- صفحه نخست
- |
- استان ها
- |
- بین الملل
- |
- سیاسی
- |
- چند رسانه ای
- |
- اقتصادی
- |
- فرهنگی
- |
- حماسه و جهاد
- |
- صبح صادق
- |
- صدای انقلاب
- |
- محرومیت زدایی
ناتو و روسيه پس از حدود دو سال وقفه، مذاكرات دوجانبه را از سرگرفتند. مقام‌هاي ناتو و روسيه روز چهارشنبه در شهر بروكسل پايتخت بلژيك با هدف كاهش تنش‌ها در درياي بالتيك و رايزني درباره درگيري‌ها در شرق اوكراين با يكديگر در چارچوب «شوراي ناتو - روسيه» ديدار و گفت‌وگو كردند.
دفتر مطبوعاتي ناتو نيز ضمن تأييد ازسرگيري مذاكرات اين سازمان و روسيه اعلام كرد، سفيران كشورهاي عضو ناتو با سفير روسيه در مركز اين سازمان در بروكسل گفت‌وگو كردند. اين نخستين نشست روسيه با ناتو در 22 ماه گذشته محسوب مي‌شود. ينس استولتنبرگ، دبيركل ناتو كه رياست مذاكرات اين شورا با حضور 28 سفير ائتلاف ناتو و الكساندر گروشكو، فرستاده مسكو به اين مذاكرات را بر عهده دارد پيشتر گفته بود ناتو نگران گفت‌وگو با روسيه نيست. از جمله دستور كارهاي اين نشست، رفع تنش‌هاي نظامي در درياي بالتيك، بحران اوكراين، تقويت همكاري‌ها و جنگ در افغانستان بود.
با وجود آنكه غرب و روسيه همچنان بر سر بحران اوكراين كه تا كنون بيش از 9هزار كشته بر جاي گذاشته، داراي اختلاف هستند اما نشست روز چهارشنبه نشان‌دهنده تمايل دو طرف براي بهبود روابط است. هر چند توافق بر سر برگزاري نشست شوراي ناتو- روسيه بعد از اختلافات فراوان بر سر دستور كار اين نشست به نوبه خود يك تحول مثبت است، با اين حال عبور تهديدآميز جنگنده‌هاي روسيه از نزديكي يك ناوشكن امريكايي در درياي بالتيك در چند روز پيش و رهگيري اخير يك هواپيماي تجسسي نيروي هوايي امريكا توسط يك جنگنده روسي بار ديگر موجب تيره شدن روابط دو طرف شده است.
در عين حال الكساندر گروشكو سفير روسيه در ناتو، انجام بزرگ‌ترين طرح مدرنيزه‌سازي ناتو از زمان جنگ سرد، طرح‌هاي احتمالي اين ائتلاف براي حضور بيشتر در شرق اروپا و طرح استقرار سامانه‌هاي دفاع موشكي امريكا را به عنوان دلايل نگراني مسكو اعلام كرده است. وي تصريح كرد اكنون روسيه با طرح تقويت نظامي ناتو كه هيچ توجيهي ندارد، مواجه است و اگر كشورهاي ناتو مسير كنوني را ادامه دهند، هيچ گونه امكاني براي بهبود كيفي روابط با ناتو وجود ندارد.
تحولي مهم
برگزاري نشست شوراي ناتو- روسيه آن هم پس از دو سال تنش مستمر بين دو طرف، تحولي مهم در عرصه روابط روسيه و غرب محسوب مي‌شود. اين نشست تغيير اساسي در روابط دو طرف ايجاد نخواهد كرد اما مي‌تواند منجر به از سرگيري نشست‌هاي منظم بين دو طرف شود. تا قبل از بحران اوكراين و وخامت روابط روسيه و ناتو، دو طرف در قالب يك شورا موسوم به شوراي ناتو - روسيه تعامل داشتند. اين شورا در سال ۲۰۰۲ ميلادي شكل گرفت و آخرين نشست رسمي اين شورا نيز در ژوئن ۲۰۱۴ برگزار شد. از آن زمان تاكنون گفت‌وگو بين روسيه و ناتو متوقف شده است. با اين حال روسيه بارها خواهان همكاري دوجانبه در زمينه علايق و تهديدات مشترك به ويژه مبارزه با تروريسم شده است. از ديدگاه روس‌ها، ناتو با در پيش گرفتن خط مشي تقابل با روسيه و نيز قطع همكاري با روسيه عملاً امكان تلاش‌هاي بين‌المللي براي مسائلي مانند مقابله با تروريسم، دزدي دريايي، سلاح‌هاي كشتار جمعي، قاچاق مواد مخدر و بي‌ثباتي منطقه‌اي را تضعيف كرده است.
اين در حالي است كه ناتو با شدت گرفتن بحران اوكراين عملاً به اصطلاح شمشير را عليه روسيه از رو بسته است و به بهانه مقابله با اقدامات روسيه در اوكراين، حضور نظامي خود در شرق اروپا را به شدت گسترش داده است. اما اكنون اوضاع و شرايط در صحنه اروپا با توجه به تشديد حملات تروريستي به ويژه با حملات تروريستي 19 نوامبر 2015 در پاريس و حملات تروريستي 22مارس 2016 در بروكسل به طور ماهوي تغيير كرده است. در واقع سازمان ناتو كه ظرف دو سال گذشته تلاش كرده تا روسيه را به عنوان تهديد اصلي در اروپا جلوه دهد، اكنون با واقعيت تلخي به نام تروريسم تكفيري مواجه شده است كه البته گسترش آن مرهون حمايت‌هاي برخي از اعضاي ناتو مانند فرانسه و انگليس از گروه‌هاي تروريستي در سوريه بوده است.
