(روزنامه آفتاب يزد – 1394/10/15 – شماره 4516 – صفحه 2)
قطع کامل روابط!! چه اعتماد به نفسی !! البته از آن جوان گستاخ به دور افتاده از خرد سیاسی از این قبیل لغز خواندنها چندان بعید هم نبود. او که به عنوان وزیر امورخارجه عربستان به حرفهای بزرگتر از دهان زدن عادت دارد و البته در فراموشی یدی طولایی باید هم از این قمپزها در کند!
مثل اینکه بدجور آلزایمر سیاسی روح و روان عادل الجبیر را آزرده خاطر ساخته که اینگونه لب به سخن میگشاید و از مهلت خروج 48 ساعته برای دیپلماتهای ایرانی میگوید و دل در حرفهای دروغین مبارزه با تروریسم خوش کرده و تنشزایی را با رنگ و لعاب مظلومیت تزیین داده و دلش میخواهد گنجشکش را به جای قناری! بهجامعه بینالملل عرضه کند.
نسیان ذهن دیپلمات بلندپایه عربستانی آنقدر زود گریبان او را گرفته که خیلی چیزها را به خاطر نمیآورد... گویا یادش رفته در همین دو سه سال چهها که بر سر ملت ایران از سوی حامیان دولت آل سعود نیامد ! مثل حمله تروریستی اواخر آبان 92 به سفارت ایران در بیروت، که 23 شهید حاصلش بود و مسئول آن گروه عبدالله عزام وابسته به دولت عربستان. جبیر حق دارد ماجرای تعرض به ایرانیها در فرودگاه جده را هم از یاد برده باشد، همان طور که حادثه خونین منا را از ذهنش محو کرده. اگر ایرانیها آدمهای خردورزی نبودند هر یک از این اتفاقات که برای ما بسیار دردناک بود، میتوانست منجر به آن شود که دولتمردان کشورمان هم آنی کنند که امروز آلسعود با خط و نشان و اولدرم بولدرم به راه انداخته!
کودک سالخوردهای که قهر کرد
هرچند از شتابزدگی عربستانیها به وضوح معلوم است که این به اصطلاح نگرانی از امنیت سفرایشان از کجا آب میخورد!
خیلی وقت بود که آنها در جستجوی بهانهای برای فرار از شکستهای پشت سرهم از رقیب منطقهای خویش -ایران - به مثال کودکان سالخورده عرصه سیاست، به دنبال راهی برای قهر دیپلماتیک میگشتند تا شاید ریخت بهتر از خودشان را نبینند!! و حالا پروژه مظلومنمایی آنها بعد از دسته گل عدهای خودسر در ایران به راه افتاده.
و آنچنان بازی جدیدشان در منطقه را کارگردانی میکنند که برخی از بازیگران وابسته خود را نیز به ایفای نقش واداشتند. تا جایی که در لحظه نگارش این متن، بحرین و سودان و جیبوتی هم رابطه خود را با ایران قطع کردند و اماراتیها نیز به فکر کاهش آن افتاده اند. البته در این بین ممکن است از قطع رابطه برخی کشورها با ایران خبردار شویم که معلوم نیست در کجای جغرافیای کره زمین جای گرفته اند وتا الان چه روابطی با ما داشته اند که حتی نامشان به گوشمان نخورده!
اما باهمه این حرفها مشخص است که عربستان، سودای به راه انداختن "دومینوی" قطع رابطه هم پیمانان خودش با ایران را در سر میپروراند البته از آن هم پیمانانی که برایشان پدرخواندگی کرده و نه نوکری!
ولی گویی بازهم دولت عربستان به خاطر نمیآورد روزهایی که کشورهای اتحادیه اروپا ایران را ترک کردند! آب از آب هم تکان نخورد و دوباره همان کشورها به ایران بازگشتند! پس قاعدتا ما که تجربه رفتن کشورهای صنعتی از خاکمان را داشتیم دیگر قهر عربستان و چند کشور عربی آنقدرها نباید برایمان بحرانی باشد... هرچند عربستان بقای این روزهایش را در بحران آفرینی در منطقه خلاصه کرده و "ممد حیات و مفرح ذاتش! "همین برپایی جنگها، تنشها و غوغاهاست.
تلاش برای فشار بر توافق هستهای؟
این در حالی است که عربستان آن چنان که میخواسته نتوانسته همه کشورهای عربی را با خود همراه کند مثلا عمان با اشاره به اقدام عربستان سعودی در قطع رابطه با جمهوری اسلامی ایران گفته: "به طور حتم این اقدام هرعلتی هم که داشته باشد به دور از حکمت بوده و روش نادرستی است."
