نظامیان ترکیه با نقض حاکمیت ملی سوریه تلاش کردند تا از یک سو ازسرگیری مذاکرات صلح این کشور را با چالش مواجه کرده و از سوی دیگر، صفوف ازهم پاشیده تکفیریها در استان حلب را تقویت کنند.
به گزارش گروه بین الملل بصیرت به نقل از خبرگزاری مهر، «رجب طیب اردوغان» رئیس جمهوری ترکیه همچنان به سیاست های جنگ افروزانه خود در منطقه به ویژه در قبال دو کشور سوریه و عراق ادامه می دهد. در همین ارتباط اخیرا ارتش ترکیه در تجاوزی آشکار، تمامیت ارضی سوریه را نقض و از حومه شمالی حلب وارد خاک این کشور شد.
منابع خبری اعلام کردند که ارتش ترکیه در روستای «الحمام» واقع در حومه «عفرین»، نزدیک به ۷۰۰ متر وارد اراضی سوریه شده و اقدام به ایجاد مانع کرده است. طبق اعلام این منابع، نیروهای ارتش ترکیه متشکل از ده‌ها سرباز و دو دستگاه تانک هستند که زمین هایی در شمال روستای «الحمام» را اشغال کردند.
این اولین باری نیست که نظامیان ارتش ترکیه اقدام به نقض حاکمیت ملی سوریه در سایه سکوت سنگین جامعه جهانی و نهادهای بین المللی می‌کنند. پیشتر نیز شاهد آن بودیم که نظامیان ترکیه‌ای حدود ۱۴ ماه پیش عملیات نظامی را در خاک سوریه به بهانه آنچه که خارج کردن سربازان تُرکِ محافظِ مقبره سلطان سلیمان اول خواندند، در حلب انجام دادند.
البته به نظر می رسد طی یک سال گذشته دولت آنکارا علاوه بر سیاست حمایت از تروریسم به اشکال مختلف از جمله ارائه حمایت های لجستیکی و همچنین تجارت با تکفیریها، سیاست دیگری که مبتنی بر «نقض حاکمیت ملی» کشورهاست را نیز در دستور کار خود قرار داده است. ورود متجاوزانه نظامیان ارتش ترکیه به نزدیکی «موصل» در استان نینوا عراق به بهانه آموزش نیروهای کُرد برای مبارزه با تکفیریها نمونه‌ای از سیاست جدید دولت آنکارا محسوب می‌شود.
البته در زمینه سیاست های جنگ افروزانه دولت آنکارا در منطقه نمی‌توان به طور کامل مقامات ترکیه‌ای را مقصر دانست، چراکه سکوت نهادهای بین المللی و در رأس آنها شورای امنیت سازمان ملل و همچنین جامعه جهانی در قبال این اقدامات تجاوزکارانه که در واقع چراغ سبزی برای مقامات ترکیه‌ای محسوب می‌شود، موجب شده تا دولت آنکارا خود را در یک حاشیه امن ببیند و با اطمینان کامل از مصونیتی که از آن برخوردار است به پیاده سازی سیاست های خصمانه خویش بپردازد.
در حال حاضر اسناد مربوط به حمایت های گسترده دولت آنکارا از تروریست های تکفیری داعش به ویژه در سوریه ـ اعم از لجستیکی و غیر لجستیکی ـ آنقدر زیاد شده است که حتی مقامات ترکیه‌ای نیز ترجیح می دهند به جای دفاع از خود ـ که به خوبی واقف به بی نتیجه بودن آن هستند ـ سیاست سکوت را در پیش گیرند. تاکون ده‌ها فایل ویدیویی از تجارت نفت داعش با ترکیه منتشر شده که نشان می دهد تانکرهای حامل نفت در مناطق تحت سیطره داعش در سوریه به سمت ترکیه در حال حرکت هستند.
