۱۳۹۱/۰۵/۰۸
۳۸- ما باید هر کدام نقش خودمان را بشناسیم و آن را ایفاء کنیم. یکی از بخشهای ما، اقتصاد است و خاصیت اقتصاد در یک چنین شرائطی، اقتصاد مقاومتی است؛ یعنی اقتصادی که همراه باشد با مقاومت در مقابل کارشکنی دشمن، خباثت دشمن؛ دشمنانی که ما داریم. به نظر من یکی از بخشهای مهمی که میتواند این اقتصاد مقاومتی را پایدار کند، همین کار شماست؛ همین شرکتهای دانشبنیان است؛ این یکی از بهترین مظاهر و یکی از مؤثرترین مؤلفههای اقتصاد مقاومتی است؛ این را باید دنبال کرد. (بیانات در دیدار جمعی از پژوهشگران و مسئولان شرکتهای دانشبنیان۱۳۹۱/۰۵/۰۸
۳۹- ما باید مسائل کشور را با این دید نگاه کنیم؛ آرمانها جلوی چشم ما باشد؛ واقعیتهای تشویقکننده جلوی چشم ما باشد. در مورد واقعیتهای منفی - که در واقع در بعضی موارد واقعیتسازی است، واقعیتنمائی است - دچار اشتباه نشویم. البته توان دشمن را دستکم نگیریم، سهلانگاری و سادهانگاری نکنیم. مسئله، مسئلهی اساسی و مهمی است. شما مثل یک ریاضیدانی که میخواهد یک مسئلهی مهم ریاضی را حل کند، بر سر این مسئله تلاشتان را به کار ببرید و مسئله را حل کنید. شما ریاضیدان بااستعدادی هستید؛ این هم یک مسئلهی ریاضی است. اینجوری باید با مسائل گوناگون برخورد کنید. خوشبختانه انسان مشاهده میکند که همین روحیه هم در دستگاههای گوناگون وجود دارد. به مسئلهی اقتصاد باید با این دید نگاه کرد. (بیانات در دیدار کارگزاران نظام۱۳۹۱/۰۵/۰۳
۴۰- این سیاستهای اصل ۴۴ که اعلام شد، میتواند یک تحول به وجود بیاورد؛ و این کار باید انجام بگیرد. البته کارهائی انجام گرفته و تلاشهای بیشتری باید بشود. بخش خصوصی را باید توانمند کرد؛ هم به فعالیت اقتصادی تشویق بشوند، هم سیستم بانکی کشور، دستگاههای دولتی کشور و دستگاههائی که میتوانند کمک کنند - مثل قوهی مقننه و قوهی قضائیه - کمک کنند که مردم وارد میدان اقتصاد شوند. (بیانات در دیدار کارگزاران نظام۱۳۹۱/۰۵/۰۳
۴۱- ما باید یک اقتصاد مقاومتیِ واقعی در کشور به وجود بیاوریم. امروز کارآفرینی معناش این است. (بیانات در دیدار جمعی از کارآفرینان سراسر کشور۱۳۸۹/۰۶/۱۶
۴۲- ولی این دلیلی است برای همهی مسئولان و دلسوزان کشور که خود را موظف بدانند، مکلف بدانند به ایجاد کار، به تولید، به کارآفرینی، به پر رونق کردن روزافزون این کارگاه عظیم؛ که کشور ایران حقیقتاً امروز یک کارگاه عظیمی است. همه خودشان را باید موظف بدانند. (بیانات در دیدار جمعی از کارآفرینان سراسر کشور۱۳۸۹/۰۶/۱۶
۴۳- خب، باید فکری بکنید برای اینکه به بخش خصوصی توانبخشی بشود؛ حالا از طریق بانکهاست، از طریق قوانین لازم و مقرراتِ لازم است؛ از هر طریقی که لازم است، کاری کنید که بخش خصوصی، بخش مردمی، فعال شود. (بیانات در دیدار رئیسجمهوری و اعضای هیئت دولت۱۳۹۱/۰۶/۰۲