سعود بن احمدالبروانی سفیرعمان در ایران میگوید: "بهنظر من عربستان با اقدام اخیر خود به دنبال فشار بر ایران و تحت الشعاع قرار دادن توافق هستهای است."
اما آیا واقعا عربستان آنقدر در سطح بینالملل توان دارد که بتواند حتی اجرای توافق هستهای را تحت الشعاع قرار دهد؟! شاید پاسخ این پرسش را بتوان از عکسالعمل کشورهای فرانسه، کانادا، روسیه، آلمان و آمریکا یافت، اینکه تمامی این کشورها از که عربستان در قطع رابطه انجام داده ابراز نگرانی کردند و خواستار کاهش تنش بین ایران و عربستان شدهاند. کار به جایی رسیده که جان کری با ظریف تماس تلفنی گرفته و در رابطه با این موضوع صحبت کرده و البته روسیه هم ابراز آمادگی تا به عنوان میانجی بین این دو کشور عمل کند، کانادا نیز به وضوح اعدام شیخ نمر را محکوم و خواستار مصالحه عربستان با ایران است، سوئد و دانمارک از دیگر کشورهای اروپایی هستند که اعمال عربستان را غیراصولی خوانده اند و آن را خیلی بد توصیف کرده اند. شاید اگر حمایت کشورهای مختلف غربی از ایران که حتی ما با برخی از آنها مثل کانادا و آمریکا ارتباطی نداریم !!!را در کنار چند کشور کوچک عربی که از عربستان حمایت کردهاند، بگذاریم، میشود به تنهایی بیش از پیش عربستان در نقشه جدیدش پی برد و به این نتیجه رسید که عزلت سیاسی آل سعود آنقدر در ذوق میزند! که تحت الشعاع قرار دادن اجرای برجام توسط اینگونه اعمال بیشتر به یک شوخی میماند...
از آن حرکت غلط هم نمیشود گذشت
اما با تمام اینها بازهم نمیتوانیم به آسانی این موضوع را نیز از یاد ببریم که اقدام چند روز پیش خودسرها در ایران که انگار به تاثیر از سریال " واکینگ دد" ! از دیوارهای یک ساختمان آن هم از نوع سفارتش بالا میرفتند ! و یا شاید هم به خیال خودشان جهاد و ایثاراکبر میکردند اکنون چه رویدادهای نه چندان خوشی را برای کشورمان رقم زد. موضوعی که داد "اسحاق جهانگیری" معاون اول رییس جمهور را هم درآورده و میگوید نمیتوان از یک طرف راجع به تعامل ایران با دنیا حرف زد و ازطرفی دیگر سفارت اشغال کرد.
اگرچه وقوع حمله به خانه سیاسی عربستانیها در ایران، عملی نکوهیده و غیر قابل توجیه است، ولی بی تردید عربستانیها از قطع رابطه خویش با کشورمان هدفی فراتر از آنچه که نشان میدهند دارند، هرچند باید منتظر شکستی دیگر دراقدامات منطقهای خود باشند.
آفتاب یزد به سراغ محمد صالح جوکار عضو کمیسیون امنیت ملی مجلس و همین طور محسن جلیلوند کارشناس مسائل بینالملل رفته و در این باره به گفتگو پرداخته است.
دامنه اقدام عربستان گسترده نیست
محمد صالح جوکار عضو کمیسیون امنیت ملی درباره اینکه موضع عربستان چه قدر میتواند عملیاتی شدن برجام را تحت تاثیر قرار دهد به آفتاب یزد گفت: "تاثیرات اقدام گستاخانه عربستان در قطع رابطه، بیشتر از غرب آسیا و شاید برخی از کشورهایی که همراه با عربستان در نقض حقوق بشرگام برمی دارند، نیست. "
وی اضافه کرد:" اقدام عربستان بیشتر در جهت تحتالشعاع قرار دادن ظلم به مردم خودش و اعدام شیخ «نمر» بود در واقع میخواست تا با این کار تمام افکار را به سمت قطع روابط بکشاند."
جوکار گفت:" ما پیش از این هم با عربستان در حوزههای اقتصادی روابط زیادی نداشتیم، مخصوصا در حوزه دیپلماتیک روابطمان به خاطر بحثهای سوریه، یمن، از قبل قطع شده بود.پس عملا در ارتباط با قطع رابطه این دو کشور اتفاق چندان جدیدی نمیافتد."
نماینده یزد و اشکذر خاطرنشان کرد: " اما آنچه در این بین مطرح است همراهی برخی کشورهای عربی با عربستان خواهد بود که این همراهی نیز هرگز به سطح بینالملل نمیرسد، بنابراین نباید تصور کرد که مواردی مثل اجرایی شدن برجام تحتتاثیر حوادث چند روز اخیر قرار میگیرد."