علاوه بر این، وزارت دفاع روسیه نیز پیشتر با انتشار تصاویری از حملات هوایی جنگنده های روسی به تانکرهای حامل نفت تکفیریهای داعش که در حال انتقال به سوریه هستند، بارها به صورت مستند از مقامات ترکیه به دلیل حمایت از تکفیریها و تجارت با آنها که تضمین کننده بقای‌یشان محسوب می شود، به شدت انتقاد کرده است. علاوه بر این، مقامات ترکیه نه تنها هیچگونه مراقبتی از مرزهای خود برای جلوگیری ورود تروریست ها به سوریه انجام نمی دهند، بلکه در موارد بسیاری نیز خود به اعزام تروریست ها به خاک این کشور مبادرت می کنند.
بر همین اساس، پر واضح است که ورود متجاوزانه ۷۰۰ نظامی ترکیه ای به خاک سوریه از طریق شمال استان حلب نیز به منظور حمایت از تروریست های تکفیری و تقویت آنها صورت گرفته است. در شرایطی که روسیه نیروهای خود را برای حمایت از راهکار سیاسی جهت حل و فصل بحران سوریه از این کشور بیرون کشیده است، ورود نظامیان ترکیه ای به خاک سوریه هیچ توجیهی نمی تواند داشته باشد.
آنکارا که تا پیش از این، اقدام نظامی روسیه علیه تکفیریها در سوریه را عامل عدم تحقق راه حل سیاسی برای بحران این کشور قلمداد کرده و بی وقفه بر روس‌ها می تاخت، امروز خود در اقدامی متجاوزانه و با هدف تأمین نافع خویش که در حمایت از تروریسم نهفته است، به خاک سوریه تجاوز کرده است.
ترکیه طی پنج سالی که از بحران سوریه می گذرد همواره ثابت کرده که هیچ اعتقادی به تحقق راه حل سیاسی برای برون رفت از بحران این کشور ندارد. اقدامات دولت آنکارا در تجاوزهای متعدد نظامی به خاک سوریه از یک سو و کارشکنی های گسترده در ادوار مختلف مذاکرات صلح از سوی دیگر به تنهایی گویای این حقیقت است. در واقع همین سیاست‌های خصمانه تاکنون منجر به بقای تروریست های تکفیری شده است، زیرا آنها به خودی خود از قدرتی برخوردار نبوده و ابزار قدرت خود را از حامیانشان از جمله ترکیه دریافت می کنند.
بر اساس آنچه که گفته شد، ورود نظامیان ترکیه ای به خاک سوریه تنها حلقه‌ای از زنجیره سیاست «نظامی گری» ترکیه در قبال سوریه تلقی می شود. آنکارا در صدد است تا به هر نحوی که شده صفوف ازهم پاشیده تکفیریها در حلب را تقویت کرده و مانع شکست نهایی آنها در مقابل ارتش سوریه شود. مقامات دولت ترکیه به خوبی می دانند که با تسلط کامل ارتش سوریه بر استان استراتژیک حلب، شمارش معکوس برای نابودی تروریست های تکفیری آغاز خواهد شد و بدین ترتیب زحمات چندین و چند ساله «رجب طیب اردوغان» برای به زیر کشیدن بشار اسد و فراهم آوردن زمینه جهت احیای امپراطوری عثمانی بر باد خواهد رفت.
هم اکنون وضعیت میدانی در استان حلب و در جبهه های مختلف این استان به سود ارتش سوریه و نیروهای مقاومت مردمی پیش می رود و این درست همان مسأله ای است که موجبات نگرانی حامیان تروریسم و در رأس آنها ترکیه را فراهم آورده است. از سوی دیگر، انتخابات پارلمانی اخیر در سوریه و اقبال مردمی گسترده به آن و در نهایت پیروزی حزب بشار اسد در این انتخابات، حامل پیام‌های متعددی برای دولت آنکارا بود که از جمله مهمترین آنها برخورداری بشار اسد از پایگاه مردمی گسترده محسوب می شود.