۴۴- مصرفگرايى براى جامعه بلاى بزرگى است. اسراف، روزبهروز شكافهاى طبقاتى و شكاف بين فقير و غنى را بيشتر و عمیقتر مىكند. يكى از چيزهايى كه لازم است مردم براى خود وظيفه بدانند، اجتناب از اسراف است. ... مصرفگرايى، جامعه را از پاى درمىآورد. جامعهاى كه مصرف آن از توليدش بيشتر باشد، در میدانهای مختلف شكست خواهد خورد. ما بايد عادت كنيم مصرف خود را تعديل و كم كنيم و از زیادیها بزنيم. (بيانات در خطبههاى نماز عيد فطر ۱۳۸۱/۰۹/۱۵
۴۵- آن چيزى كه من بالخصوص بر روى آن امروز مناسب ميدانم در كنار مطالبى كه گفتم، تكيه كنم، مسئلهى تعقيب مفاسد اقتصادى است. مفاسد اقتصادى را صرفاً به عنوان يك كار خلاف نبايد در كشور در نظر گرفت. اين كار اگر چنانچه دنبال نشود، تعقيب نشود، ريشهيابى نشود، قواى مختلف كشور دست به دست هم ندهند براى خشك كردن ريشهى اين كار، ضربه و خطرش براى كشور بسيار كلان و عظيم خواهد بود. (ديدار مسئولان قضائى كشور ۱۳۸۷/۰۴/۰۵
۴۶- دستگاههای مسؤولِ بخشهاى مختلف دولتى، بخصوص دستگاههای تبليغاتى و فرهنگى - بهويژه صدا و سيما - بايد وظيفهى خود بدانند مردم را نه فقط به اسراف و مصرفگرايى و تجمّلگرايى سوق ندهند؛ بلكه در جهت عكس، مردم را به سمت قناعت، اكتفا و به اندازهى لازم مصرف كردن و اجتناب از زيادهروى و اسراف دعوت كنند و سوق دهند. (بيانات در خطبههاى نماز عيد فطر ۱۳۸۱/۰۹/۱۵
۴۷- مسؤولان اجرايى كشور بايد توانايى خود را در گشودن گرههاى كار مردم نشان دهند. بايد مبارزه با چپاولگرى مفسدان اقتصادى را - هرجا لانه كرده باشند - به طور جدى دنبال و سفرههاى فساد اقتصادى را جمع كنند. (ديدار دانشجويان و دانشآموزان به مناسبت گراميداشت سالروز ۱۳ آبان ۱۳۸۱/۰۸/۱۳
۴۸- البته فعاليت اقتصادى و كار اقتصادى و تلاش اقتصادى حتماً بايد با شاخص و شاقول عدالت باشد. بدون عدالت هر تلاش اقتصادى به ضرر منتهى خواهد شد. (بيانات در ديدار اساتيد و دانشجويان دانشگاههای شيراز ۱۳۸۷/۰۲/۱۴
۴۹- واقعاً اژدهاى هفت سر فساد مالى چيزى نيست كه به اين آسانیها بشود آن را ريشهكن كرد. آنچه من دريافتهام، اين است: تصور نكنيد كسانى كه از مصادرهى زمينهاى ملى و از قانونشكنى به سرمايههاى بىحساب دست يافتهاند و جریانهای مالى را با ويژهخواريهاى خود به سمت جیبهایشان سرازير كردهاند، الان كه شما سر كار آمدهايد، آرام بنشينند و دست از پا خطا نكنند؛ نخير، اینها توطئه خواهند كرد؛ از نقاط ضعف استفاده خواهند كرد؛ نقاط ضعفى خواهند آفريد تا از آنها استفاده كنند. بايد مراقب اینها باشيد.) بيانات در ديدار اعضاى شوراى شهر و شهردار تهران ۱۳۸۲/۰۹/۱۷
۵۰- بايد عزمهامان را راسخ كنيم؛ به هدفها وفادار بمانيم؛ از اخم قدرتهای زورگو نترسيم و به لبخند آنان دل خوش نكنيم؛ ارادهى الهى و قوانين آفرينش را پشتيبان خود بدانيم؛ به شكست تجربهى اردوگاه كمونيستى در دو دهه پيش، و شكست سیاستهای به اصطلاح ليبرال دموكراسى غربى در حال حاضر - كه نشانههاى آن را در خیابانهای كشورهاى اروپائى و آمريكایی و گرههاى ناگشودنى اقتصاد اين كشورها همه مىبينند - با چشم عبرت بنگريم. و بالاخره سقوط ديكتاتورهاى وابسته به آمريكا و همدست رژيم صهيونيستى در شمال آفريقا و بيدارى اسلامى در كشورهاى منطقه را فرصتى بزرگ بشماريم.) بیانات در شانزدهمين اجلاس سران جنبش عدم تعهد در تهران ۹/۶/۱۳۹۱