لذا در مقطع كنوني با توجه به اينكه تروريسم تكفيري تهديدات بزرگ و جدي را متوجه كشورهاي اروپايي و روسيه به دليل حضور شمار زيادي از اتباع اين كشورها در گروه تروريستي داعش كرده است، خواهان همكاري با روسيه به‌منظور مقابله با اين تهديد شده است. واكنش روس‌ها به اين دعوت ناتو نيز در نوع خود قابل توجه است. مسكو بر اين مسئله تأكيد كرده غربي‌ها به‌جاي اينكه در قالب ناتو به مقابله با تهديد خيالي يعني روسيه بپردازند، بايد با مسكو در مبارزه با تروريسم متحد شوند. برگزاري نشست شوراي ناتو- روسيه نيز دراين چارچوب قابل ارزيابي است.
به عبارت ديگر غربي‌ها با درك اينكه بدون روسيه قادر به رويارويي با بسياري از مسائل از بحران اوكراين و بحران سوريه گرفته تا مبارزه با تروريسم تكفيري نيستند، بار ديگر باب مراوده با مسكو را گشوده‌اند. در اين زمينه الكساندر گروشكو سفير روسيه در ناتو با اشاره به نشست ناتو و روسيه تأكيد كرد ناتو در تلاش است با كمك گرفتن از روسيه برخي موانع پيش‌روي تأمين امنيت را بردارد.
رويكرد خصمانه
ناتو به عنوان پيمان دفاعي اصلي غرب در برابر روسيه محسوب مي‌شود. شواهد كنوني نشان مي‌دهد تقابل روسيه و ناتو به‌دليل بحران اوكراين، روندي فزاينده به‌خود گرفته و به واكنش‌هاي متقابل دو طرف منجر شده كه اين خود به تصاعد بحران و افزايش احتمال برخورد نظامي مي‌انجامد. در اين راستا اقدامات اخير امريكا به عنوان سردمدار ناتو در زمينه افزايش چهار برابري بودجه نظامي تخصيص يافته براي اروپا، استقرار هواپيماهاي جنگنده در هلند و ايسلند، افزايش شمار نيروهاي واكنش سريع و استقرار تسليحات سنگين امريكا در حوزه بالتيك و شرق اروپا دقيقاً براي مقابله با روسيه اتخاذ شده است. از سوي ديگر ناتو نيز اقدامات تحريك‌آميز خود عليه روسيه را در دو سال اخير به‌شدت افزايش داده كه از جمله موارد مهم آن مي‌توان به عملياتي شدن شش مركز فرماندهي در كشورهاي همجوار روسيه در شرق اروپا اشاره كرد.
ضمن اينكه ناتو سياست گسترش به‌سوي شرق را به‌رغم مخالفت جدي مسكو ادامه داده كه تازه‌ترين تحول در اين زمينه آغاز رسمي روند عضويت مونته نگرو در ناتو است. ولاديمير پوتين رئيس‌جمهور روسيه بارها درباره اقدامات تحريك‌آميز ناتو هشدار داده و تأكيد كرده كه با توجه به هر اقدام ناتو، مسكو اقدامات لازم براي مقابله با نفوذ اين پيمان را اجرا خواهد كرد. موضع‌گيري‌ها و اقدامات خصمانه امريكا و ناتو باعث تقويت اين باور در مسكو شده كه اقدامات اين سازمان نظامي در اروپاي شرقي صرفاً در راستاي تنش‌آفريني در منطقه بوده و موجب تهديد امنيت ملي روسيه شده است و به همين جهت روسيه اقدامات متقابل خود در اين منطقه را از قبيل برگزاري رزمايش‌ها و افزايش استقرار نيروها و تجهيزات نظامي، تدافعي و بازدارنده مي‌خواند.
در عين حال بدعهدي ناتو و زير پا گذاشتن توافقنامه 1997 در زمينه عدم استقرار دائمي نيروهاي نظامي در شرق اروپا باعث شده روسيه نيز حضور فعال نظامي در مرزهاي غربي خود و در مجاورت كشورهاي اروپاي شرقي مانند لهستان و جمهوري‌هاي بالتيك و همچنين در درياي سياه را سر لوحه اقدامات نظامي خود قرار دهد. مسكو بر اين باور است كه ناتو بايد رويكرد بدبينانه خود در قبال روسيه را به عنوان يك تهديد جدي عليه ناتو كنار بگذارد، با اين حال بعيد به نظر مي‌رسد سران ناتو به ويژه امريكا با اين مسئله موافق باشند، لذا كماكان بايد انتظار داشت كه امريكا و ناتو به اقدامات تحريك‌آميز خود در صحنه اروپا با افزايش صف‌آرايي نظامي ادامه دهند.
اين اقدام صرفاً موجب تشديد نظامي‌گري در شرق اروپا و سوق دادن كشورهاي اين منطقه به‌سوي افزايش قابل توجه بودجه نظامي و نيز انعقاد توافقنامه‌هاي جديد با امريكا به‌منظور تقويت حضور نظامي در اين كشورها شده است. كما اينكه لهستان ميزبان سامانه ضد‌موشكي امريكا خواهد بود كه قرار است تا سال 2018 عملياتي شود.
http://javanonline.ir/fa/news/779893
ش.د9500037
