چرخش با زوایای اصولگرایی

(روزنامه آفتاب يزد – 1395/04/24 – شماره 4659 – صفحه 1)

«رمانتیسم سیاسی» پدیده و معضلی بود که در ابتدای دهه هشتاد میان بدنه حامی اصلاحات و دولت وقت فاصله انداخت و با انفعال رقم خورده، زمینه های بروز و ظهور پوپولیسم در سپهر سیاسی را فراهم آورد. ضربات مهلکی که این خبط و خطای راهبردی بر سطوح مختلف کشور حکمفرما کرد آنچنان عیان و نمایان بود و هست که نیاز به شرح و بسط و تفصیل ندارد. یک دهه بعد اصلاح طلبان و جریان تحول خواه در همه سطوح مختلف و متکثر سیاسی و اجتماعی با عنایت به این اشتباه و غفلت آسیب زا در قالب یک وحدت راهبردی با نگاه عملگرایانه و پراگماتیستی به صحنه سیاسی، استراتژی «مشارکت حداکثری، توقع حداقلی» را پی گرفته و با اجماع و اتحاد پیرامون دکتر حسن روحانی علیرغم مضایق و مشکلات فراوان و فضای نه چندان مطلوب پیشا انتخاباتی، همه معادلات از پیش فرض شده را خط بطلانی کشیده و عنان قوه مجریه را به کاندیدای حامی اعتدال سپردند. دو سال و نیم بعد نیز به رغم آنکه بسیاری از وعده ها جامه عمل نپوشیده و توقعات آنگونه که بایسته و شایسته بود به منصه ظهور نرسید، جریان اصلاحات با رویکرد عمل گرایانه و بدون اولویت دهی به نگرش های طیفی و جناحی در راستای پیش برد گفتمان تحول خواهی و حمایت از دولت روحانی، لیست انتخاباتی ارائه داد که شامل بر چهره های غیر همطیف اما همراه و همسو با دولت بودند.

تا اینجای کار و با گذشت سه سال از عمر دولت روحانی، اصلاح طلبان نه در شعار و گفتار بلکه در عمل آنچه را که در توان داشتند برای پیش برد منافع ملی که آنرا در قالب همسویی و همراهی با دولت اعتدال محقق شدنی می دانستند، دریغ نکردند. آنان نیک دریافته بودند که عمل گرایی و پرهیز از مطالبات ناموزون و نگاه هدفمند در تعاملات ساختاری با همه اضلاع و اجزای سپهر سیاسی می تواند کشور را از بزنگاه های حساس گذر دهد.حال اما در سوی مقابل به نظر می رسد که دولت یازدهم هر چه به انتخابات ریاست جمهوری نزدیک تر می شویم با رویکرد متفاوت این همراهی و همدلی جریان اصلاحات را به جای آنکه پاس داشته و در راستای پیش برد گفتمان تحول خواهی از آن بهره بگیرد و زمینه ها و بسترهای تحقق مولفه های جامعه مدنی و گره گشایی ها از صحنه سیاست داخلی را در دستور کار قرار دهد، ترجیح می دهد که با نزدیک تر شدن به جریان اصولگرا به زعم خود جایگاه اش را در ساخت قدرت سیاسی ارتقا بخشیده و بدین سان تجدید حیات دولت را محقق کند.

اشتباه راهبردی که می تواند بدنه حامی جریان اصلاحات را به عنوان مهم ترین پشتوانه دولت از آن سلب کرده و نتیجه ای بس تلخ و ناگوار برای دولت روحانی رقم زند. درست است که جریان حامی دولت در مجلس دهم اکثریت مقبولی را دارد و به طور سنتی اصولگرایان نیز در گلوگاه های راهبردی قدرت، حضور چشم گیر و اثر گذاری دارند اما نکته کلیدی آن است که رای دهندگان به حسن روحانی در انتخابات آتی در سبد جریان اصولگرایی نقش و جایگاه آنچنانی ندارند و به زبان ساده تر باز این بدنه حامی اصلاح طلبان هستند که می توانند یکبار دیگر کلید پاستور را به شیخ دیپلمات اعطا کنند.

تغییرات اخیر در جابجایی معاونان رئیس‌جمهوری و نیز روندی که در جریان انتخابات کمیسیون های مجلس طی شد به خوبی نشان می دهد که دولت چرخش محسوسی به سمت و سوی جریان اصولگرایی داشته و در پی همراهی و همنوایی بیشتر دو قوه برای پیشبرد برنامه‌های دولت در سال پایانی است اما نکته آنجاست که این جرح و تعدیل ها و این چرخش ها تاثیر مطلوبی در بدنه حامی جریان اصلاحات نخواهد داشت.

اصلاح طلبان در طول این سال ها هر آنچه می‌بایست را انجام داده‌اند تا کلیت جریان تحول خواه بتواند در ساخت قدرت سیاسی به موفقیت نیل یابد اما این همراهی و از خودگذشتگی نیز حدود و ثغوری دارد و اگر بدنه حامی اصلاح طلبان این برداشت و ذهنیت را بیابد که از آنها تنها در برهه کنش‌های انتخاباتی بهره گرفته شده و به هنگام آیند و روندهای سیاسی در شاکله قدرت چهره‌های تاثیرگذار این جریان سیاسی از دایره اثرگذاری در گلوگاه‌های سیاسی حذف و تعدیل می شوند، دچار سرخوردگی و انفعال شده و آنچه در میانه دهه هشتاد رقم خورد به شکلی دیگر بروز و ظهور خواهد یافت و شاهد انفعال و دوری گزینی این بدنه اجتماعی از حضور در عرصه مشارکت سیاسی خواهیم بود.

در صورت تحقق این شرایط نتیجه هم بی‌گمان مشخص است و آسیب بزرگ آن متوجه رئیس جمهوری و همراهان وی خواهد شد چرا که حسن روحانی به رغم سوابق اصولگرایی فردی نیست که در بدنه حامی این جریان مقبولیت و رای‌آوری داشته باشد و از طرف دیگر اصولگرایان نیز اعم از اعتدالی یا محافظه‌کاران این جریان نشان داده‌اند که در بزنگاه های حساس منافع خود را مرجح بر هر گزاره دیگری می‌دانند و نمی‌توانند شریک با دوامی برای روحانی باشند، شاید لازم باشد رئیس جمهوری مروری بر فرآیندهای پیشا انتخاباتی دوره یازدهم ریاست جمهوری داشته باشند، آنجایی که در مجلس اصولگرای نهم در حمایت از یکان، یکان کاندیداهای اصولگرا طومارهای چندصد امضایی انتشار می یافت! اما دریغ از یک حمایت اندک از روحانی که عضو شورای مرکزی جامعه روحانیت مبارز بود.

http://aftabeyazd.ir/?newsid=42936

ش.د9501199