۵۱- يك نكتهى ديگرى كه در بيانات بود، مسئلهى توجه به روستاها و ديدن واقعيت و نگاه اقتصادىِ عدالتمحور بود. من به نكتهاى توجه كردم، كه اين براى همهى ما درسآموز است؛ هم براى شما، هم براى من ... بايد با قشرهاى مختلف جامعه مرتبط شد تا مسائل آنها را لمس كرد؛ اين در تصميمگيرى ما، در نگاه ما به مسائل گوناگون كشور اثر میگذارد. (بیانات در دیدار دانشجویان ۱۷/۰۵/۱۳۹۱
۵۲- يك مسئلهى ديگر، مسئلهى رسيدن به چشمانداز است. اين چشمانداز هدفگذارى شده است، يك سند بالادستى است؛ بايد ما اين را حتماً رعايت كنيم. بدون جهاد اقتصادى، به چشمانداز نخواهيم رسيد. در چشمانداز، قدرت اول اقتصادى منطقه هم مطرح شده. در اين ميدان - كه ميدان مسابقه است - اگر چنانچه عقب مانديم، ضربه خواهيم خورد. (بیانات در دیدار رئیسجمهوری و اعضای هیئت دولت ۰۶/۰۶/۹۰
۵۳- نود درصد پاياننامهها بايد متوجه به حل مشكلات كشور باشد. خب، حالا مثلاً فرض كنيد ما گفتيم جهاد اقتصادى. اين يك مسئله است ديگر؛ همه هم تصديق كردند كه امسال واقعاً سال جهاد اقتصادى است؛ يعنى بايد جهاد اقتصادى صورت بگيرد. حالا من سؤالم اين است: امسال چند تا نشست علمى، چند تا مقالهى تحقيقى، چند تا پروژهى عملياتى در زمينهى جهاد اقتصادى در كشور تحقق پيدا كرده؟ (بیانات در دیدار جمعی از اساتید دانشگاهها ۰۲/۰۶/۹۰
۵۴- از همهى روشهای درست و منطقى و زيركانه و عاقلانه بايد استفاده كرد و استفاده كنيد. تحریمها را خنثى كنيد. تدبير دشمنِ هيكلمند و ليكن در واقع كمزور را خنثى كنيد. (بیانات در دیدار رئیسجمهوری و اعضای هیئت دولت۱۳۹۰/۰۶/۰۶)
ضرورت پرهیز از الگوپذیری بی قید و شرط از نظریهها و مدلهای شرقی و غربی، یکی از نکات مهمی است که رهبر معظم انقلاب در موارد مختلف ازجمله در زمینه طرح اقتصاد مقاومتی متذکر شدهاند و پیوسته از مسئولین خواستهاند تا با دوراندیشی و فراست و بهره گرفتن از توان فکری و تجربی صاحبنظران ایرانی و افرادی که اسلام را به درستی میشناسند، نسبت به تهیه الگوهای بومی و کارآمد مبتنی بر اصول و ارزشهای اسلامی - ایرانی اقدام نمایند و برای دستیابی به این هدف، همواره اهمیت تشکیل مؤسسات دانش بنیان را متذکر شدهاند.
ایشان همچنین ضمن جلب توجه مردم و مسئولین بر ضرورت اصل عدالت محوری و نیز امر نظارت و اتخاذ تدابیر لازم بهمنظور پیشگیری از سوءاستفاده افراد فرصتطلب و جلوگیری از بروز فساد در این زمینه، تکیه بر مردم و استفاده از ظرفیت بخش خصوصی را رمز موفقیت در کار دانسته و بر واگذاری بیش از پیش کار به آنها بر اساس تقسیمکار منطقی و تعیین دقیق نقش افراد اعم از حقیقی و حقوقی تأکید نمودهاند.
آرمانگرایی منطقی همراه با عزم و اراده جدی و عمل و اقدام جهادی، کلید واژههای دیگری هستند که از نظر ایشان از اهمیت فوقالعادهای در این رابطه برخوردارند و قطعاً این طرح عظیم بدون توجه به آنها نمیتواند، ضمانت اجرایی داشته باشد.
منبع: سایت الف