وی افزود:"اتفاقات این روزها را باید در راستای سیاست بی ثبات سازی منطقه توصیف کرد،گر چه عربستان خودش را در منطقه، قدرت میداند ولی حقیقت این است که اکنون در راه حل منطقه ای به بن بست رسیده و با اقداماتی از این قبیل میتوان گفت به سیم آخر زده است."
جوکار درباره سرنوشت اجرایی شدن برجام بعد از این وقایع گفت:" ممکن است برخی افراد در کنگره آمریکا بخواهند پایههای برجام را با برخی قانون گذاری هایی که داشتند- مثلا تلاش برای گرفتن پرداخت غرامت از داراییهای بلوکه شده ایران - سست کنند، اما مطمئنا عربستان نمیتواند تاثیری در بحث برجام داشته باشد چرا که این کشور، برای اروپایا آمریکا قدرت سیاسی ندارد که بتواند دست به چنین کاری بزند."
به دنبال انداختن تقصیرها!
عضو کمیسیون امنیت ملی مجلس درباره رفتار کشورهای هم پیمان عربستان و قطع رابطه آنها با ایران افزود:" عربستان با فشاری که به این کشورها آورده باعث شده تا برخی از آنها هم رابطه شان با کشورمان را کاهش دهند و یا قطع کنند. این کشور در حال حاضر خود را در شرایط بسیار خطرناکی احساس میکند و برای همین دست به چنین اقدامی زده اما از این کارها سود نمیبرد."
وی خاطرنشان کرد:" ما در گذشته شاهد بودیم که کشورهای اتحادیه اروپا رابطه شان با ایران را قطع کردند و سفرای خودشان را از کشور بردند، اما دیدیم که خود این کشورها دوباره برای رابطه به ایران بازگشتند، آن هم کشورهای اروپایی صنعتی که قدرت محسوب میشوند. عربستان که قدرتی نیست!پس باید این اختلاف افکنی و بی ثباتیها را در سیاستهای غلط آل سعود در چند سال اخیر توصیف کرد."
جوکار ادامه داد:" اقدام عربستان در قطع رابطه با ایران، پس از شکستهای مختلفش در عراق، بحرین، یمن و سوریه و... زمینه برون رفت از بحران درونی است تا بخواهد همه تقصیرها را به گردن ایران بیندازد."
وی افزود: " وزیرخارجه سعودی در سخنانی بسیار سخیف آنچه که مربوط به خودشان (یعنی حمایت از تروریسم) است به ایران نسبت داد و این موضوع نشان از این دارد که آنها از پیشبرد اهداف ایران بسیار ناراحت هستند و به دنبال نوعی جبران میگردند، جبرانی که برگرفته از تفکر سیاسی و احساسی است و هیچ منطقی هم در آن حاکم نیست."
جوکار خاطرنشان کرد:" وضعیت ایران طوری نیست که احتیاج زیادی به رابطه با عربستان داشته باشیم اما درباه کشورهای عربی دیگر و رفتارشان باید گفت؛ همه کشورهای عربی مثل عربستان عمل نمیکنند و ممکن است این کشور زمانی با هزینه کرد بالا بتواند کسانی را با خود همراه کند ولی تداومی ندارد."
به برجام آسيبي نميزند
امام حسن جليلوند كار شناس مسائل بينالملل درباره قطع رابطه عربستان با ايران به آفتاب يزد گفت: قطع ارتباط عربستان با ايران از آنجا نشات ميگيرد كه اين كشور در تلاش است تا يك پروزه بحرانسازي را شكل بدهد و دامنههاي اين پروژه بحرانساز هم برايش از قبل مشخص بوده و ميداند كه چه كشورهايي با او همراه خواهند شد.
وي اضافه كرد آنچه كه عربستان طراحي كرده در چارچجوب سياستهاي خاورميانه است و هم اكنون هم حداكثر بهره وري را از حمله اي كه به سفارت عربسان شده ميبرد.
جليلوند درباره اينكه موضوع قطع رابطه عربستان با ايران تا چه ميزان در سطح روابط بينالمللي ايران تاثيرگذار است پاسخ داد: اين اقدامات به طرح بينالمللي نميرسد و تنها مجر به فشارهايي منطقهاي خواهد شد.
وي با تاكيد بر اينكه ، قطع رابطه برخي كشورهايي عربي هيچ تاثيري روي اجراي برجام نخواهد گذاشت، گفت: البته در اين بين اختلافات ايران و عربستان درباره حل بحران سوريه افزايش مييابد و مسلما اين موضع به نفع اجلاسهاي نشست حل بحران سوريه نخواهد بود."
http://aftabeyazd.ir/?newsid=23293
ش.د9405483