به نظر می رسد که مقامات دولت ترکیه پیام مردم سوریه در انتخابات پارلمانی اخیر را دریافت کرده و به خوبی به این واقعیت پی برده‌اند که سرنگونی دولت قانونی سوریه دیگر با سیاست قرار دادن مردم در مقابل آن محقق نخواهد شد. به همین دلیل خود به صورت مستقیم وارد میدان شده تا از یک سو باری از روی دوش تروریست های تکفیری برداشته و در راستای تقویت روحیه آنها تلاش کنند و از سوی دیگر اوضاع میدانی در حلب را برای اتخاذ تصمیمات آینده خود از نزدیک رصد کرده و از آن آگاهی یابند.
ترکیه از سالها پیش به دنبال ایجاد منطقه حائل و منطقه پرواز ممنوع در سوریه بوده که ایالات متحده آمریکا همواره در مناسبت های مختلف، مخالفت خود با این طرح را اعلام کرده است. به همین دلیل آنکارا طرح تجاوز نظامی مستقیم به خاک سوریه را به عنوان جایگزینی برای طرح های پیشین خود که مورد مخالفت اربابانش واقع شده است، درنظر گرفته است.
از سوی دیگر، تجاوز نظامی ارتش ترکیه به خاک سوریه و نقض آشکار حاکمیت ملی این کشور آن هم در آستانه ماه مبارک رمضان بسیار قابل تأمل است. در شرایطی که «استفان دی میستورا» فرستاده ویژه سازمان ملل در امور سوریه تلاش می کرد با ایجاد همگرایی میان طرف های درگیر در سوریه، حداقل در برخی مناطق در طول ماه مبارک رمضان آتش بس برقرار شود، ترکیه دست به چنین اقدام خصمانه‌ای زد تا اندک امیدها برای برقراری آتش بس در ماه مبارک رمضان را هم از بین ببرد؛ آتش بسی که می توانست مقدمه‌ای برای حصول توافق سیاسی باشد.
«دی میستورا» نماینده ویژه سازمان ملل در امور سوریه پیشتر گفته بود: «از سرگیری مذاکرات صلح سوریه نیازمند بهبود وضعیت میدانی، ثبات، توقف درگیری ها و تحویل کمک های انسان دوستانه است». بر اساس آنچه که این مقام سازمان ملل گفته است، با تجاوز نظامی ترکیه به سوریه که بدون شک تشدید بیش از پیش اوضاع امنیتی را به دنبال خواهد داشت، نمی توان امیدی به آغاز مجدد مذاکرات صلح که چشم میلیون ها سوری به آن دوخته شده است، داشت.
در واقع، متجاوزان ترکیه ای با ورود غیرقانونی به خاک سوریه تلاش کردند تا با یک تیر چندین نشان را هدف قرار دهند؛
اول اینکه حتی الامکان تمامی راه‌ها برای ازسرگیری مذاکرات صلح سوریه را مسدود سازند.
دوم اینکه تمامی امیدها برای برقراری آتش بس در سوریه طی ماه مبارک رمضان را از بین ببرند.
و سوم اینکه در مسیر تقویت صفوف ازهم پاشیده تکفیریها در استان حلب حرکت کرده و روحیه آن ها را نیز افزایش دهند.
در این میان همانگونه که پیشتر نیز به آن اشاره شد، نکته قابل تأمل دیگری نیز وجود دارد و آن سیاست های دوگانه آمریکا و غرب در قبال تحولات منطقه است. سؤالی که در حال حاضر در نزد افکار عمومی منطقه و جهان پیش آمده این است که چگونه از دیدگاه آمریکا و غرب، اقدام نظامی روسیه در سوریه موجب تشدید بحران این کشور و گسترش تروریسم بود و اکنون اقدام سراسر متجاوزانه ترکیه از نگاه آنها منجر به تشدید بحران و ریشه دواندن تروریست ها در سوریه نمی شود؟
ممکن است در آینده مواضعی از سوی ایالات متحده آمریکا و غرب در خصوص اقدام اخیر ترکیه اتخاذ شود که متضمن محکومیت تلویحی این اقدام باشد، اما واقعیت این است که آمریکا و غرب به ترکیه به چشم یکی از متحدان اصلی خود می نگرند و هیچگاه اقدامی علیه آن صورت نخواهند داد.
منبع: خبرگزاری مهر
نویسنده: رامین حسین آبادیان
